ΜΠΟΡΕΙ Η COVID-19 ΝΑ ΘΕΡΑΠΕΥΣΕΙ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ;
Μπορεί η νόσηση με Covid-19 να βοηθήσει στη θεραπεία του καρκίνου; Μια νέα ανακάλυψη γεννά ελπίδες για συγκεκριμένους ασθενείς.
Πέντε χρόνια μετά το πρώτο κρούσμα Covid-19 κι ακόμα οι επιπτώσεις του ιού που προκάλεσε την ευρύτερη πανδημία του 21ου αιώνα μελετώνται και προκαλούν εκπλήξεις. Οι περισσότερες από αυτές σχετίζονται με επιπλοκές που μπορεί να επιφέρει η βαριά νόσηση με Covid-19. Μια νέα μελέτη, όμως, με επικεφαλής ερευνητές του Northwestern Medicine Canning Thoracic Institute, η οποία δημοσιεύεται στην Journal of Clinical Investigation, αποκαλύπτει μια εντελώς απροσδόκητη σύνδεση μεταξύ της μόλυνσης από Covid-19 και της υποχώρησης του καρκίνου. Η ανακάλυψη αυτή θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για νέες, πολλά υποσχόμενες θεραπείες για τον καρκίνο.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι το RNA από τον ιό SARS-CoV-2, που είναι υπεύθυνος για τη νόσηση με Covid-19, πυροδότησε την ανάπτυξη ενός μοναδικού τύπου ανοσοκυττάρων με αντικαρκινικές ιδιότητες. Ονομάζονται «επαγώγιμα μη κλασικά μονοκύτταρα (I-NCMs)» και βρέθηκε ότι επιτίθενται στα καρκινικά κύτταρα και θα μπορούσαν ενδεχομένως να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία καρκίνων που είναι ανθεκτικοί στις υπάρχουσες θεραπείες. Αυτά τα ευρήματα πιθανώς εξηγούν τον μηχανισμό πίσω από τη φαινομενική υποχώρηση ορισμένων μορφών καρκίνου μετά τη μόλυνση από Covid-19.
Σε ποιους ασθενείς απευθύνεται αυτό το νέο θεραπευτικό εγχείρημα;
«Αυτή η ανακάλυψη ανοίγει νέους δρόμους για τη θεραπεία του καρκίνου», δήλωσε ο Ankit Bharat, MD, επικεφαλής της θωρακικής χειρουργικής και διευθυντής του Canning Thoracic Institute. «Διαπιστώσαμε ότι τα ίδια κύτταρα που ενεργοποιούνται από τη σοβαρή Covid-19 θα μπορούσαν να εισαχθούν στον οργανισμό με ένα φάρμακο για την καταπολέμηση του καρκίνου. Είδαμε μάλιστα στη μελέτη συγκεκριμένη ανταπόκριση με το μελάνωμα, τον καρκίνο του πνεύμονα, του μαστού και του παχέος εντέρου. Όλο αυτό είναι βέβαια ακόμα σε πρώιμα στάδια και η αποτελεσματικότητά έχει μελετηθεί προς το παρόν μόνο σε προκλινικά ζωικά μοντέλα, ωστόσο προσφέρει ελπίδα ότι ίσως μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή την προσέγγιση για να ωφελήσουμε ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο που δεν έχουν ανταποκριθεί σε άλλες θεραπείες».
Η μελέτη, που διεξήχθη χρησιμοποιώντας τόσο ανθρώπινους ιστούς όσο και ζωικά μοντέλα, έδειξε ότι αυτά τα μοναδικά ανοσοκύτταρα θα μπορούσαν να διεγερθούν φαρμακολογικά χρησιμοποιώντας μικρά μόρια, δημιουργώντας ενδεχομένως μια νέα θεραπευτική επιλογή για ασθενείς με καρκίνο. Αυτή η ανακάλυψη θα μπορούσε να έχει σημαντικά οφέλη, ιδιαίτερα σε ασθενείς με επιθετικό ή προχωρημένο καρκίνο που έχουν εξαντλήσει τις παραδοσιακές θεραπευτικές επιλογές, όπως οι ανοσοθεραπείες.
