ΔΥΣΠΑΡΕΥΝΙΑ: ΠΩΣ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙΣ ΤΟΝ ΠΟΝΟ ΣΤΟ ΣΕΞ

Το σεξ είναι απόλαυση. Ή μήπως όχι πάντα; Η δυσπαρευνία είναι μια κατάσταση που ταλαιπωρεί αρκετές γυναίκες (και μερικούς άντρες). Ας ενημερωθούμε.

Για την πλειοψηφία των ανθρώπων, το σεξ είναι μια από τις μεγαλύτερες απολαύσεις της ζωής. Από την άλλη, υπάρχουν κι εκείνοι για τους οποίους η σεξουαλική επαφή είναι ταυτισμένη με τον πόνο.

Η δυσπαρευνία, όπως είναι ο ιατρικός όρος για την επώδυνη συνουσία, είναι μια κατάσταση που μπορεί να εμφανιστεί τόσο στους άντρες όσο και στις γυναίκες, ωστόσο οι γυναίκες έχουν τα πρωτεία. Σύμφωνα με στοιχεία, ο επιπολασμός της στον κόσμο κυμαίνεται μεταξύ 3 και 18% και μπορεί να επηρεάσει το 10-28% του πληθυσμού κατά τη διάρκεια της ζωής του.

Αν και πρόκειται για κοινό πρόβλημα, μπορεί να δημιουργήσει πίεση και άγχος σε ένα ζευγάρι, και να έχει αρνητικές επιπτώσεις όχι μόνο στο σώμα αλλά και στην ψυχολογία όσων πάσχουν.

Οι αιτίες που την προκαλούν

Τα αίτια της δυσπαρεύνιας ποικίλλουν και περιλαμβάνουν φυσικούς παράγοντες, ψυχολογικούς παράγοντες ή και τα δύο.

Στην πρώτη περίπτωση, για παράδειγμα, ο πόνος μπορεί να σχετίζεται με την ξηρότητα του κόλπου, να οφείλεται σε κολεόσπασμο (ακούσια σύσπαση των μυών του πυελικού εδάφους), σε κάποιο τραυματισμό των γεννητικών οργάνων, σε φλεγμονή (αιδοιοκολπίτιδα) ή μόλυνση (π.χ. κολπική μυκητίαση, λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος), ακόμα και σε δερματική διαταραχή (π.χ. έκζεμα, ομαλό λειχήνα) ή ερεθισμό (π.χ. αλλεργική αντίδραση σε προϊόντα προσωπικής υγιεινής). Επώδυνη μπορεί να είναι η συνουσία και μετά τον τοκετό.

Το πρόβλημα μπορεί, επίσης, να είναι αποτέλεσμα κάποιας ιατρικής θεραπείας (π.χ. χειρουργική επέμβαση, υστερεκτομή) ή να οφείλεται σε κάποια ιατρική κατάσταση (π.χ. κυστίτιδα, ενδομητρίωση, ινομυώματα, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, κύστεις των ωοθηκών).

Σημαντικό ρόλο παίζει και η συναισθηματική και ψυχολογική μας κατάσταση. Το άγχος, ο φόβος και η κατάθλιψη, λόγου χάρη, μπορεί να εμποδίσουν τη σεξουαλική διέγερση και να συμβάλουν στην κολπική ξηρότητα ή τον κολεοσπασμό. Ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης ή σεξουαλικής βίας μπορεί, επίσης, να συμβάλει στην εκδήλωση δυσπαρευνίας.

ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΦΥΣΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ, ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Ή ΚΑΙ ΤΑ ΔΥΟ.

Πώς γίνεται η διάγνωση της δυσπαρευνίας

Κατ’ αρχάς, χρειάζεται να ληφθεί το ιατρικό και σεξουαλικό ιστορικό του/ της ασθενούς (όπως τυχόν φαρμακευτική αγωγή ή ιστορικό σεξουαλικής βίας), να αξιολογηθούν τα ευρήματα της κλινικής εξέτασης και παρακλινικών εξετάσεων (π.χ. ενδοκολπικό υπερηχογράφημα), ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση (π.χ. διενέργεια λαπαροσκόπησης), εξηγεί σε άρθρο της η Χρυσάνθη Σαρδέλη, Μαιευτήρας-Γυναικολόγος, Κλινικός Φαρμακολόγος με εξειδίκευση στην Αναπαραγωγική Τοξικολογία.

