ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ «ΣΠΑΣΕΙ» ΤΟ ΣΤΟΜΑΧΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΛΥ ΦΑΓΗΤΟ;

Το στομάχι μας έχει ελαστικότητα. Αλλά έχει και τα όριά του. Τι συμβαίνει όταν τρώμε υπερβολικά και πόσο κινδυνεύουμε;

Είστε σε ένα τραπέζι και μπροστά σας υπάρχουν του κόσμου τα καλά. Νιώθετε πως δεν μπορείτε να κρατηθείτε. Θέλετε να τα φάτε όλα – και το κάνετε. Έτσι «κερνάτε» τον εαυτό σας ένα τεράστιο πρήξιμο στο στομάχι.

Τελικά νιώθετε πως πιέζεται το «είναι» σας. Ότι το στομάχι σας είναι προ της έκρηξης. Αλήθεια, μπορεί να εκραγεί το στομάχι από υπερφαγία; Ας δούμε λίγο, πώς λειτουργεί ο μηχανισμός.

Μόλις δούμε ή μυρίσουμε ένα φαγητό, ο εγκέφαλος λαμβάνει το σχετικό μήνυμα και το στέλνει στο στομάχι, για να το προετοιμάσει για όσα έρχονται. Το πεπτικό μας σύστημα υπάρχει για να μετατρέπει την τροφή σε ενέργεια για το σώμα μας, το βοηθά να αναπτυχθεί και αποφασίζει τι θα αποθηκεύσει για μελλοντική χρήση. Τα δόντια, η γλώσσα και οι σιελογόνοι αδένες διευκολύνουν τη μηχανική και τη χημική πέψη, ώστε να σχηματιστεί μια μπάλα τροφής που θα χωρέσει στον οισοφάγο και τελικά, στο στομάχι.

Το όργανο αυτό είναι σκληρό, έχει παχιά μυϊκά τοιχώματα και πλούσια παροχή αίματος. Όλα αυτά το βοηθούν να αντέχει τις προκλήσεις που του δημιουργούμε. Κατά το QZ, σε κατάσταση ηρεμίας το μέγεθος του στομαχιού μας είναι αντίστοιχο με αυτό της γροθιάς μας. Έχει όμως την ικανότητα να τεντώνεται όσο τρώμε, ώστε να χωράει περισσότερα.

Πόσο μπορεί να τεντωθεί ένα στομάχι;

Δεν είμαστε όλοι οι άνθρωποι ίδιοι και το ίδιο ισχύει για τα στομάχια μας. Όπως αναφέρει η Washington Post, κατά μέσο όρο το όργανο αυτό μπορεί να χωρέσει περί το ένα λίτρο τροφής, πριν αρχίσει να νιώθει το αίσθημα του κορεσμού. Μερικά στομάχια δέχονται άνετα από 2 έως τέσσερα λίτρα.

Όπως όλα τα πράγματα που έχουμε πάνω μας, μπορούμε να εκπαιδεύσουμε και το στομάχι μας (με προπόνηση), ώστε να αυξήσει τα λίτρα που αντέχει ακόμα και μέσα σε πολύ σύντομο χρόνο. Καταλαβαίνουμε ότι το έχουμε παρακάνει –έχουμε αυξήσει σημαντικά την πίεση– όταν νιώθουμε ναυτία. Αν η πίεση γίνει σοβαρή, έρχεται ο εμετός.

Illustration: Χριστίνα Αβδίκου

Αμφότερες αυτές οι λειτουργίες, προστατεύουν το στομάχι από το να πάθει ρήξη. Η ναυτία περιορίζει τη δράση μας, ενώ ο εμετός αποσυμπιέζει. Η υπερκατανάλωση φαγητού προκαλεί δυσπεψία. Στην υπερφαγία το σώμα καλείται να εκτρέψει μεγάλο μέρος της ενέργειάς του στην πέψη της τροφής, με αποτέλεσμα να νιώθουμε κούραση και υπνηλία.

Σε σπάνιες περιπτώσεις, το στομάχι μπορεί να τεντωθεί επικίνδυνα. Είναι το σημείο της οξείας γαστρικής διαστολής. Ακολουθεί η διάτρηση.

