ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ: 7 ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΞΕΡΕΙΣ ΠΡΟΤΟΥ ΤΗ ΖΗΣΕΙΣ

Πότε πρέπει να ασχοληθεί μια γυναίκα με την εμμηνόπαυση; Όταν της «χτυπήσει την πόρτα» ή αρκετά νωρίτερα; Το δεύτερο! Επειδή η κατάλληλη προετοιμασία για μια ολιστική αντιμετώπιση της εμμηνόπαυσης θα κάνει την προσαρμογή σε αυτή τη νέα «πίστα» της ζωής πιο ομαλή. 

Οι επιστήμονες ορίζουν την εμμηνόπαυση ως τους πρώτους 12 μήνες στη ζωής μιας γυναίκας χωρίς καθόλου έμμηνο ρύση. Υπάρχει όμως ένα παράδοξο σε αυτόν τον ορισμό: Όταν μπορείς πλέον να διαπιστώσεις την εμμηνόπαυση, έχει περάσει ο χρόνος που μπορείς να κάνεις κάτι. 

Οπότε φτάνουμε στο ερώτημα: Υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε προληπτικά, ώστε να καθυστερήσουμε την εμμηνόπαυση, ή έστω να κάνουμε πιο ομαλή τη μετάβαση στο στάδιο της μη αναπαραγωγικής ηλικίας; 

1. Μπορείς να προλάβεις την εμμηνόπαυση;

Είναι σημαντικό να ξέρουμε ότι η εμμηνόπαυση δεν έρχεται ξαφνικά και απροειδοποίητα. Οι ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν στο γυναικείο σώμα και τα συμπτώματα που τις συνοδεύουν μπορεί να ξεκινήσουν από λίγους μήνες έως και 10 χρόνια νωρίτερα. Μερικές φορές διαρκούν και 4 χρόνια μετά, ενώ για 1 στις 10 γυναίκες η μεταβατική περίοδος μπορεί να διαρκέσει 12 χρόνια. 

Όλο αυτό το διάστημα, το σώμα προετοιμάζεται για μία από τις σημαντικότερες αλλαγές που βιώνει. Οι ειδικοί τονίζουν πως όσο ακραία είναι η αλλαγή στην εμμηναρχή, άλλο τόσο ακραία είναι και στην εμμηνόπαυση. Και πως αν αυτή συμβεί μετά τα 45 χρόνια, δεν χρειάζεται να κάνουμε κάτι για να αντισταθούμε στη φυσική ροή των πραγμάτων. 

Υπάρχουν όμως ορισμένα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε όσον αφορά τον τρόπο της ζωής μας, ώστε να προετοιμαστούμε κατάλληλα και να κάνουμε πιο ομαλή τη μετάβαση. Είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε ποια είναι αυτά τα «μέτρα πρόληψης». Καθώς λειτουργούν και ως μέτρα αντιμετώπισης των πιθανών ενοχλητικών συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης (νυχτερινές εφιδρώσεις, άγχος, κατάθλιψη, αδυναμία συγκέντρωσης, μειωμένη ερωτική διάθεση, ξηροδερμία, κακός ύπνος, τριχόπτωση κ.ά.), θα κάνουν τη ζωή μας πιο εύκολη. 

iStock

2. Υπάρχει λόγος να κάνεις ορμονοθεραπεία;

Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης εξασφαλίζει ωορρηξία, δηλαδή τη συνέχιση της έμμηνου ρύσεως με τη χορήγηση χημικών ορμονών, σε ειδικές περιπτώσεις: Για παράδειγμα, στην  πρόωρη εμμηνόπαυση (πριν από τα 45), ή όταν υπάρχουν συγκεκριμένα προβλήματα υγείας (οστεοπόρωση, ουρογεννητικό σύνδρομο κ.ά.) και την υποδεικνύει ο γιατρός.

«Η ορμονοθεραπεία έχει αρκετές επικίνδυνες παρενέργειες και δεν συστήνεται σε καμία γυναίκα που μπαίνει φυσιολογικά σε εμμηνόπαυση», λέει η Χρυσάνθη Σαρδέλη, μαιευτήρας-γυναικολόγος και κλινική φαρμακολόγος. 

3. Τι είναι τα φυτοοιστρογόνα και πώς μπορούν να βοηθήσουν;

Τα φυτοοιστρογόνα είναι φυτικές στερόλες, που λόγω της μοριακής τους δομής δρουν παρόμοια με τα οιστρογόνα που εκκρίνει το σώμα μας. Βρίσκονται σε ορισμένες τροφές, σε βότανα και τα τελευταία χρόνια σε συμπληρώματα διατροφής. Οι έρευνες που γίνονται για τη δράση τους βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο ακόμη. Αυτό σημαίνει ότι ορισμένες έρευνες δείχνουν πως υπάρχουν ευεργετικά αποτελέσματα όσον αφορά την αντιμετώπιση κάποιων συμπτωμάτων. Άλλες, υπογραμμίζουν ακόμη και ανεπιθύμητες παρενέργειες από τη χρήση συμπληρωμάτων ισοφλαβονών, μιας κατηγορίας φυτοοιστρογόνων που βρίσκονται κυρίως στη σόγια. 

«Η αποτελεσματικότητα και η καταλληλότητα των φυτοοιστρογόνων δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί επιστημονικά βάσει όλων των απαραίτητων κριτηρίων. Χρειάζεται λίγος χρόνος ακόμη. Μια ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε φυτοστερόλες, είναι αρκετή και ακίνδυνη», αναφέρει η ενδοκρινολόγος Σωτηρία Παλημέρη. 

