ΕΧΕΙΣ ΤΡΙΧΟΠΤΩΣΗ; ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΦΤΑΙΕΙ Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ

Υπάρχει τουλάχιστον ένας λόγος που έκανε τα μαλλιά πολλών από εμάς να πέσουν περισσότερο απ’ ό,τι συνήθως το τελευταίο διάστημα. Ποιος είναι αυτός; Οφείλεται πράγματι η τριχόπτωση στην πανδημία και τι θα πρέπει να ξέρουμε ειδικά γι’ αυτήν; 

«Χάνεις πολλά μαλλιά ή μου φαίνεται;». Στην ερώτηση του κομμωτή μου απάντησα καταφατικά χωρίς δεύτερη σκέψη. Νόμιζα μάλιστα ότι ήξερα και τον λόγο. Στην πραγματικότητα, ούτε εγώ ούτε εκείνος γνωρίζαμε την αληθινή αιτία έναν χρόνο πριν. 

Παρατήρησα ότι έχανα περισσότερα μαλλιά απ’ ό,τι συνήθως, όταν πέρασε και το φθινόπωρο του 2020. Καθώς το φθινόπωρο είναι μια εποχή που παραδοσιακά τα μαλλιά πέφτουν, δεν με είχε ανησυχήσει. Η έντονη τριχόπτωση όμως κράτησε για περισσότερο από έναν χρόνο από τότε. 

Την απέδωσα σε ορμονικές διαταραχές –είχα ήδη μία διάγνωση για θυρεοειδίτιδα Hashimoto μέσα στην πανδημία– και, καθώς η απώλεια των μαλλιών στην περίπτωσή μου δεν είναι ορατή, δεν ασχολήθηκα παραπάνω. 

Οι συζητήσεις όμως με φίλους και γνωστούς, καθώς και ένα πρόσφατο δημοσίευμα στο αμερικανικό περιοδικό The Atlantic, ήρθαν να επιβεβαιώσουν ότι τελικά η τριχόπτωση είναι και αυτή ένα παρελκόμενο της πανδημίας. Και, παρότι, μοιάζει ασήμαντο, έχει κι αυτή τα δικά της… παρελκόμενα. 

Τριχόπτωση: Ποιος είναι ο μηχανισμός;

Πολλές μπορεί να είναι οι αιτίες μιας τριχόπτωσης. Από την κληρονομικότητα και μια χρόνια ασθένεια, μέχρι τη διατροφική ανεπάρκεια, μια ορμονική διαταραχή ή ακόμη και τις σφιχτές κοτσίδες. 

Η βασική αιτία όμως για την τριχόπτωση που παρατηρήθηκε σε πολύ κόσμο την περίοδο της πανδημίας έχει τις ρίζες της στο στρες και αποκαλείται «τελογόνος απώλεια». 

Φανταστείτε ότι η τρίχα έχει έναν συγκεκριμένο κύκλο ζωής: τη φάση της ανάπτυξης, τη φάση της ανάπαυσης και την τελική φάση της αποβολής από το τριχωτό της κεφαλής. Σε περιπτώσεις έντονου σωματικού ή ψυχικού στρες, ο προγραμματισμένος αυτός κύκλος διαταράσσεται. 

Οποιοδήποτε τραύμα, ψυχικό ή σωματικό, όπως ένας χωρισμός, η απώλεια μιας δουλειάς, μια χειρουργική επέμβαση ακόμη και μια γρίπη, είναι ικανό να στείλει έως και το 70% των μαλλιών μας στη φάση της αποβολής. 

Στην πραγματικότητα –και με πολύ απλοϊκά λόγια– το σώμα μας αποσυνδέει τις τρίχες από την παροχή αίματος, ώστε να εξοικονομήσει πόρους για πιο ουσιώδεις λειτουργίες στην απαιτητική φάση που διανύει. Προοδευτικά, αυτό οδηγεί σε σημαντική τριχόπτωση. 

Unsplash Molly Blackbird

Ρίχνει η πανδημία τα μαλλιά μας;

Και η ίδια η Covid-19, εφόσον δημιουργεί σοκ στο σώμα, μπορεί να προκαλέσει τριχόπτωση. Με τον ίδιο τρόπο που το κάνει μια οποιαδήποτε γρίπη ή βαριά ίωση. Δεν είναι κάτι καινούργιο. 

Το επιβεβαιώνει η Dr Esther Freeman, δερματολόγος και επιδημιολόγος στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και επικεφαλής του Μητρώου Δερματολογίας που συλλέγει πληροφορίες για τις επιπτώσεις της Covid-19 σε δέρμα, νύχια και μαλλιά. 

Οι ερευνητές δεν έχουν ακόμη καταλήξει πόσο συχνή είναι η τριχόπτωση μεταξύ των ασθενών της Covid-19, αλλά σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη το 22% των ασθενών που νοσηλεύτηκαν στις ΗΠΑ έχουν θέματα τριχόπτωσης αρκετούς μήνες αργότερα. 