Όταν τεντώνουμε επικίνδυνα το στομάχι μας, τα αιμοφόρα αγγεία που του παρέχουν θρεπτικά συστατικά συμπιέζονται. Η ροή του αίματος μειώνεται και αυτό μπορεί να προκαλέσει βλάβη στην επένδυση του οργάνου, ενδεχομένως να οδηγήσει και σε ρήξη. Στη βιβλιογραφία, ωστόσο, δεν υπάρχουν πολλές περιπτώσεις οξείας γαστρικής διαστολής λόγω υπερφαγίας.

Γιατί κάποιες φορές δεν αισθανόμαστε χορτάτοι ενώ έχει πρηστεί το στομάχι μας;

Υποθέτω πως όλοι έχουμε ζήσει –έστω μία φορά– την εμπειρία να τρώμε, να πρηζόμαστε, αλλά να μη νιώθουμε χορτάτοι. Τι μας συμβαίνει; Το σώμα μας έχει έναν πολύ περίπλοκο τρόπο να μας ενημερώνει πότε είμαστε πεινασμένοι και πότε έχουμε χορτάσει. Η διαδικασία απαιτεί πολλές ορμόνες που παράγονται ως απάντηση στην παρουσία ή απουσία τροφής στο πεπτικό σύστημα.

Δύο από τις πιο σημαντικές ορμόνες είναι η γκρελίνη και η λεπτίνη. Η γκρελίνη αυξάνει την όρεξη (συνήθως είναι σε υψηλό επίπεδο, πριν φάμε και μειώνεται ενώ μασάμε) και η λεπτίνη τη μειώνει.

Τα παχύσαρκα άτομα αναπτύσσουν αντίσταση στη λεπτίνη, άρα πρέπει να παράγουν μεγαλύτερες ποσότητες για να μειωθεί η όρεξη τους. Έτσι, καθυστερούν να φτάσουν στον εγκέφαλο τα σήματα του τεντώματος του στομαχιού μας.

Τελικά, μπορεί να «σπάσει» το στομάχι;

Ναι. Συνέβη σε μια 23χρονη γυναίκα, που είχε στο στομάχι της πάνω από 2.500 ml (γεγονός που το έκανε να πρηστεί τόσο πολύ, ώστε γέμισε ολόκληρη την κοιλιά της, από τα πλευρά μέχρι τη λεκάνη). Ως αποτέλεσμα, υποβλήθηκε σε επείγουσα χειρουργική επέμβαση.

Υπάρχουν λίγες, σπάνιες αναφορές για θάνατο από υπερφαγία. Ένα άτομο πέθανε από σχίσιμο του οισοφάγου, που συνδέει το στόμα με το στομάχι. Σε άλλα ράγισε το στομάχι από το πολύ φαγητό.

Πώς θα γλιτώσουμε τις συγκινήσεις

Δεν βοηθά να αυτομαστιγωνόμαστε που χάσαμε τον αυτοέλεγχο και τεντώσαμε το στομάχι μας. Άπαξ και πρηστούμε, μπορούμε να δοκιμάσουμε τσάι μέντας για να απαλλαγούμε από τη δυσφορία. Το ίδιο αποτέλεσμα έχει και το τζίντζερ.

Αν έχουμε φτάσει στα όρια μας πριν βγει το γλυκό, θα ήταν προτιμότερο να το αποφύγουμε. Όπως είναι χρήσιμο να αποφύγουμε και το αλκοόλ, που μεταξύ άλλων διευκολύνει την υπερκατανάλωση τροφής.

Μια βόλτα με τα πόδια προτείνεται ως εξαιρετικό μέσο τόνωσης της διάθεσης, ανακούφισης από το άγχος και μέσο που βοηθά να αισθανθούμε καλύτερα έπειτα από ένα γεύμα.

Στο Νο1 της λίστας με τα don’t είναι ο ύπνος, που μπορεί να προκαλέσει από καούρα έως παλινδρόμηση οξέος. Σίγουρα θα επιβραδύνει τη διαδρομή της τροφής από το στομάχι στο λεπτό έντερο.