ΕΤΣΙ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΕΙΣ ΝΑ ΑΠΟΛΑΜΒΑΝΕΙΣ ΤΟ ΣΕΞ ΣΤΗΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ

Η κολπική ξηρότητα είναι ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες ως προς το σεξ στην εμμηνόπαυση, καθώς κάνει μία από τις μεγαλύτερες απολαύσεις της ζωής έως και απωθητική. Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί;

Κατά την εμμηνοπαυσιακή περίοδο αλλά και λίγο πριν, μπορεί να εμφανιστεί ουρογεννητική ατροφία σε ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό γυναικών, το οποίο μπορεί να αγγίζει και το 50%. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι μέτρια ή σοβαρά, τόσο στην ευαίσθητη περιοχή, όσο και στον κόλπο, την ουρήθρα και όλο το ουρογεννητικό σύστημα, ενώ είναι πιο έντονα σε γυναίκες με χειρουργική ή φαρμακευτική εμμηνόπαυση. Ας δούμε τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το σεξ στην εμμηνόπαυση.

Ο βλεννογόνος, δηλαδή το προστατευτικό κάλυμμα του κόλπου και της ουρήθρας, προστατεύει την περιοχή από μολύνσεις, όπως κολπίτιδες και ουρολοιμώξεις, με τη βοήθεια των οιστρογόνων και των βακτηρίων της φυσιολογικής κολπικής χλωρίδας, τους γαλακτοβάκιλλους και το όξινο περιβάλλον του. Η πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση μειώνει την οξύτητα του κόλπου, διαταράσσει τη φυσιολογική χλωρίδα του και οδηγεί σε επαναλαμβανόμενες κολπίτιδες και κυστίτιδες.

Πλην των λοιμώξεων αυτών, τα πιο συχνά συμπτώματα της ουρογεννητικής ατροφίας είναι η κολπική ξηρότητα, ο πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή και η συχνουρία κατά την διάρκεια της ημέρας ή και της νύχτας. Αν αναλογιστεί κανείς ότι ένα μεγάλο ποσοστό αυτών των γυναικών παραπονούνται ήδη από την περιεμμηνόπαυση για τη μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας λόγω της πτώσης των οιστρογόνων τους, όλα αυτά μαζί συνθέτουν το παζλ της σεξουαλικής δυσλειτουργίας.

iStock

Πώς θα ξεπεράσεις τις δυσκολίες για σεξ στην εμμηνόπαυση

Πολλές φορές οι γυναίκες θεωρούν ότι αυτά τα συμπτώματα είναι αποτέλεσμα της φυσιολογικής γήρανσης και ότι δεν χρειάζεται να τα αναφέρουν στο γιατρό τους. Άλλες πάλι ντρέπονται να αναφέρουν ζητήματα που αφορούν την ευαίσθητη περιοχή και τη σεξουαλική επαφή. Αυτό είναι μια λάθος τακτική. Οι γυναίκες πρέπει να μπορούν να μιλάνε ανοιχτά στο γιατρό τους για τα συμπτώματα της ουρογεννητικής ατροφίας, ώστε να μπορούν να πάρουν την ανάλογη θεραπεία και να μπορούν να συνεχίζουν να απολαμβάνουν το σεξ στην εμμηνόπαυση.

Η σεξουαλική ζωή μιας γυναίκας στην εμμηνόπαυση μπορεί να μη διαφέρει καθόλου από την αναπαραγωγική της ηλικία, αρκεί να δοθούν άμεσα οι κατάλληλες θεραπείες. Απαλλαγμένη από το άγχος μιας πιθανής ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης και από τον πιθανό πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή χάρη στη θεραπεία, μια γυναίκα μπορεί να συνεχίσει να κάνει ικανοποιητικό σεξ στην εμμηνόπαυση, έχοντας έναν υγιή κόλπο .

Μη Ορμονικές Θεραπείες κατά της ξηρότητας του κόλπου: Λιπαντικά και ενυδατικά σκευάσματα

Σήμερα υπάρχουν πολλών ειδών θεραπείες, τόσο ορμονικές όσο και μη ορμονικές, απολύτως αποτελεσματικές και ασφαλείς, οι οποίες μπορούν να θεραπεύσουν τα συμπτώματα του ουρογεννητικού συνδρόμου, να αποκαταστήσουν πλήρως το κολπικό τοίχωμα και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής και τη σεξουαλική υγεία των εμμηνοπαυσιακών γυναικών. Οι Μη Ορμονικές Θεραπείες, που είναι διαθέσιμες χωρίς ιατρική συνταγή, είναι ικανές να βελτιώσουν τα ήπια και μέτρια συμπτώματα στον μεγαλύτερο αριθμό των γυναικών.