Παρ’ όλα αυτά, τριχόπτωση δεν παρουσιάζουν μόνο όσοι νόσησαν. Τριχόπτωση μπορεί να παρουσιάσουν κι εκείνοι που έχασαν έναν αγαπημένο τους ή ανησύχησαν πολύ μήπως δεν τα καταφέρει, εκείνοι που έμειναν άνεργοι ή ακόμη κι εκείνοι που βίωναν –και ίσως βιώνουν ακόμη– καθημερινό άγχος για το πώς θα προστατεύσουν ένα ευπαθές άτομο ή και τον ίδιο τους τον εαυτό, αν οι συνθήκες της εργασίας τους τους θέτουν σε κίνδυνο. 

Τι πρέπει να ξέρουμε

Αυτό που δεν γνωρίζουμε οι περισσότεροι είναι ότι η απώλεια των μαλλιών αρχίζει από 2 έως και 6 μήνες μετά το στρεσογόνο γεγονός που την πυροδότησε. Αυτό δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο τη σύνδεση αιτίου και αποτελέσματος. Έτσι, τείνουμε να πιστέψουμε ότι έχουμε μια έντονη, πλην ανεξήγητη τριχόπτωση. 

Η απώλεια μπορεί να συνεχιστεί για μήνες, προτού επιβραδυνθεί. Ομοίως και η δημιουργία νέων μαλλιών μπορεί να πάρει αρκετούς μήνες μέχρι να γίνει αντιληπτή. Έως ότου παρατηρήσουν οι άνθρωποι τα μαλλιά τους να μεγαλώνουν, μπορεί να έχει περάσει ακόμη και ένας χρόνος από τότε που ξεκίνησε η διαδικασία. 

Το δεύτερο που αγνοούμε είναι ότι πρόκειται για μια εντελώς φυσική διαδικασία και ότι τα μαλλιά μας θα επανέλθουν στην προηγούμενη κατάσταση, όταν ανακάμψει και το σώμα μας. Πράγμα που καθιστά άχρηστα τα διάφορα συμπληρώματα ή καλλυντικά που ενδεχομένως θα τρέξουμε να προμηθευτούμε για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα. 

Unsplash Naomi Suzuk

Ποια «προβλήματα» δημιουργεί η τριχόπτωση;

Η απώλεια των μαλλιών μπορεί να μην είναι τόσο σημαντική όσο άλλα, όμως μπορεί να προκαλέσει στρες και στενοχώρια σε ορισμένους, κάτι που είναι φυσικό και επόμενο. Από την άλλη, ούτε εκείνοι αλλά ούτε οι γιατροί θα αξιολογήσουν το πρόβλημα, ώστε να ασχοληθούν επισταμένως. 

Ως αποτέλεσμα, πολλοί άνθρωποι αναζητούν εύκολες λύσεις σε φυτικά προϊόντα, ιστοσελίδες αμφιβόλου προελεύσεως και συμπληρώματα διατροφής τα οποία όχι μόνο δεν βοηθούν, αλλά ενδέχεται να προκαλέσουν και επιπλέον προβλήματα. 

Βλέπετε, ένα προϊόν πουλάει, όταν υπόσχεται λύσεις σε ένα πρόβλημα που κανείς δεν καταλαβαίνει. Ειδικά όταν συνοδεύεται από χαρακτηρισμούς όπως «φυτικής προέλευσης», «με φυσικό τρόπο» και «φιλικό προς το δέρμα». 

Καθώς οι εταιρείες παραγωγής τέτοιων προϊόντων δεν υποχρεούνται νομικά να παρουσιάζουν αναλυτικά τις τυχόν παρενέργειες, όπως κάνουν οι φαρμακοβιομηχανίες, πόσο σίγουρος μπορεί να είναι κανείς ότι μια αναφυλαξία δεν προκλήθηκε από τη χρήση ενός «φυτικού» σκευάσματος; 

Το παράδειγμα της βιοτίνης

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η βιοτίνη, μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη του συμπλέγματος Β, η οποία βρίσκεται στο συκώτι, το αβγό, τη σόγια, τα φασόλια και τα φιστίκια. Η βιοτίνη συμβάλλει –ανάμεσα σε άλλα– στον φυσιολογικό μεταβολισμό της ενέργειας στο σώμα, στη λειτουργία του νευρικού συστήματος και στη διατήρηση της υγείας των μαλλιών και του δέρματος. 

Έτσι, μπορεί να περιέχεται σε συμπληρώματα για την τριχόπτωση. Η υπερβολική λήψη της όμως μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε λανθασμένη διάγνωση μιας θυρεοειδίτιδας ή να επηρεάσει τον μεταβολισμό με τρόπο ανεπιθύμητο. Θα το ρισκάρατε; 

Τι μπορείτε να κάνετε

Η μοναδική αποτελεσματική θεραπεία στην τελογόνο απώλεια, που φαίνεται να αποτελεί και την πλειοψηφία των περιστατικών τριχόπτωσης στην πανδημία, είναι μάλλον η υπομονή. Η γνώση των αιτίων είναι ένας σύμμαχος ενάντια στην άσκοπη ταλαιπωρία και σε μια ενδεχόμενη εξαπάτηση. 

Αν όμως, η απώλεια είναι σημαντική και ορατή σε μεγάλο βαθμό, είναι προτιμότερο να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό δερματολόγο, παρά να αναζητήσετε λύσεις μόνοι σας.