«Άλλοι επαγγελματίες υγείας, εκτός από τον τη μαιευτήρα-γυναικολόγο, μπορούν να συνεισφέρουν στην αποσαφήνιση των αιτίων και την επίλυση του προβλήματος, ανάμεσα στους οποίους φυσικοθεραπευτές, ψυχοθεραπευτές, σεξολόγοι», αναφέρει.

Υπάρχουν λύσεις, αρκεί να μιλήσετε σε γιατρό

Σε γενικές γραμμές, υπάρχουν λύσεις που εστιάζουν στην υποκείμενη αιτία. Το σημαντικό είναι ο/η ασθενής να επισκεφτεί και να εμπιστευτεί τον/τη γιατρό του/της. Εκείνοι είναι αρμόδιοι στο να κάνουν τη διάγνωση και να συστήσουν την κατάλληλη θεραπεία.

Ορισμένες φορές, για παράδειγμα, μπορεί να μην απαιτηθεί καν ιατρική παρέμβαση, όπως στην περίπτωση επώδυνης επαφής μετά την εγκυμοσύνη, που απλώς χρειάζεται να περάσει ένα εύλογο χρονικό διάστημα, ή της κολπικής ξηρότητας που μπορεί να αντιμετωπιστεί με λιπαντικά με βάση το νερό ή με αύξηση της διάρκειας των προκαταρκτικών.

Ελένη Καστρινογιάννη

Υπάρχουν, φυσικά, περιπτώσεις που απαιτούν φαρμακευτική αγωγή, όπως όταν η κολπική ξηρότητα οφείλεται στην εμμηνόπαυση, ή μπορεί να χρειαστεί αλλαγή κάποιας αγωγής.

Άλλες φορές χρειάζεται συνδυασμός θεραπειών. «Ο κολεόσπασμος αντιμετωπίζεται με κατάλληλο συνδυασμό ψυχοθεραπείας και σεξολογικής θεραπείας (συμπεριλαμβανομένων τεχνικών βαθιάς χαλάρωσης των πασχόντων μυών, τεχνικών αύξησης της ενσυνειδητότητας και χρήσης κολποδιαστολέων σταδιακά αυξανόμενης διαμέτρου)», γράφει η κ. Σαρδέλη.

Όταν η αιτία είναι ψυχολογική, η αντιμετώπιση τέτοιων ζητημάτων περιλαμβάνει τη βοήθεια ψυχοθεραπευτή ή/και σεξολόγου, ιδανικά με τη συμμετοχή και των δύο συντρόφων.

Η ειδικός προτείνει ορισμένα μέτρα που μπορεί να εφαρμόσει μόνη της μια γυναίκα, όπως:

• Να χρησιμοποιεί κάποιο κατάλληλο λιπαντικό.
• Να συζητάει με τον σύντροφο της σχετικά με το πού και πότε αισθάνεται πόνο.
• Να δοκιμάζει εναλλακτικές στάσεις ή/και εναλλακτικές μορφές συνεύρεσης αντί της κολπικής διείσδυσης.
• Να αδειάζει την ουροδόχο κύστη, να κάνει ένα ζεστό μπάνιο, να παίρνει ένα μη συνταγογραφούμενο παυσίπονο πριν την επαφή.
• Να εφαρμόζει κρύα επιθέματα στο αιδοίο μετά την επαφή.

Από την πλευρά μας, δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά για να μειώσουμε τον κίνδυνο δυσπαρεύνιας. Το ασφαλές σεξ, η φροντίδα της υγιεινής των γεννητικών οργάνων και η παρακολούθηση της υγείας μας μέσω προληπτικών εξετάσεων είναι τα μέτρα που περνάνε από το χέρι μας.