ΔΙΑΓΝΩΣΤΗΚΑ ΜΕ HPV, ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΩ;

Μια διάγνωση θετική στον HPV μπορεί να σε αγχώσει. Ωστόσο, γνωρίζοντας τα δεδομένα θα πάρεις μια μεγάλη ανάσα, καθώς «το άγχος και ο φόβος είναι μεγαλύτερα από το πραγματικό πρόβλημα», όπως λέει ο Δρ Αλέξανδρος Μορτάκης.

Αν είσαι γυναίκα, το πιθανότερο είναι ότι περιμένεις πάντα τα αποτελέσματα των γυναικολογικών σου εξετάσεων ψύχραιμα ή με κάποια αισιοδοξία, ότι όλα θα είναι καλά. Το να μαθαίνεις, λοιπόν, ότι ελέγχθηκες θετική στον HPV μπορεί να σε ταράξει. Πώς συνέβη αυτό, πόσο πιθανό είναι να εμφανίσεις καρκίνο και ποια είναι τα επόμενα βήματα που πρέπει να κάνεις για να μην κινδυνεύσεις;

Καταρχάς, πάρε μια βαθιά ανάσα, και σκέψου ότι δεν είσαι μόνη. «Στα σεξουαλικώς ενεργά άτομα αναπαραγωγικών ηλικιών, η πιθανότητα να μολυνθούν σε κάποια φάση της ζωής τους από κάποιους γεννητικούς HPV είναι περίπου 80%. Στο 1-3% των ατόμων θα έχουμε οξυτενή κονδυλώματα, ενώ στους υπόλοιπους οι αλλοιώσεις δεν φαίνονται και λέγονται υποκλινικές», λέει ο Χειρουργός Γυναικολόγος, Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών Αλέξανδρος Μορτάκης, ο οποίος έχει αφιερώσει τις σπουδές και το έργο του στην Πρόληψη του Γυναικολογικού Καρκίνου και έχει ιδρύσει το HPV Infocenter αποκλειστικά για τον σκοπό αυτό. Ο ίδιος μίλησε στο OW και απάντησε σε όσα θες να ξέρεις αν είσαι και εσύ φορέας HPV.

– Τι είναι οι HPV, πώς μεταδίδονται και τι προκαλούν;

Οι ιοί των ανθρωπίνων θηλωμάτων (Human Papilloma Viruses - HPV) μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή. Συνήθως οι HPV προκαλούν λοιμώξεις που υποχωρούν από μόνες τους. Σε αρκετές όμως περιπτώσεις επιμένουν, μπορεί να προκαλέσουν μεταλλάξεις στα κύτταρά μας και να δημιουργηθούν προκαρκινικές αλλοιώσεις και αργότερα καρκίνοι.

Σήμερα γνωρίζουμε ότι μια συγκεκριμένη κατηγορία των HPV, που ονομάζονται HPV υψηλού κινδύνου (High Risk HPV HR-HPV) ή ογκογόνοι HPV, μπορεί να προκαλέσουν προκαρκινικές αλλοιώσεις και καρκίνους. Ο πιο συχνός καρκίνος που προκαλείται από τους HR-HPV είναι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας.

Άλλοι καρκίνοι που προκαλούνται από τους HPV είναι:

• Καρκίνοι αιδοίου, κόλπου, πρωκτού και στοματοφάρυγγα στις γυναίκες.
• Καρκίνοι πρωκτού, στοματοφάρυγγα και πέους στους άνδρες.

Οι HPV προκαλούν επίσης κονδυλώματα σε γυναίκες και σε άνδρες. Τα κονδυλώματα προκαλούνται συνήθως από μια άλλη κατηγορία HPV που ονομάζονται HPV χαμηλού κινδύνου.

Υπάρχουν όμως πολλές περιπτώσεις ασθενών με κονδυλώματα όπου ανευρίσκονται και HPV υψηλού κινδύνου. Για τον λόγο αυτό και οι ασθενείς με κονδυλώματα πρέπει να ελέγχονται από εξειδικευμένους γιατρούς.

iStock

– Πώς μπαίνει ο HPV στη ζωή μιας γυναίκας;

Ας δούμε το παράδειγμα μιας υγιούς γυναίκας που πηγαίνει στο γυναικολόγο της για την ετήσια προληπτική εξέταση. Ο γιατρός την εξετάζει και τη διαβεβαιώνει πως τα βλέπει όλα καλά. Την ενημερώνει ότι πήρε κύτταρα από τη μήτρα της για τεστ Παπανικολάου και ότι σε μια εβδομάδα θα έχει το αποτέλεσμα του τεστ.

Μια εβδομάδα αργότερα, της τηλεφωνεί και της λέει ότι τα κύτταρα της μήτρας της βρέθηκαν μολυσμένα από τον ιό των κονδυλωμάτων, τον HPV. Της συστήνει να κάνει ένα HPV τεστ για να δει εάν η μόλυνση έχει προκληθεί από HPV υψηλού κινδύνου.

