ΦΛΕΓΜΟΝΗ ΣΤΟ ΕΝΤΕΡΟ: 6 ΚΡΥΦΑ ΣΗΜΑΔΙΑ ΣΤΟ ΣΩΜΑ ΣΟΥ

Η φλεγμονή στο έντερο μπορεί να είναι προάγγελος χρόνιων προβλημάτων υγείας και, όπως φαίνεται, συνυπάρχει με αυτά. Μάθε ποια είναι τα κρυφά και ήπια μηνύματα που θα σου στείλει το σώμα σου, ώστε να πάρεις εγκαίρως τα μέτρα σου.

Όσοι γράφουμε ή ενδιαφερόμαστε πολύ για θέματα υγείας, το έχουμε πλέον εμπεδώσει για τα καλά ότι το υγιές μικροβίωμα και η σωστή λειτουργία του του εντέρου προάγουν τη γενική υγεία του οργανισμού και ενδεχομένως προφυλάσσουν από την ανάπτυξη ασθενειών.

Μάλιστα, ο βιοχημικός Θεόδωρος Πρεβεδώρος, που έχει ασχοληθεί επισταμένως με την υγεία του εντέρου, μιλώντας στο OW, έχει εξηγήσει πώς το μικροβίωμα συμβάλλει σημαντικά στο να βγει στην επιφάνεια ακόμη κι ένα αυτοάνοσο.

Πώς όμως μπορείς να διακρίνεις αν έχεις θέματα με το έντερό σου, όταν οι ενοχλήσεις στη συγκεκριμένη περιοχή δεν είναι έντονες, ούτε καν εμφανείς; Ο Αμερικανός γαστρεντερολόγος Kenneth Brown, MD, υποδεικνύει ορισμένα σημάδια τα οποία υποδηλώνουν φλεγμονή στο έντερο και αν τα προσέξεις εγκαίρως, μπορείς να αποφύγεις τα χειρότερα.

1. Γαστρεντερικές ενοχλήσεις, ακόμη και οι ήπιες

Αποτελεί το προφανές σημάδι, όμως είναι και οι πιο ήπιες ενοχλήσεις που θα πρέπει να σε υποψιάσουν. Μήπως έχεις αέρια και φουσκώματα; «Το φούσκωμα προκαλείται από το αέριο που παγιδεύεται στον ανώτερο γαστρεντερικό σωλήνα, συνήθως όταν τα βακτήρια διασπούν τις τροφές», λέει ο Dr Brown.

iStock

Τα βακτήρια δεν πρέπει να κατοικούν σε αυτήν την περιοχή του πεπτικού συστήματος, δηλαδή το λεπτό έντερο. Το φαινόμενο λέγεται SIBO (small intestinal bacterial overgrowth) και παρατηρείται σε ασθενείς με αλλοιωμένο εντερικό μικροβίωμα.

Στο SIBO εμφανίζεται υπερανάπτυξη βακτηριδίων στο λεπτό έντερο και αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα βακτήρια έχουν μετακομίσει από το παχύ έντερο (όπου θα έπρεπε να κατοικούν) στο λεπτό έντερο, με αποτέλεσμα να «ζυμώνουν» κάποιες τροφές και να δημιουργούν γαστρεντερικά συμπτώματα, όπως κοιλιακή δυσφορία, δυσκοιλιότητα και διάρροια.

Όταν αυτές οι ενοχλήσεις είναι έντονες, συνοδεία αίματος στα κόπρανα, τότε μπορεί να υπάρχει κάποια φλεγμονώδης νόσος του εντέρου.

2. Δερματικά προβλήματα

Όταν το έντερό σου έχει φλεγμονή, μπορεί να παρατηρήσεις ότι το δέρμα σου «φουντώνει». «Το μικροβίωμα του εντέρου ρυθμίζει την απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος στη φλεγμονή, επηρεάζοντας την ανάπτυξη και την εξέλιξη των δερματικών παθήσεων», εξηγεί ο Dr Brown. Για παράδειγμα, ένα μη ισορροπημένο μικροβίωμα θα μπορούσε να προκαλέσει ή να επιδεινώσει την ακμή, την ψωρίαση, το έκζεμα και τη ροδόχρου ακμή.

Εκτός από αυτές τις συγκεκριμένες δερματολογικές παθήσεις, το δέρμα σου μπορεί να γίνει ξηρότερο ή να ξεφλουδίσει. Αυτό συμβαίνει επειδή το μικροβίωμα επηρεάζει την ακεραιότητα του επιδερμικού φραγμού, παράγοντας ενώσεις με αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες που ενισχύουν την υγρασία. Εν ολίγοις, η φλεγμονή του εντέρου εμποδίζει τη διατήρηση ενός υγιούς και ενυδατωμένου δέρματος.

