8 ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΩΝ ΝΕΦΡΩΝ ΜΑΣ 

Τα νεφρά μας είναι εξαιρετικά σημαντικά όργανα. Κι όμως, οι περισσότεροι από μας δεν γνωρίζουμε βασικά πράγματα για αυτά.

Τα νεφρά μας κάνουν εξαιρετική δουλειά: Φιλτράρουν το αίμα για να παράγουν ούρα και να απομακρύνουν τα απόβλητα από το σώμα μας. Αλλά δεν λειτουργούν πάντα σωστά. Περίπου το 10% του πληθυσμού στις δυτικές κοινωνίες έχει κάποιου βαθμού και μορφής νεφρική νόσο (πρόκειται για πολλούς ανθρώπους).

Ωστόσο, υπάρχουν πολλές παρανοήσεις σχετικά με τα συμπτώματα, τις θεραπείες και τα άτομα που διατρέχουν κίνδυνο. Ως αποτέλεσμα, πολλοί άνθρωποι με νεφρική νόσο είναι στο σκοτάδι, όταν πρόκειται για το τι πρέπει να περιμένουν, με το 1/3 περίπου από αυτούς να μην είναι πλήρως διαγνωσμένο.

Παρακάτω προσπαθώ να ξεδιαλύνω μερικούς από τους πιο κοινούς «μύθους» που αφορούν την υγεία των νεφρών μας.

Μύθος #1: Η νόσος των νεφρών είναι σπάνια

Μπορεί να εκπλαγείτε αν μάθετε πόσο συχνή είναι η συγκεκριμένη νόσος. Στην πραγματικότητα, 1 στους 10 ενηλίκους στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες σήμερα ζει με κάποιο επίπεδο νεφροπάθειας. Η ύπαρξη υψηλής αρτηριακής πίεσης, ο διαβήτης, το σχετικό οικογενειακό ιστορικό και η ηλικία άνω των 60 ετών είναι σημαντικοί παράγοντες κινδύνου για την εμφάνισή της.

Μύθος #2: Όσοι νοσούν, το καταλαβαίνουν

Δυστυχώς, οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν νεφρική νόσο δεν το γνωρίζουν. Η ασθένεια των νεφρών, σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι ένας «σιωπηλός δολοφόνος».  Στα πρώτα στάδιά της, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν συμπτώματα. Τα συμπτώματα μπορεί να μην εμφανιστούν μέχρις ότου οι νεφροπάθειες να βρίσκονται ήδη σε προχωρημένα στάδια.

Το ανθρώπινο σώμα είναι συνήθως σε θέση να αντιμετωπίσει μια σημαντική μείωση της λειτουργίας των νεφρών, γι’ αυτό τα προβλήματα δεν εντοπίζονται πάντα νωρίς. Ωστόσο, υπάρχουν μερικά βασικά προειδοποιητικά σημάδια, όπως οιδήματα στα κάτω άκρα, δύσπνοια, αίμα στα ούρα, κόπωση, αυξημένη ανάγκη να πάμε στην τουαλέτα κ.ά.

Σε κάθε περίπτωση, ο καλύτερος τρόπος για να μάθετε εάν έχετε νεφρική νόσο είναι να κάνετε κάποιες απλές εξετάσεις.

iStock

Μύθος #3: Οι εξετάσεις είναι ακριβές

Η διερεύνηση για νεφρική νόσο με τη χρήση εξετάσεων είναι εύκολη και μπορεί να γίνει με δύο απλές, φθηνές εξετάσεις στη διάρκεια μιας συνηθισμένης επίσκεψης στον γιατρό.

• Μια απλή γενική εξέταση ούρων, για να ελέγξετε την πρωτεΐνη στα ούρα σας. Μικρή ποσότητα πρωτεΐνης στα ούρα μπορεί να είναι σημάδι νεφρικής νόσου.
• Μια απλή εξέταση αίματος για την εκτίμηση του GFR (ρυθμός σπειραματικής διήθησης). Η τιμή του GFR δείχνει πόσο καλά λειτουργούν τα νεφρά σας.

