ΕΡΕΥΝΑ ΔΕΙΧΝΕΙ ΟΤΙ Η ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΑ «ΑΘΩΑ»

Μία πολύ πρόσφατη έρευνα έρχεται να κλονίσει όσα ξέραμε, δείχνοντας ότι κάποιες υγιεινές τροφές μπορεί να γίνουν ακόμη και επικίνδυνες για τον οργανισμό εξαιτίας του γενετικού μας υπόβαθρου.

Αν αναρωτιέσαι γιατί, ενώ τρως υγιεινά, οι εξετάσεις σου δεν είναι καλές, τη στιγμή που συνάδελφος τρώει ό,τι βρίσκεται μπροστά του και χαίρει άκρας υγείας, ίσως η επιστήμη να έχει την απάντηση – ή τουλάχιστον να βρίσκεται κοντά της.

Ερευνητές της Σχολής Βιολογίας του TUD University of Technology της Δρέσδης, που διερεύνησαν την αλληλεπίδραση μεταξύ γονιδίων και διατροφής, κατέληξαν σε απροσδόκητα ανατρεπτικά αποτελέσματα, τα οποία υποδεικνύουν ότι η καλύτερη διατροφή είναι η εξατομικευμένη. Κι αυτό γιατί η τροφή που εσένα μπορεί να σε βλάπτει, τον συνάδελφο μπορεί να τον ωφελεί – ναι, ακόμη και το junk food.

Τι έδειξε η έρευνα για τις υγιεινές τροφές

H έρευνα έγινε σε μύγες και προτού προλάβεις να αναρωτηθείς τι κοινά μπορεί να έχει ο ανθρώπινος οργανισμός με αυτόν του ενοχλητικού εντόμου, να σε πληροφορήσουμε ότι μύγες και άνθρωποι μοιραζόμαστε σημαντικά γενετικά χαρακτηριστικά, όπως τα μιτοχονδριακά γονίδια.

«Δεδομένου ότι οι μεταβολικές διεργασίες στα κύτταρα των ανθρώπων και των μυγών είναι πολύ παρόμοιες, πιστεύουμε ότι τα αποτελέσματά μας θα παρέχουν σημαντικές πληροφορίες για τους ανθρώπους», ανέφερε ο καθηγητής Adam Dobson που ηγήθηκε της μελέτης.

iStock

Τι έδειξαν λοιπόν τα αποτελέσματα της έρευνας; Με πολύ απλά λόγια ότι οι ελάχιστες γενετικές διαφορές στα μιτοχόνδρια μπορούν να καταστήσουν τις υγιεινές τροφές ακόμη και θανατηφόρες και αντιστρόφως τα ανθυγιεινά τρόφιμα ωφέλιμα!  Άρα, το περίφημο «είμαστε ό,τι τρώμε» ίσως και να μην ισχύει.

Μιτοχόνδρια: Ο σημαντικός ρόλος ανάμεσα στην τροφή και την υγεία

Οι επιστήμονες ερεύνησαν πώς οι διαφορές στη διατροφή επηρεάζουν τη συνεργασία μεταξύ των μιτοχονδρίων και των χρωμοσωμάτων στα κύτταρα και στη συνέχεια τι επιπτώσεις έχει αυτό στην υγεία των εντόμων. Η προσοχή δόθηκε εκεί καθώς τα μιτοχόνδρια είναι οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας του κυττάρου, αλλά και κάτι παραπάνω: λειτουργούν περίπου ως διαχειριστές των κυττάρων.

Ο μεταβολισμός της τροφής σε ενέργεια γίνεται περίπου ως εξής: στα κύτταρά μας, μέσω τη γλυκόζης, των λιπαρών οξέων και τα αμινοξέων που λαμβάνουμε από την τροφή, παράγεται ένα ένζυμο, γνωστό με το όνομα ακετυλο-συνένζυμο Α.

iStock

Τα μιτοχόνδρια των κυττάρων μας χρησιμοποιούν ένα μεταβολικό μονοπάτι (γνωστό ως Κύκλος του Krebs), μέσω του οποίου οξειδώνουν το ακετυλο-συνένζυμο Α με σκοπό τη μετατροπή του σε τριφωσφορική αδενοσίνη (γνωστή και ως ATP).

Το ATP εν τέλει χρησιμοποιείται σαν νόμισμα ενέργειας το οποίο είτε λειτουργεί ως κουμπαράς αποταμίευσης, είτε ξοδεύεται ως αποτέλεσμα συγκεκριμένων διεργασιών του κυττάρου.

Η μεθοδολογία της έρευνας

Στη μελέτη χρησιμοποιήθηκαν δύο τύποι τροφίμων, ο ένας με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και ο άλλος με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, οι οποίοι αντιστοιχούν στις κοινές διατροφικές επιλογές του ανθρώπου.

Η ομάδα δημιούργησε 4 μιτο-χρωμοσωμικές παραλλαγές στις μύγες και παρατήρησε τις επιπτώσεις που είχαν στην υγεία τους οι διαφορετικές τροφές σε αυτές τις παραλλαγές. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ήταν ζήτημα ζωής και θανάτου.

Για μία από τις 4 παραλλαγές που χρησιμοποιήθηκαν, η διατροφή με απαραίτητα αμινοξέα ήταν θανατηφόρα, για τις άλλες ήταν ωφέλιμη. Γι' αυτόν τον συνδυασμό, από την άλλη πλευρά, η διατροφή με υψηλή συγκέντρωση φυτικού λίπους ήταν πολύ λιγότερο επιβλαβής από ό,τι για τους άλλους.

Η νέα λοιπόν έρευνα διαπίστωσε με αυτόν τον τρόπο ότι απειροελάχιστες γενετικές διαφορές στα μιτοχόνδρια αποφασίζουν εάν η πρόσληψη τροφής θα γίνει θανατηφόρα ή ωφέλιμη για τον οργανισμό.

Καλύτερη διατροφή είναι η εξατομικευμένη

iStock

Τα νέα ευρήματα θα μπορούσαν να θέσουν τα θεμέλια για εξατομικευμένες διατροφικές συστάσεις για τον άνθρωπο και να συμβάλουν σημαντικά στη δημόσια υγεία. Ωστόσο, οι ερευνητές είπαν: «Φαίνεται ότι πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε πώς αλληλεπιδρούν τα μιτοχόνδρια με το χρωμοσωμικό DNA, προκειμένου να κάνουμε συστάσεις για εξατομικευμένη διατροφή ως επόμενο βήμα».

Αν πάλι σκέφτεσαι να αρχίσεις να τρως ό,τι βρίσκεται μπροστά σου με την ελπίδα ότι ίσως είσαι από τους γενετικά τυχερούς, σου προτείνουμε να το ξανασκεφτείς. Η έρευνα είναι πολύ καινούργια και περιορισμένη, τη στιγμή που εκατοντάδες άλλες υπογραμμίζουν την αξία της υγιεινής διατροφής.

Ίσως να αποτελεί μια αρχή για την εξήγηση της καλής υγείας σε ανθρώπους που τρέφονται ανθυγιεινά και μια κατάλληλη βάση για την ανάγκη εξατομίκευσης του διαιτολογίου, χρειάζεται όμως χρόνος και ακόμη περισσότερες έρευνες προς την ίδια κατεύθυνση.