Τα μέτρια συμπτώματα ατροφικής κολπίτιδας μπορεί να ανακουφισθούν με λιπαντικά και ενυδατικά σκευάσματα. Τα λιπαντικά σκευάσματα με υαλουρονικό οξύ, ή εκείνα που βασίζονται στο νερό και τα έλαια ή τη σιλικόνη μειώνουν την ξηρότητα και τη δυσκολία κατά την επαφή. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν και προ επαφής καθημερινά, για ενυδάτωση του κόλπου. Η δράση ενός λιπαντικού σκευάσματος είναι γενικότερα βραχύτερη, σε σχέση με τη δράση ενός ενυδατικού σκευάσματος.

Τα κολπικά ενυδατικά σκευάσματα αποκαθιστούν την ενυδάτωση του βλεννογόνου του κόλπου μετά από χρήση δύο ή τρεις φορές την εβδομάδα. Πρέπει να χρησιμοποιούνται σε μόνιμη βάση χωρίς διακοπή, για να διατηρούν την ενυδάτωση του κόλπου και ένα κολπικό pH στο 4,5, αλλά πρέπει να τονίσουμε ότι η ευνοϊκή αυτή δράση παύει με τη διακοπή τους. Η επιλογή των προϊόντων αυτών πρέπει να γίνεται με συμβουλή γυναικολόγου, για να είναι ασφαλή. Οι παράμετροι που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για την ασφάλεια των σκευασμάτων αυτών είναι το PH, η οσμωτικότητα, τα πάραμπενς, οι γλυκόλες και τα συντηρητικά. Οι παρενέργειες από μη κατάλληλα σκευάσματα είναι οι ιστικές βλάβες, οι βλάβες στο σπέρμα και οι ερεθισμοί στο δέρμα και τους βλεννογόνους.

iStock

Ορμονικές Θεραπείες κατά της ξηρότητας του κόλπου: Κρέμες, υπόθετα, λέιζερ και PRP

Οι Ορμονικές Θεραπείες είναι αποτελεσματικές για τα μέτρια και τα σοβαρά συμπτώματα, και όταν και όπου οι μη ορμονικές θεραπείες δεν είναι αποτελεσματικές.

Η τοπική ορμονική θεραπεία με οιστρογόνα δεν ανακουφίζει μόνο από τα ενοχλητικά κολπικά συμπτώματα, αλλά βοηθάει και στον επαναποικισμό του εμμηνοπαυσιακού κολπικού βλεννογόνου από τον γαλακτοβάκιλλο. Επιπλέον, συμβάλλει στην αύξηση της οξύτητας του κόλπου, ώστε να αποτρέπονται οι λοιμώξεις.

Σκευάσματα τοπικής ορμονικής θεραπείας υπάρχουν σε μορφή κρέμας και κολπικών υπόθετων. Μπορούν να δοθούν με ασφάλεια δύο φορές την εβδομάδα προ ύπνου χωρίς διακοπή για μεγάλα χρονικά διαστήματα, γιατί η δράση τους είναι τοπική και η απορρόφησή τους είναι ελάχιστη ή σχεδόν μηδενική από τη συστηματική κυκλοφορία.

Άλλες διαθέσιμες θεραπείες για την κολπική ξηρότητα είναι το κολπικό λέιζερ και το PRP (Platelet-Rich-Plasma).

• Η εφαρμογή laser στον κόλπο είναι μία ελάχιστα επεμβατική θεραπεία με στόχο την ανάπλαση των στιβάδων του βλεννογόνου, την παραγωγή νέων ινών κολλαγόνου, την αποκατάσταση του pH και της φυσιολογικής χλωρίδας του κόλπου, την αντιμετώπιση ήπιας μορφής ακράτειας. Απαιτούνται 2-3 συνεδρίες αρχικά με πολύ καλά αποτελέσματα και μετά ετήσια επανάληψη.
• Η θεραπεία με αυτόλογη έγχυση αιμοπεταλίων (PRP) στηρίζεται στην αυξημένη περιεκτικότητά του σε αναπλαστικούς, αυξητικούς  και αγγειογεννητικούς παράγοντες, που προάγουν την επούλωση και αναγέννηση του ατροφικού κολπικού επιθηλίου. Η εφαρμογή γίνεται με έγχυση στην είσοδο του κόλπου. Συνήθως συνιστάται μια 2η έγχυση περίπου έναν μήνα μετά. Τα αποτελέσματα της έγχυσης φαίνονται 4-6 εβδομάδες μετά, ενώ ο αριθμός των εγχύσεων εξαρτάται από τον βαθμό της ατροφίας. Η μέθοδος δεν έχει επιπλοκές και είναι σχετικά ανώδυνη.

Η Ειρήνη Λαμπρινουδάκη είναι Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας Ιατρικής Σχολής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Κλιμακτηρίου και Εμμηνόπαυσης και Επιστημονική Διευθύντρια European Menopause and Andropause Society, EMAS.

Η Αρετή Αυγουλέα είναι Μαιευτήρας-Γυναικολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Ακαδημαϊκή Υπότροφος Τμήματος Κλιμακτηρίου και Εμμηνόπαυσης Β΄ Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.