Μύθος #4: Εάν κινδυνεύετε, δεν μπορείτε να κάνετε κάτι

Όλοι όσοι ανήκουν σε κάποια ομάδα κινδύνου δεν θα πάθουν νεφρική νόσο. Μπορείτε να βοηθήσετε στην προστασία των νεφρών σας και να μειώσετε τις πιθανότητες να νοσήσετε, τρώγοντας υγιεινά, κάνοντας τακτικά άσκηση, ελέγχοντας την αρτηριακή πίεση και το σάκχαρο του αίματος, διατηρώντας ένα υγιές βάρος, διακόπτοντας το κάπνισμα και περιορίζοντας τη λήψη κάποιων φαρμάκων, όπως τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη.

Μύθος #5: Κανείς δεν ξέρει τι προκαλεί τη νόσο

Οι δύο πιο συχνές αιτίες νεφρικής νόσου είναι ο διαβήτης και η υψηλή αρτηριακή πίεση, που προκαλούν βλάβη στα μικροσκοπικά αιμοφόρα αγγεία. Άλλες καταστάσεις που μπορούν να βλάψουν τα νεφρά είναι:

• καρδιακά νοσήματα,
• σπειραματονεφρίτιδες, ομάδα ασθενειών που προκαλούν «φλεγμονή»,
• κληρονομικά νοσήματα, όπως η πολυκυστική νόσος, που προκαλεί τη δημιουργία κύστεων,
• νεφρολιθίαση.

Μύθος #6: Η μόνη θεραπεία είναι η αιμοκάθαρση

Όχι, δεν χρειάζονται αιμοκάθαρση όλοι όσοι έχουν χρόνια νεφρική νόσο. Η χρόνια νεφρική νόσος είναι μια προοδευτικά επιδεινούμενη ασθένεια. Στα αρχικά στάδια η  διαχείρισή της γίνεται συνήθως με άσκηση, δίαιτα και φαρμακευτική αγωγή. Με αυτή την προσέγγιση, οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να επιβραδύνουν ή να σταματήσουν την εξέλιξη της νόσου και να απολαύσουν έναν φυσιολογικό τρόπο ζωής. Η αιμοκάθαρση ή η μεταμόσχευση είναι απαραίτητη μόνο όταν η ασθένεια χειροτερέψει και προχωρήσει σε νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου.

iStock

Μύθος #7:  Mόνο οι ηλικιωμένοι έχουν νεφρική νόσο

Είναι αλήθεια ότι οι άνθρωποι προχωρημένης ηλικίας έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν χρόνια νεφρική νόσο, είναι όμως σημαντικό να τονιστεί ότι η νόσος αφορά οποιαδήποτε ηλικία. Όλοι πρέπει να έχουν υπόψη τους τα συμπτώματα και τα σημεία της νόσου, να τρώνε υγιεινά και να αθλούνται.

Μύθος #8: Το πολύ νερό κάνει καλό στα νεφρά

Όλοι πρέπει να είμαστε ενυδατωμένοι αρκετά. Όταν, όμως, κάποιος έχει χρόνια νεφρική νόσο είναι πιθανό να έχει και οιδήματα στα κάτω άκρα, καρδιολογικά προβλήματα, όπου η περίσσεια νερού στον οργανισμό αποτελεί πρόβλημα. Το να πίνουμε σε αυτήν την περίπτωση πολύ νερό δεν κάνει καλό και μπορεί να επιδεινώσει μία ήδη δύσκολη κλινική κατάσταση.

Ο Ιωάννης Γ. Γριβέας είναι Διευθυντής Νεφρολογικής Κλινικής 417 Νοσηλευτικό Ίδρυμα Μετοχικού Ταμείου Στρατού, Καθηγητής - Σύμβουλος στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, Επιστημονικός Διευθυντής Μ.Χ.Α. «Νεφροϊατρική».