ΑΥΤΟ ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΛΑΒΕΙ ΤΗ ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ

Για πρώτη φορά μία έρευνα αποδεικνύει ότι μπορεί να υπάρξει πρόληψη για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα. Πιο συγκεκριμένα, ένα φάρμακο που ήδη χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση της νόσου μπορεί να βοηθήσει προληπτικά και να εμποδίσει την εμφάνισή της σε δυνητικά υποψήφιους ασθενείς.

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι ένα χρόνιο αυτοάνοσο νόσημα. Εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται λανθασμένα εναντίον του υγιούς ιστού των αρθρώσεων, καταστρέφοντάς τις.

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα προκαλεί χρόνιο πόνο και μη αναστρέψιμη βλάβη των αρθρώσεων, εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Η βλάβη στις αρθρώσεις προκαλείται από φλεγμονή, μια διαδικασία που χρησιμοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα για να καταπολεμήσει τις λοιμώξεις και να επουλώσει τα τραύματα. Φυσιολογικά, μόλις ο οργανισμός απαλλαγεί από τη λοίμωξη, η φλεγμονή υποχωρεί, πράγμα που δεν συμβαίνει στην αυτοάνοση αρθρίτιδα.

Ποια είναι η θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα δεν θεραπεύεται, αλλά μπορεί να τεθεί σε ύφεση. Χρησιμοποιούνται λοιπόν διάφορα είδη φαρμάκων για να επιτευχθεί ύφεση της νόσου, που πρακτικά σημαίνει:

• Υποχώρηση του πόνου, της δυσκαμψίας και του οιδήματος
• Πρόληψη παραμορφώσεων των αρθρώσεων, λειτουργικών κινητικών διαταραχών και αναπηρίας
• Πρόληψη ή αναστολή της εξέλιξης που επηρεάζει στα οστά
• Βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς

iStock

Ωστόσο, σε ασθενείς που δεν είχαν διαγνωστεί έγκαιρα ή δεν υποβλήθηκαν σε σωστή θεραπευτική αγωγή και έχουν ήδη αναπτύξει παραμορφώσεις και δομικές βλάβες στις αρθρώσεις, το να καταφέρουν οι γιατροί να θέσουν σε χαμηλή δραστηριότητα τη νόσο θεωρείται επιτυχία.

Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται 5 κατηγορίες φαρμάκων, που είναι:

• τα παυσίπονα
• τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη
• η κορτιζόνη
• τα συνθετικά νοσοτροποποιητικά αντιρευματικά φάρμακα
• οι βιολογικοί παράγοντες

Τι είναι οι βιολογικοί παράγοντες

Οι βιολογικοί παράγοντες αποτελούν την τελευταία εξέλιξη της φαρμακολογίας και έχουν αποτελεσματικότητα εκεί που αποτυγχάνουν όλα τα υπόλοιπα. Τα φάρμακα αυτά καταστέλλουν τους παθογενετικούς μηχανισμούς της νόσου, εξουδετερώνοντας τις κυτταροκίνες, τα προφλεγμονώδη δηλαδή κύτταρα που παίζουν κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη της νόσου.

Τα φάρμακα αυτά επιτυγχάνουν, εκτός από σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων, και διακοπή της εξέλιξης της νόσου, βεβαίως όχι χωρίς παρενέργειες. Το θέμα μας όμως δεν είναι αυτό στο συγκεκριμένο άρθρο.

Μπορεί να προληφθεί η αρθρίτιδα;

Το θέμα μας είναι πως ένας από τους βιολογικούς παράγοντες που χρησιμοποιούνται ήδη για τη θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας –και συγκεκριμένα η ουσία αμπατασέπτη– μπορεί να προλάβει όχι μόνο την εξέλιξη, αλλά και την εμφάνιση της νόσου, είτε σε ασθενείς με πολύ πρώιμα συμπτώματα, είτε σε άτομα που θεωρούνται ότι διατρέχουν κίνδυνο να προσβληθούν από αρθρίτιδα.

Η έρευνα που πραγματοποιήθηκε από ερευνητές στο King’s College του Λονδίνου και δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet  στρατολόγησε 213 άτομα από το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Κάτω Χώρες, που σύμφωνα με τους ερευνητές διατρέχουν πρώιμο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.