Μια άλλη υγιής γυναίκα πηγαίνει στο γιατρό επειδή παρατήρησε «κάτι σαν ελιές» στο δέρμα των γεννητικών της οργάνων. Ο γιατρός την εξετάζει και της λέει ότι είναι κονδυλώματα και οφείλονται σε κάποιον ιό που λέγεται HPV.

Μόλις ακούγονται οι λέξεις του γιατρού «ιός HPV», «κονδύλωμα», αρχίζουν οι ερωτήσεις, επειδή οποιαδήποτε σύγχρονη γυναίκα θορυβείται. Θυμάται ότι τα τελευταία χρόνια ακούει συνέχεια για ιούς κονδυλωμάτων που μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή και που μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο στη μήτρα και σε άλλα όργανα. Θυμάται ότι άκουσε πως κυκλοφόρησε και εμβόλιο, το οποίο όμως εκείνη δεν έχει κάνει.

– Τι πρέπει να γίνει μετά;

Ακολουθεί μια σειρά από εξετάσεις, τις οποίες αποφασίζει εξειδικευμένος γυναικολόγος.

• Γυναικολογική εξέταση
• HPV τεστ
• Κολποσκόπηση
• Βιοψίες

– Τι είναι η κολποσκόπηση;

Κολποσκόπηση είναι η επισκόπηση του δέρματος και των βλεννογόνων του κατώτερου γεννητικού συστήματος (τράχηλος μήτρας, κόλπος και αιδοίο) μέσω του κολποσκοπίου. Το κολποσκόπιο μοιάζει με το μικροσκόπιο. Οι φακοί του δίνουν τη δυνατότητα πολλαπλών μεγεθύνσεων της εικόνας.

Χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό προκαρκινικών αλλοιώσεων και καρκίνου στο κατώτερο γεννητικό σύστημα και στην περιοχή του πρωκτού. Χρησιμοποιείται ακόμη στο χειρουργείο για να αφαιρεθεί με ακρίβεια η περιοχή που έχει προκαρκινικές αλλοιώσεις, όπως και για την εξάχνωση με laser κονδυλωμάτων σε τράχηλο μήτρας, κόλπο, αιδοίο και πρωκτό.

iStock

– Πότε συνιστάται σε μια γυναίκα να κάνει κολποσκόπηση;

Η κολποσκόπηση συνιστάται στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Εάν αποβεί θετικό το HPV τεστ (που σημαίνει ότι υπάρχει λοίμωξη από ογκογόνους HPV), ιδιαίτερα εάν είναι θετικό για HPV 16 ή 18.
• Εάν βρεθούν ύποπτα κύτταρα στο τεστ Παπανικολάου.
• Όταν ο γιατρός βλέπει κάτι ύποπτο στην απλή γυναικολογική εξέταση.
• Πριν από επεμβάσεις στο κατώτερο γεννητικό σύστημα, για να εκτιμηθεί η έκταση των αλλοιώσεων και να προσδιοριστούν με ακρίβεια τα όρια της περιοχής που πρέπει να αφαιρεθεί.

– Πώς μπορεί να προληφθούν οι καρκίνοι που προκαλούνται από τους HPV;

Ο καλύτερος τρόπος πρόληψης είναι ο εμβολιασμός σε παιδική ηλικία. Με τον εμβολιασμό προλαμβάνονται οι περισσότεροι καρκίνοι που προκαλούνται από τους HPV σε άνδρες και γυναίκες (σε ποσοστά μέχρι 90%). Στη χώρα μας θεωρείται ότι η καλύτερη ηλικιακή ομάδα για εμβολιασμό είναι τα παιδιά 12-14 ετών, για να προλάβουμε την έναρξη σεξουαλικών επαφών.

– Ποιο τεστ είναι πιο αξιόπιστο για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας;

Το τεστ που πρέπει οπωσδήποτε να κάνουν οι γυναίκες είναι το HPV τεστ. Η αξιοπιστία του HPV τεστ όσον αφορά τον εντοπισμό των προκαρκινικών αλλοιώσεων και του καρκίνου είναι 98,6%.

– Θεραπεύονται οι προκαρκινικές αλλοιώσεις που προκαλούνται από τους HPV;

Βεβαίως και θεραπεύονται. Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν επηρεάζεται η γονιμότητα των γυναικών. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η θεραπεία να γίνει από εξειδικευμένο γυναικολόγο.

Ο Αλέξανδρος Μορτάκης είναι  Χειρουργός Γυναικολόγος, Διδάκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος της Ιατρικής Εταιρείας Μελέτης των Νοσημάτων του Γυναικείου Γεννητικού Συστήματος. Είναι εξειδικευμένος στην πρόληψη των καρκίνων που προκαλούνται από τους HPV. Έχει συγγράψει 4 βιβλία για την καρκινογένεση από τους HPV (3 βιβλία για τους γιατρούς και 1 βιβλίο για το κοινό, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Πατάκη» και από το Amazon Books – έκδοση στην αγγλική γλώσσα).