ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΜΙΑ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΑΝ ΕΧΕΙΣ ΡΕΥΜΑΤΙΚΟ ΝΟΣΗΜΑ;

Εγκυμοσύνη και ρευματικό νόσημα δεν είναι καταστάσεις ασύμβατες. Αρκεί να υπάρχει σωστή ενημέρωση, κατάλληλη παρακολούθηση και η απαραίτητη φροντίδα μητέρας και παιδιού.

Όταν ο γυναικολόγος σου ακούσει ότι πάσχεις από κάποιο αυτοάνοσο, ρευματικό νόσημα, δεν θα χαρεί. Και αυτό επειδή μια πιθανή εγκυμοσύνη σου ενδέχεται να εξελιχθεί σε ένα ταξίδι με διάφορες περιπέτειες, τόσο για σένα όσο και για το παιδί.

Παλιότερα μάλιστα, οι γυναικολόγοι, ανάλογα με το νόσημα, έβαζαν φρένο στις γυναίκες που ήθελαν να κυοφορήσουν. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί και να τις παρακινούσαν, με την ελπίδα ότι θα υπάρξει βελτίωση στην υγεία τους, μετά την κύηση.

Σήμερα που τα αυτοάνοσα νοσήματα (ρευματικής φύσης εν προκειμένω, όπως ο Λύκος, η ρευματοειδής και η ψωριασική αρθρίτιδα) είναι σαφώς πιο μελετημένα και προβλέψιμα - όσο μπορεί να είναι ένα τέτοιο νόσημα -, τα πράγματα γύρω από το κεφάλαιο «μητρότητα» είναι πιο συγκεκριμένα.

Κανείς δεν θα σου πει βέβαια να μείνεις έγκυος ανεξέλεγκτα, κανείς δεν θα υποσχεθεί ότι δεν υπάρχουν κίνδυνοι, αλλά κανείς δεν θα σου το απαγορέψει.

Μπορεί να μείνει έγκυος μια γυναίκα με αυτοάνοσο;

Οι γιατροί και οι γυναίκες θα πρέπει να είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν πιθανές επιπλοκές, τόσο για τη μητέρα όσο και για το παιδί. Για αυτόν τον λόγο, καλό είναι οι γυναίκες να αποφεύγουν να μείνουν έγκυες, έως ότου η ρευματική τους νόσος τεθεί υπό έλεγχο ανέφερε ο Παναγιώτης Χριστόπουλος, Επικ. Καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών σε webinar που πραγματοποίησε η Ελληνική Εταιρεία Αντιρευματικού Αγώνα.

Unsplash Jonathan Borba

Και έστω ότι η νόσος τίθεται υπό έλεγχο, αλλά το είδος της φαρμακευτικής αγωγής δεν επιτρέπει την κύηση, τι γίνεται τότε; Τι είδους προγραμματισμός πρέπει να γίνει για να μείνει μια γυναίκα με αρθρίτιδα έγκυος;

Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για μια εγκυμοσύνη με ρευματικό νόσημα;

Οι βασικές προϋποθέσεις, σύμφωνα με τη ρευματολόγο Ελένη Κομνηνού, Διευθύντρια Κλινικής Αυτοάνοσων Ρευματικών Νοσημάτων Metropolitan General και Υπεύθυνη Αυτοάνοσων Ρευματικών Νοσημάτων και Κύησης στο νοσοκομείο Μητέρα, είναι:

• Η νόσος να βρίσκεται σε ύφεση για τουλάχιστον 6 μήνες πριν από τη σύλληψη.
• Να λαμβάνεται κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή που θα δρα προληπτικά για την αποφυγή εξάρσεων, η οποία όμως να μην έχει κίνδυνο εμβρυοτοξικότητας.
• Να υπάρχει συνεργασία ομάδας γιατρών, διαφορετικών ειδικοτήτων για την παρακολούθηση της εγκυμοσύνης.

Να σημειώσουμε βέβαια για τις γυναίκες που έχουν βρεθεί σε αυτή τη θέση ότι δεν είναι πάντα εύκολο με το που θα τεθεί η νόσος σε ύφεση να μείνουν αμέσως έγκυες.

Ο χρόνος για εκείνες μπορεί να λειτουργήσει αρνητικά, καθώς κατά τη διάρκεια των προσπαθειών σύλληψης δεν αποκλείεται πιθανή ενεργοποίηση της νόσου.

