ΕΝΑΣ ΙΟΣ ΚΑΛΑ ΚΡΥΜΜΕΝΟΣ ΣΤΟ ΣΩΜΑ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΚΑΡΚΙΝΟ

Μια χρόνια λοίμωξη που μπορεί να παραμείνει στο σώμα για δεκαετίες, προκαλώντας βλάβη χωρίς καθόλου συμπτώματα, είναι σε σημαντικό βαθμό υπεύθυνη για την εμφάνιση καρκίνου του ήπατος. Πώς θα προφυλαχτείτε;

Ο καρκίνος του ήπατος είναι ένας από τους πιο δύσκολα αντιμετωπίσιμους καρκίνους, με χαμηλά ποσοστά ίασης. Πλήττει κυρίως άτομα άνω των 60-65 ετών και διακρίνεται σε πρωτοπαθή, όταν ξεκινά στο ήπαρ, ή δευτεροπαθή, που είναι και ο συχνότερος τύπος, όταν εμφανίζεται ως μετάσταση κακοήθειας.

Τα καλά νέα είναι ότι όσο πιο έγκαιρα διαγνωστεί, τόσο πιο ευνοϊκές είναι οι πιθανότητες για την αποκατάσταση της υγείας του ασθενή. Τα αμέσως επόμενα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν ορισμένα μέτρα πρόληψης, ανάμεσα στα οποία η έγκαιρη ανίχνευση ενός ιού που μπορεί να κρύβεται καλά στο ανθρώπινο σώμα.

Δεν πρόκειται για μια καινούργια ιατρική ανακάλυψη. Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και χρόνια ότι ο ιός της ηπατίτιδας Β είναι ένας από τους υπεύθυνους παράγοντες πιθανής νόσησης. Παρ' όλα αυτά, η χρόνια λοίμωξη από τον ιό πλήττει πολύ κόσμο, που μπορεί να μην το γνωρίζει καν, καθώς τα συμπτώματα είναι βουβά.

iStock

Μάλιστα, σε πρόσφατο δημοσίευμα του New Yorker αναφέρεται ότι περίπου 2 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν μολυνθεί και ζουν με τη χρόνια λοίμωξη, η οποία μόνο το 2022 σκότωσε 1,1 εκατομμύρια ανθρώπους, προκαλώντας θανατηφόρο καρκίνο του ήπατος ή ηπατική ανεπάρκεια.

Τι είναι η ηπατίτιδα Β;

Η ηπατίτιδα Β είναι μια ιογενής λοίμωξη που προσβάλλει το ήπαρ. Συνήθως, κατά τους πρώτους 6 μήνες, οι ενήλικες μπορεί να έχουν ήπια συμπτώματα που εύκολα αγνοούνται, ή να μην έχουν καθόλου συμπτώματα. Τα παιδιά συνήθως δεν έχουν συμπτώματα. Εάν ο οργανισμός δεν απομακρύνει από μόνος του τον ιό, εξελίσσεται σε μια χρόνια λοίμωξη που μπορεί να παραμείνει στο σώμα για δεκαετίες, προκαλώντας βλάβη χωρίς καθόλου συμπτώματα.

Στην ιστοσελίδα του Συλλόγου Ασθενών Ήπατος Προμηθέας, πληροφορούμαστε ότι:

• Η ηπατίτιδα Β οφείλεται στον ιό της ηπατίτιδας Β (HBV), που προσβάλλει το ήπαρ (συκώτι) και προκαλεί τόσο οξεία όσο και χρόνια λοίμωξη.
• Η χρόνια λοίμωξη είναι δυνατόν να προκαλέσει χρόνια φλεγμονή στο ήπαρ με κατάληξη την κίρρωση και/ή τον ηπατοκυτταρικό καρκίνο.
• Η λοίμωξη από τον ιό συχνά δεν προκαλεί συμπτώματα στους ενήλικες και συνήθως περνά μέσα σε λίγους μήνες χωρίς θεραπεία.
• Σε ποσοστό <5% στους ενήλικες και 40-80% στα νεογνά και στα παιδιά ο ιός παραμένει και η λοίμωξη καθίσταται χρόνια.
• Ο ιός της ηπατίτιδας Β είναι εξαιρετικά μολυσματικός, 50 έως 100 φορές πιο μολυσματικός από τον ιό HIV.
• Στην Ελλάδα, περίπου το 2% του συνολικού πληθυσμού, δηλαδή περίπου 200.000 άνθρωποι είναι χρόνιοι φορείς του ιού της ηπατίτιδας Β.