Πώς ακριβώς μπορεί η νόηση με Covid-19 να βοηθήσει τους ασθενείς με καρκίνο
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι κατά τη διάρκεια της νόσησης με Covid-19, ένα ειδικό υποσύνολο κυττάρων του ανοσοποιητικού μπορεί να διεγερθεί στο σώμα. Η συγκεκριμένη διαδικασία ξεκινά όταν το RNA από τον ιό ενεργοποιήσει ορισμένα σήματα στο ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτά τα σήματα προκαλούν τον μετασχηματισμό κοινών μονοκυττάρων, ενός συνηθισμένου τύπου λευκών αιμοσφαιρίων, σε I-NCM. Τα νεοσχηματισμένα κύτταρα έχουν την ικανότητα να κινούνται τόσο στα αιμοφόρα αγγεία όσο και στον περιβάλλοντα ιστό όπου αναπτύσσονται οι όγκοι, κάτι που τα περισσότερα άλλα κύτταρα του ανοσοποιητικού δεν μπορούν να κάνουν.
«Αυτό που κάνει αυτά τα κύτταρα τόσο ξεχωριστά είναι η διπλή τους ικανότητα», λέει ο Δρ Bharat, που είναι επίσης καθηγητής χειρουργικής στο Northwestern University Feinberg School of Medicine. «Τυπικά, τα κύτταρα του ανοσοποιητικού που ονομάζονται μη κλασικά μονοκύτταρα περιπολούν τα αιμοφόρα αγγεία, αναζητώντας απειλές. Αλλά δεν μπορούν να εισέλθουν στην ίδια τη θέση του όγκου λόγω της έλλειψης ειδικών υποδοχέων. Αντίθετα, τα I-NCM που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια σοβαρής Covid-19 διατηρούν έναν μοναδικό υποδοχέα που ονομάζεται CCR2 και τους επιτρέπει να ταξιδεύουν πέρα από τα αιμοφόρα αγγεία και να διεισδύουν στο περιβάλλον του όγκου. Μόλις φτάσουν εκεί, απελευθερώνουν ορισμένες χημικές ουσίες που «στρατολογούν» τα κύτταρα “φυσικούς δολοφόνους”. Στη συνέχεια, περιβάλλουν τον όγκο και αρχίζουν να επιτίθενται απευθείας στα καρκινικά κύτταρα, βοηθώντας στη συρρίκνωσή του».
Η επόμενη μέρα για τους ασθενείς με καρκίνο
Αν και αυτή η έρευνα είναι πολλά υποσχόμενη, ο Δρ Bharat τονίζει ότι χρειάζεται περισσότερη μελέτη προτού η θεραπευτική προσέγγιση μπορέσει να χρησιμοποιηθεί σε κλινικά περιβάλλοντα.
«Είμαστε στα αρχικά στάδια, αλλά υπάρχει η δυνατότητα να μεταμορφώσουμε τη θεραπεία του καρκίνου. Τα επόμενα βήματά μας θα περιλαμβάνουν κλινικές δοκιμές για να δούμε αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα αυτά τα ευρήματα ώστε να βοηθήσουμε τους ασθενείς», πρόσθεσε ο ίδιος.
Η ομάδα ελπίζει ότι θα μπορέσει να αναπτύξει θεραπείες που στοχεύουν συγκεκριμένα αυτά τα κύτταρα για τη θεραπεία καρκίνων που προς το παρόν είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν. Μάλιστα, η έρευνα θα μπορούσε ενδεχομένως να παίξει σημαντικό ρόλο και στο Πρόγραμμα Double Lung Replacement and Multidisciplinary Care (DREAM) του Ινστιτούτου Canning Thoracic, που παρέχει μεταμοσχεύσεις διπλού πνεύμονα σε επιλεγμένους ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο του πνεύμονα οι οποίοι δεν ανταποκρίνονται στις συμβατικές θεραπείες.
«Αν και το πρόγραμμα είναι εξαιρετικά επιτυχημένο, ορισμένοι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν υποτροπή. Με την έρευνα αυτή θα μπορούσαμε δυνητικά να θεραπεύσουμε ασθενείς χωρίς να διακινδυνεύσουμε να απορρίψουν τους νέους πνεύμονές τους», σημείωσε ο Δρ Bharat.