Η ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΝΕΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΙΑΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ. ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΝΑ ΠΕΤΑΞΕΙ ΤΑ ΑΧΡΗΣΤΑ, ΝΑ ΒΑΛΕΙ ΟΡΙΑ, ΝΑ ΜΑΘΕΙ ΝΑ ΣΥΜΠΟΝΑ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΗΣ.

4. Υπάρχει διατροφή κατάλληλη για την εμμηνόπαυση;

Ναι, υπάρχει και είναι σύμμαχος στην αντιμετώπιση των ενοχλητικών συμπτωμάτων, καθώς παίζει ρόλο στη ρύθμιση των ορμονών. Μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά, φρούτα, σπόρους δημητριακών, όσπρια και ξηρούς καρπούς έχει θετικά αποτελέσματα. 

Σύμφωνα με τη διαιτολόγο-διατροφολόγο, Νιόβη Ξενάκη, ορισμένες ενδεικτικές διατροφικές επιλογές, πλούσιες σε φυτοστερόλες, είναι οι εξής: 

• Οι ξηροί καρποί, πλούσιοι σε βιταμίνη Ε, η οποία σχετίζεται με τη ρύθμιση των οιστρογόνων. 
• Το ρόδι, που παράγει 3 τύπους οιστρογόνων (οιστρόνη, οιστριόλη και οιστραδιόλη) και βοηθάει στην ανακούφιση από τις εξάψεις. 
• Τα μπλε μούρα, τα κεράσια, τα cranberries, τα καρότα, οι μπανάνες, τα παντζάρια, τα πορτοκάλια, τα κρεμμύδια, οι πιπεριές, η βρόμη, τα δαμάσκηνα, οι ελιές, οι πατάτες και ο λιναρόσπορος, που περιέχουν φυτικά οιστρογόνα. 
• Τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ως πλούσιες πηγές ασβεστίου που προλαμβάνουν την οστεοπενία.  

5. Βοηθάει στ’ αλήθεια η γυμναστική;

Η άσκηση βοηθάει πράγματι, από πολλές απόψεις. Η αερόβια άσκηση –περίπου 40 λεπτά εντατικό περπάτημα 5 φορές την εβδομάδα, ή κολύμπι– είναι ιδανική για την παραγωγή ενδορφινών και τη βελτίωση της διάθεσης. Η γιόγκα είναι ένα είδος άσκησης που μειώνει το στρες και τον πόνο, ρυθμίζει τις ορμόνες, ενισχύει την ερωτική διάθεση και περιορίζει τις λιγούρες. Τέλος, το Tai Chi έχει βρεθεί ότι προστατεύει από την οστεοπόρωση και ενδυναμώνει τους μύες και τα οστά στη μεταβατική ηλικία της εμμηνόπαυσης.

iStock

6. Έχει νόημα να κάνεις ψυχοθεραπεία;

Έχει νόημα να κάνουμε οτιδήποτε μας βοηθάει. Αν βιώνουμε κρίσεις άγχους, κατάθλιψη ή ακόμη και συναισθήματα απομόνωσης, εγκατάλειψης και ευερεθιστότητας, ένας ψυχοθεραπευτής μπορεί να βοηθήσει στη διαχείρισή τους. 

«Η εμμηνόπαυση είναι ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή μιας γυναίκας. Μπορεί να γίνει μια ευκαιρία να αλλάξει σελίδα, να κρατήσει μόνο τα καλά στη ζωή της και να πετάξει τα άχρηστα. Να βάλει όρια, να μάθει να συμπονά τον εαυτό της, να αντιμετωπίσει με ευελιξία τις αλλαγές που βιώνει», αναφέρει η Σοφία Χατζηδημητρίου, ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεύτρια. 

7. Ποια είναι τα πιο σημαντικά βήματα για να παραμείνεις υγιής κατά τη μετάβαση στην εμμηνόπαυση;

Σύμφωνα με τη μαιευτήρα-γυναικολόγο και κλινική φαρμακολόγο Χρυσάνθη Σαρδέλη, καλό είναι: 

• Να διατηρήσουμε το βάρος μας σε κανονικά επίπεδα. Η πρόσληψη 2-3 κιλών είναι φυσιολογική και απαραίτητη, καθώς βοηθάει στην πρόληψη της οστεοπόρωσης. 
• Να επιλέξουμε κάποια ήπια και ευχάριστη άσκηση, την οποία θα ακολουθούμε με συνέπεια. 
• Να παίρνουμε ένα κατάλληλο συμπλήρωμα διατροφής, αυστηρά με την καθοδήγηση του γιατρού. Συνήθως η βιταμίνη D μαζί με ασβέστιο είναι αρκετά. Δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να λαμβάνουμε φυτικά σκευάσματα χωρίς να το γνωρίζει ο γιατρός. Απαγορευτικός είναι ο συνδυασμός φυτοοιστρογόνων και ορμονοθεραπείας. 
• Να κάνουμε ιατρικό τσεκ απ κάθε ενάμιση χρόνο. Η υπερβολική ιατρικοποίηση επιβαρύνει χωρίς λόγο την ψυχολογία μας. 

Η εμμηνόπαυση είναι μια μεγάλη αλλαγή στη ζωή της γυναίκας και την επηρεάζει ολιστικά. Πρόσφατες έρευνες μάλιστα έδειξαν το πόσο αλλάζει ο εγκέφαλος κατά τη διάρκειά της. Συνεπώς, αλλάζοντας τις συνήθειές μας πριν από την έλευση της εμμηνόπαυσης, βοηθάμε το σώμα και την ψυχή μας να προσαρμοστεί καλύτερα στα νέα δεδομένα.