ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΟΚΚΙΝΑ ΤΑ ΧΕΙΛΗ ΜΑΣ;
Σπάνια ασχολούμαστε με το θαύμα που λέγεται ανθρώπινο σώμα. Κακώς. Έχουμε αναρωτηθεί ποτέ γιατί οι άνθρωποι έχουμε χείλη και γιατί είναι κόκκινα;
«Κόκκινα χείλη φίλησα κι έβαψε το δικό μου», λέει ένα ωραίο δημοτικό τραγούδι. Τα χρησιμοποιούμε καθημερινά, τα παινεύουμε συχνά και δεν παραλείπουμε να τα περιποιούμαστε.
Έχουμε, όμως, ποτέ αναρωτηθεί γιατί τα χείλη μας είναι κόκκινα (ή έστω βαθύ ροζ); Γιατί είναι τόσο ευαίσθητα και «σκάνε» με το παραμικρό; Ή γιατί έχουμε εμείς, ενώ τα πουλιά όχι; Τι το ιδιαίτερο έχει αυτό το σημείο του σώματός μας;
«Τα χείλη είναι απαραίτητα για να μπορέσουμε να τραφούμε, να αναπνεύσουμε, να μιλήσουμε», απαντά εν συντομία ο Noël Cameron, καθηγητής ανθρώπινης βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Loughborough του Ηνωμένου Βασιλείου.
Πόσο χρήσιμα είναι;
Κατ’ αρχάς, τα χείλη μας αποτελούνται από το άνω και το κάτω χείλος, που συνδέονται και σχηματίζουν το σημείο μετάβασης ανάμεσα στην επιδερμίδα του προσώπου και την εσωτερική επιφάνεια του στόματος.
Χάρη σε ένα περίπλοκο σύστημα μυών και άλλων δομών, τα χείλη μας διαθέτουν εξαιρετική ικανότητα για την πραγματοποίηση λεπτών και με μεγάλη ακρίβεια κινήσεων. Χωρίς αυτά, είναι εξαιρετικά δύσκολη η παραγωγή ορισμένων ήχων και η προφορά κάποιων γραμμάτων. Είναι, για παράδειγμα, σημαντικά για την εκφορά των διχειλικών και χειλοδοντικών ήχων και των στρογγυλών φωνηέντων (φωνήεντα που παράγονται με σουφρωμένα τα χείλη).
Τα χείλη, επίσης, όπως τα πέλματα και οι παλάμες, δεν έχουν τρίχες και αυτό γιατί η ομιλία μας δεν θα ήταν τόσο καθαρή. Επιπλέον, δεν διαθέτουν ιδρωτοποιούς ή λιπώδεις αδένες όπως το υπόλοιπο δέρμα και αυτός είναι ένας από τους λόγους που στεγνώνουν και «σκάνε» εύκολα. Περιέχουν περίπου 1 εκατ. νευρικές απολήξεις, γεγονός που τα καθιστά ιδιαίτερα ευαίσθητα στην αφή και τις αλλαγές στα επίπεδα της θερμοκρασίας και της υγρασίας.
Φυσικά, ας μην ξεχνάμε ότι τα χρησιμοποιούμε για να φιλήσουμε τους ανθρώπους που αγαπάμε και, όπως αναφέρει δημοσίευση στο περιοδικό The Conversation, είναι η πιο εκτεθειμένη ερωτογενής ζώνη του σώματός μας.
Γιατί όμως τα χείλη είναι κόκκινα;
Πού οφείλεται το γεγονός ότι τα χείλη μας έχουν αυτό το κόκκινο ή βαθύ ροζ χρώμα, που τα κάνει να διαφέρουν τόσο από τα άλλα μέρη του προσώπου; «Το δέρμα στα χείλη είναι πολύ λεπτό, έχει πολύ λιγότερα στρώματα σε σύγκριση με το δέρμα του προσώπου», εξηγεί ο Cameron. Μάλιστα, στα ανοιχτόχρωμα δέρματα «το δέρμα των χειλιών περιέχει και λιγότερα μελανοκύτταρα (κύτταρα που παράγουν τη μελανίνη), έτσι τα αιμοφόρα αγγεία “φαίνονται”, γεγονός που οδηγεί στο κόκκινο χρώμα τους». Στα πιο σκουρόχρωμα δέρματα το φαινόμενο δεν είναι τόσο έντονο, καθώς περιέχουν περισσότερη μελανίνη.