3. Λαχτάρα για γλυκό

«Όταν έχεις μια διατροφή πλούσια σε επεξεργασμένα τρόφιμα και ζάχαρη, το μικροβίωμά σου αλλάζει για να ευνοήσει τα βακτήρια που τους αρέσει η ζάχαρη», προειδοποιεί ο Dr Brown. «Αυτά τα βακτήρια απελευθερώνουν χημικές ουσίες που πυροδοτούν την ανάγκη του εγκεφάλου σου για περισσότερη ζάχαρη».

Σε αυτό ακριβώς το σημείο, ο ειδικός συμβουλεύει να δώσεις στο μικροβίωμά σου περισσότερα συστατικά από αυτά που χρειάζεται και όχι από αυτά που νομίζει ότι θέλει. Ποια είναι αυτά που χρειάζεται; Οι φυτικές ίνες και οι πολυφαινόλες (φρούτα, ειδικά τα κόκκινα, ξηροί καρποί, καφές, τσάι, μαύρη σοκολάτα, σπόροι, ελαιόλαδο, κάππαρη, ορισμένα μπαχαρικά κ.ά.).

iStock

Αυτά τα θρεπτικά συστατικά θα σιγήσουν τα βακτήρια που λαχταρούν ζάχαρη, επιτρέποντάς σου να επαναφέρεις τη διατροφή και το μικροβίωμά σου στον ίσιο δρόμο. Ευτυχώς, πολλές από αυτές τις τροφές είναι γλυκές από τη φύση τους, όπως τα φρούτα, οπότε θα ικανοποιήσεις και τον ουρανίσκο σου.

4. Ανεπιθύμητη απώλεια βάρους

Σύμφωνα με τον Dr Brown, οτιδήποτε προκαλεί φλεγμονή στο έντερο, όπως η κοιλιοκάκη, η νόσος του Crohn ή η υπερανάπτυξη βακτηριδίων στο λεπτό έντερο (SIBO) μπορεί να προκαλέσει απώλεια βάρους. Αυτό συμβαίνει λόγω δυσαπορρόφησης των θρεπτικών συστατικών. Αν λοιπόν, χάνεις βάρος, χωρίς να έχεις αλλάξει σημαντικά πράγματα στη ρουτίνα της διατροφής σου, συμβουλέψου έναν ειδικό το συντομότερο δυνατόν.

5. Ευμετάβλητη διάθεση και brain fog

H κυκλοθυμία, η ευερεθιστότητα και η αδυναμία συγκέντρωσης θα μπορούσαν να οφείλονται σε πολλά και διαφορετικά αίτια. Ωστόσο, μπορεί να είναι και ενδείξεις μιας σημαντικής ανισορροπίας στο έντερο, καθώς έντερο και εγκέφαλος συνδέονται μέσω ενός συγκεκριμένου άξονα που στέλνει βιοχημικά σήματα μεταξύ του κεντρικού νευρικού συστήματος και του εντερικού σωλήνα.

«Τα σήματα που αποστέλλονται κατά μήκος αυτού του άξονα επιτρέπουν στα βακτήρια του εντέρου να επικοινωνούν με τον εγκέφαλο και αντίστροφα, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει τη διάθεση και τη συμπεριφορά», λέει ο Dr Brown.

iStock

Ας μην ξεχνάμε και ότι οι βασικοί νευροδιαβιβαστές για τη διάθεση και την ψυχική υγεία (συμπεριλαμβανομένης της σεροτονίνης, της ντοπαμίνης και του GABA) παράγονται στο έντερο. Για παράδειγμα, το έντερο δημιουργεί περίπου το 95% της σεροτονίνης του σώματος, αλλά τα αποθέματά του μπορεί να εξαντληθούν όταν είναι σε κακή κατάσταση. Τα χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης συνδέονται σχεδόν με τα πάντα: από την κατάθλιψη και το άγχος μέχρι την επιθετικότητα και τη δυσκολία συγκέντρωσης.

6. Κόπωση και αϋπνία

Η σεροτονίνη είναι το δομικό στοιχείο της μελατονίνης, της ορμόνης που συνδέεται με τη διατήρηση των σωστών κύκλων ύπνου και, σύμφωνα με έρευνες, το έντερo αποτελεί μια σημαντική πηγή παραγωγής μελατονίνης.

Σύμφωνα μάλιστα με μια ανασκόπηση του 2023 στο επιστημονικό περιοδικό Biochimie, η μελατονίνη έχει την ικανότητα να μεταβάλλει τη σύνθεση των εντερικών βακτηρίων για να ευνοήσει τη δημιουργία τύπων με αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Έτσι, αξίζει να προνοήσεις για την αύξηση της μελατονίνης, είτε μέσω της διατροφής, είτε μέσω άλλων συνηθειών, όπως το χαμήλωμα των φώτων και το κλείσιμο των οθονών.

«Να θυμάσαι ότι αν το μικροβίωμά σου δεν είναι σε καλή κατάσταση, μπορεί να απορρυθμίσει τον κιρκάδιο ρυθμό και να προκαλέσει αϋπνία, αλλά και άγχος και κόπωση», εξηγεί ο ειδικός.