Από τους 213, οι 110 έλαβαν αμπατασέπτη και οι υπόλοιποι placebo. Από τα 110 άτομα που έλαβαν τον βιολογικό παράγοντα, το ποσοστό που εξακολουθούσε να μην έχει αρθρίτιδα 12 μήνες μετά ήταν 92,8%, σε σύγκριση με 69,2% στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου.

Δύο χρόνια μετά, μόλις 27 ασθενείς της ομάδας της αμπατασέπτης προσβλήθηκαν από αρθρίτιδα, ενώ από την ομάδα του placebo οι ασθενείς ήταν 38, ένα σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό. Το φάρμακο χορηγείται ενδοφλέβια, όπως και οι περισσότερο βιολογικοί παράγοντες, και δρα στοχεύοντας στην αιτία της φλεγμονής.

iStock

Η πρώτη έρευνα για την πρόληψη

«Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μελέτη πρόληψης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας μέχρι σήμερα και την πρώτη που δείχνει ότι μια αγωγή που έχει λάβει έγκριση για τη θεραπεία της αρθρίτιδας είναι επίσης αποτελεσματική στην πρόληψη της εμφάνισης της νόσου σε άτομα που διατρέχουν κίνδυνο», δήλωσε ο καθηγητής Andrew Cope από το King’s College του Λονδίνου.

Προς το παρόν δεν υπάρχουν διαθέσιμα φάρμακα που να προλαμβάνουν αυτή τη δυνητικά παραλυτική ασθένεια. Τα επόμενα βήματα της επιστημονικής κοινότητας είναι να διακρίνει λεπτομερέστερα ποιοι άνθρωποι διατρέχουν κίνδυνο, ώστε να είναι απολύτως βέβαιοι ότι εκείνοι θα λάβουν το φάρμακο εγκαίρως.

«Γνωρίζουμε εδώ και δεκαετίες ότι άτομα με αυτοαντισώματα χαρακτηριστικά της ρευματοειδούς αρθρίτιδας (τα γνωστά αντι-CCP ή ACPA) χωρίς αρθρίτιδα (δηλαδή χωρίς κλινικά συμπτώματα) εγκυμονούν μεγάλο ρίσκο ανάπτυξης ρευματοειδούς αρθρίτιδας με τη πάροδο του χρόνου και στη μεγάλη τους πλειονότητα θα αναπτύξουν τη νόσο», αναφέρει ο Δημήτριος Μπόγδανος, Καθηγητής Παθολογίας και Αυτοάνοσων Νοσημάτων στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Λάρισας.

«Το διάστημα μεταξύ της ασυμπτωματικής πρώιμης νόσου με θετικά αυτοαντισώματα και της συμπτωματικής νόσου –γνωστό ως "παράθυρο ευκαιρίας''– έχει γίνει αντικείμενο μελέτης πολλών ερευνών, γιατί αρκετοί επιστήμονες πιστεύουν ότι εκεί πρέπει να επέμβουμε με ενδεδειγμένες ανοσοτροποποιητικές θεραπείες και να σταματήσουμε την εξέλιξη της νόσου», εξηγεί.

Να λοιπόν που τώρα οι εν δυνάμει ασθενείς μπορούν να ελπίζουν, καθώς μέχρι τώρα δεν υπήρχε θεραπεία που μπορούσε να προλάβει τη νόσο. Άλλος σημαντικός παράγοντας ανάπτυξής της ΡΑ πάντως είναι η κληρονομικότητα και το γυναικείο φύλο, καθώς έχει βρεθεί ότι συνδέεται και με τα οιστρογόνα, όπως πρόσφατα παραδέχτηκε και μία μουσικός των Pulp που έκρυβε την πάθησή της.

Αξίζει να σημειωθεί ότι περίπου 18 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από την πάθηση, η οποία μπορεί να οδηγήσει εκτός από αναπηρία και σε προβλήματα στην καρδιά, τους πνεύμονες ή το νευρικό σύστημα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Σκεφτείτε λοιπόν πόσοι θα μπορούσαν να γλιτώσουν από την ταλαιπωρία της και να συνεχίσουν να ζουν μια φυσιολογική ζωή.