Αυτό σημαίνει ότι σε μια εγκυμοσύνη με ρευματικό νόσημα, η τρίτη από τις παραπάνω προϋποθέσεις, η συνεργασία δηλαδή των γιατρών, είναι πιο απαραίτητη από ποτέ.

Κανείς δεν θέλει να γίνεται «μπαλάκι» ανάμεσα στις συμβουλές των γιατρών, πόσο μάλλον μια νέα γυναίκα που προσπαθεί να μείνει έγκυος και το τελευταίο που χρειάζεται είναι το άγχος.

Άγχος και ρευματικά νοσήματα

Επειδή πολλές φορές, σε περίπτωση που πάσχεις από ρευματικό νόσημα, θα έχεις ακούσει πως το άγχος σου επιδεινώνει την κατάσταση και πως πρέπε να το διαχειριστείς, οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι η ίδια η κατάσταση επιδεινώνει το άγχος και αυτό είναι κάτι απολύτως λογικό.

Unsplash Imani Bahati

«Η ύπαρξη μιας χρόνιας αυτοάνοσης νόσου συχνά επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα ζωής και την ψυχική υγεία. Ίσως η πιο δύσκολη πτυχή της διάγνωσης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας είναι ότι επηρεάζει τις αποφάσεις που παίρνουμε για τους πιο σημαντικούς τομείς της ζωής μας» τονίζει η Μαρία-Βασιλική Οσάνα, Ψυχολόγος MSc.

Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που ένα 56% των γυναικών που έχουν ρευματοειδή αρθρίτιδα λένε ότι τελικά απέκτησαν λιγότερα παιδιά από όσα ήθελαν, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο του 2017.

Αυτό σημαίνει ότι οι γυναίκες φοβούνται, δεν υποστηρίζονται συναισθηματικά από τους γιατρούς τους, δεν υπάρχουν δομές που να τις στηρίξουν ψυχολογικά, δεν έχουν επαρκή ενημέρωση για την ασφάλεια των φαρμάκων που παίρνουν και την κατάσταση της υγείας τους και δεν έχουν πρακτική βοήθεια στη φροντίδα του παιδιού. Και, με πολύ απλά λόγια, οι συνθήκες αυτές πρέπει να αλλάξουν και όχι από τις ίδιες τις ασθενείς.

Τι θα συμβεί όταν γεννήσεις;

Είναι συχνές οι περιπτώσεις έξαρσης κατά την περίοδο της λοχείας, δεν αποκλείεται όμως καθόλου να παρατηρηθεί και ύφεση. Ανάλογα με την εξέλιξη, είναι σημαντικό να δοθεί μια αγωγή στη λεχώνα, συμβατή με τον θηλασμό και εφόσον οι θεράποντες γιατροί έχουν συμφωνήσει μεταξύ τους.

Αν πάλι η αγωγή, δεν μπορεί να είναι συμβατή, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι προέχει η σωματική και ψυχική υγεία της μητέρας. Το τελευταίο που χρειάζεται μια γυναίκα σε αυτή την κατάσταση είναι οι ενοχές επειδή δεν θηλάζει.

Unsplash Jonathan Borba

«Η κόπωση, ο πόνος στις αρθρώσεις, η πρωινή δυσκαμψία, η μειωμένη δύναμη και αντοχή, ο περιορισμός στο εύρος κίνησης και οι παραμορφώσεις στην άκρα χείρα είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά των ρευματικών παθήσεων που μπορεί να επηρεάσουν την καθημερινότητα με το μωρό», αναφέρει η Κυριακή Κεραμιώτου, Εργοθεραπεύτρια, MSc, PhD, Υπεύθυνη Εργ. Εργοθεραπείας στο Θριάσιο Νοσοκομείο Ελευσίνας.

Όσα πρέπει να ζητήσεις

Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό:

• να ενημερωθούν όλα τα μέλη της οικογένειας για τις δυνατότητες και τις ανάγκες της νέας μητέρας
• να υπάρχει βοήθεια από τρίτους στη φροντίδα του μωρού
• να εξοπλιστεί η οικογένεια με κατάλληλα βοηθήματα
• να υπάρχει ακόμη και ψυχολογική στήριξη

Σε αυτές τις περιπτώσεις η επαγγελματική παροχή βοήθειας από μια μαία ή από μια βοηθό μητρότητας είναι πολύ χρήσιμες. Αν και κάτι τέτοιο πρέπει να αποτελεί κρατική παροχή, θα προτείναμε στις λεχώνες με ρευματικά νοσήματα να την αναζητήσουν εγκαίρως.