Ποιος (και πώς) κινδυνεύει να μολυνθεί κάποιος από ηπατίτιδα Β;

Η ηπατίτιδα Β μεταδίδεται μέσω επαφής με μολυσμένο αίμα και σωματικά υγρά. Δεν κολλάει μέσω περιστασιακής επαφής, όπως τα φιλιά, οι αγκαλιές ή τα κοινά σκεύη φαγητού, ούτε από τον βήχα ή το φτέρνισμα, όπως οι ιώσεις του αναπνευστικού.

Διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο για λοίμωξη από ηπατίτιδα Β εάν:

• Γεννηθήκατε σε περιοχές με υψηλό ποσοστό μόλυνσης.
• Έχετε σεξουαλική επαφή με ένα άτομο με ηπατίτιδα Β.
• Μοιράζεστε αντικείμενα όπως ξυραφάκια, βελόνες ή οδοντόβουρτσες με ένα μολυσμένο άτομο.
• Έχετε χρησιμοποιήσει ενδοφλέβια φάρμακα, ακόμη και μία φορά ή στο μακρινό παρελθόν
• Έχετε πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους ή ιστορικό σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων.
• Εκτίθεστε σε αίμα κατά την εργασία, σας (νοσηλευτές, γιατροί κ.ά.).
• Έχετε υποβληθεί σε μεταμόσχευση οργάνου ή μετάγγιση αίματος πριν από το 1992.
• Έχετε ιστορικό χρόνιας ηπατικής νόσου, διαβήτη ή HIV.
• Υποβάλλεστε σε αιμοκάθαρση.

iStock

Περιληπτικά, ο ιός μεταδίδεται:

• από μια μητέρα-φορέα στο έμβρυο,
• μέσω της σεξουαλικής επαφής χωρίς προφυλακτικό,
• μέσω της κοινής χρήσης μη αποστειρωμένων βελόνων,
• μέσω της διαδικασίας των τατουάζ και του piercing, όταν δεν τηρούνται οι κανόνες υγιεινής και αποστείρωσης.

Ποια είναι η πιθανότητα κάποιος που έχει μολυνθεί με ηπατίτιδα Β να αναπτύξει καρκίνο;

Τα άτομα που έχουν μολυνθεί με ηπατίτιδα Β κατά τη γέννηση και δεν λαμβάνουν καμία ιατρική παρέμβαση ή θεραπεία, μπορεί να έχουν έως και 25% κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του ήπατος. Ο κίνδυνος είναι υψηλότερος για άτομα με άλλους παράγοντες επικινδυνότητας, όπως η κίρρωση ή το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του ήπατος.

Ωστόσο, ο κίνδυνος καρκίνου του ήπατος μπορεί να μειωθεί σημαντικά με την έγκαιρη ανίχνευση του ιού της ηπατίτιδας Β, τη θεραπεία με αντιιικά φάρμακα και με διάφορες υγιεινές επιλογές τρόπου ζωής, που θα συζητήσετε με τον ηπατολόγο σας. Φυσικά, ο προληπτικός έλεγχος για καρκίνο του ήπατος είναι απαραίτητος. Η προσεκτική και έγκαιρη διαχείριση μιας χρόνιας λοίμωξης από ηπατίτιδα Β μπορεί να αποτρέψει την εξέλιξη της ηπατικής νόσου σε κίρρωση, όπου υπάρχει ο μεγαλύτερος κίνδυνος για καρκίνο του ήπατος.

iStock

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Καθώς τα συμπτώματα δεν είναι εκείνα που θα σας οδηγήσουν στον γιατρό, μία απλή εξέταση θα σας δείξει αν έχετε προσβληθεί από τον ιό. Η χρόνια λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας Β ανιχνεύεται με απλές αλλά και ειδικές εξετάσεις αίματος (ανίχνευση μιας πρωτεΐνης του ιού που ονομάζεται Αυστραλιανό αντιγόνο) .

Εάν το αποτέλεσμα της εξέτασης είναι θετικό για τη παρουσία του ιού, ο παθολόγος θα σας παραπέμψει σε ηπατολόγο, για να εκτιμήσει με επιπλέον ειδικές εξετάσεις αν ο ιός είναι ενεργός και αν υπάρχει βλάβη στο ήπαρ. Από τα αποτελέσματά τους, θα αποφασιστεί αν πρέπει να λάβετε θεραπεία ή να μπείτε απλώς σε παρακολούθηση. 

Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι σε όλες της έγκυες γυναίκες στο Δυτικό κόσμο, η εξέταση για την ηπατίτιδα Β περιλαμβάνεται στον προγεννητικό έλεγχο, ενώ για όσες είναι χρόνιοι φορείς του ιού εφαρμόζεται αμέσως μετά τον τοκετό ειδική θεραπεία στο νεογνό.

Πρόληψη, θεραπεία, εμβολιασμός