4 ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ
Μερικές φορές η αιτία για την κεφαλαλγία που μας ταλαιπωρεί μπορεί να κρύβεται σε κάτι τόσο απλό όσο οι καθημερινές διατροφικές μας συνήθειες.
Σχεδόν 2 στα 3 παιδιά θα παρουσιάσουν κεφαλαλγία μέχρι την ηλικία των 15 ετών. Περισσότεροι από 9 στους 10 ενήλικες θα έρθουν αντιμέτωποι με το βάσανο αυτό κάποια στιγμή στη ζωή τους. Η κεφαλαλγία είναι η πιο συνηθισμένη μορφή πόνου και ένας από τους πιο σημαντικούς λόγους για τους οποίους επισκεπτόμαστε τον γιατρό.
Ωστόσο, τις περισσότερες φορές, θεωρούμε ότι πίσω από τον απλό πονοκέφαλο που μας ταλαιπωρεί κρύβεται η κούραση από τη δουλειά, το στρες της ημέρας, ένας τυχαίος τσακωμός στο δρόμο. Σπάνια θα περάσει από το μυαλό μας ότι ο ένοχος μπορεί να είναι κάτι άλλο, όπως για παράδειγμα οι διατροφικές μας συνήθειες.
Κεφαλαλγία από κακές διατροφικές συνήθειες
Σκεφτήκατε ποτέ ότι μπορεί να έχετε πονοκέφαλο γιατί ξεχάσατε να φάτε κάτι ή να πιείτε νερό; Ή ακόμα γιατί προσπαθήσατε να κόψετε απότομα τη ζάχαρη ή τον καφέ; Διαβάστε 4 περιπτώσεις που ό,τι καταναλώνουμε –ή όχι– μπορεί να μας… χτυπήσει στο κεφάλι!
1. Μπορεί να είμαστε αφυδατωμένοι
Το σώμα μας για να λειτουργήσει σωστά απαιτεί τη σωστή ισορροπία υγρών και ηλεκτρολυτών. Κάθε μέρα χάνουμε υγρά μέσω της εφίδρωσης, της αναπνοής, της ούρησης και κάθε μέρα τα αναπληρώνουμε, καταναλώνοντας νερό, ροφήματα, χυμούς και τρόφιμα πλούσια σε νερό. Ωστόσο, μερικές φορές η απώλεια υγρών γίνεται πιο γρήγορα από ό,τι η αναπλήρωσή τους. Τότε ο οργανισμός μας αφυδατώνεται και μπορεί να εκδηλώσουμε συμπτώματα, ανάμεσα στα οποία είναι κι ο πονοκέφαλος.
Όταν το σώμα μας αφυδατώνεται, ο εγκέφαλος μπορεί προσωρινά να συρρικνωθεί λόγω της απώλειας υγρών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να... απομακρύνεται από τα οστά του κρανίου, οδηγώντας σε κεφαλαλγία. Με την επαρκή ενυδάτωση, ο εγκέφαλος επανέρχεται στην κανονική του κατάσταση κι εμείς ανακουφιζόμαστε από τον πονοκέφαλο.
2. Παραλείπουμε γεύματα
Πόσες ώρες έχουν περάσει από το τελευταίο μας γεύμα; Η εξαντλητική δίαιτα, η παρατεταμένη νηστεία και η παράλειψη γευμάτων μπορεί να οδηγήσουν σε χαμηλά επίπεδα σακχάρων στο αίμα και κατά συνέπεια σε χαμηλά αποθέματα γλυκόζης. Όταν είμαστε νηστικοί για περισσότερες από 4-5 ώρες, τα αποθέματα αυτά εξαντλούνται και αυξάνονται οι πιθανότητες να εκδηλώσουμε κεφαλαλγία.
Αν και δεν έχει βρεθεί ακόμα ο ακριβής μηχανισμός στον οποίο οφείλεται αυτό, όπως εξηγεί ο Μιχάλης Βικελής, νευρολόγος, τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι πιθανόν να διεγείρουν τα νευρικά μονοπάτια που προκαλούν τον κοινό πονοκέφαλο. Λύση στην περίπτωση αυτή θα δώσει ο προγραμματισμός μικρών και συχνών γευμάτων.
3. Δεν προσέχουμε όσο πρέπει τη σχέση μας με τη ζάχαρη
Τα σάκχαρα (υδατάνθρακες) αποτελούν δομικό συστατικό του σώματός μας. Ωστόσο, η υπερβολική πρόσληψη επεξεργασμένων ή απλών υδατανθράκων σε σύντομο χρονικό διάστημα μπορεί να οδηγήσει σε κεφαλαλγία. Υπεύθυνη για αυτό είναι η απότομη αύξηση και μετέπειτα πτώση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα. Η γλυκόζη αποτελεί βασική πηγή ενέργειας του σώματός μας (άρα και του εγκεφάλου) και προέρχεται από τη διάσπαση των υδατανθράκων.
Επίσης, αν καταναλώσουμε λιγότερη ζάχαρη από το συνηθισμένο (π.χ. στην αρχή μιας δίαιτας ή όταν περιορίζουμε την κατανάλωση αναψυκτικών) μπορεί να εμφανίσουμε συμπτώματα στέρησης, ανάμεσά τους και κεφαλαλγία. «Τα σάκχαρα μπορούν να προκαλέσουν αλλαγές στη δραστηριότητα του εγκεφάλου παρόμοιες με εκείνες που συνδέονται με την πρόσληψη εθιστικών ουσιών», συμπληρώνει.
Εάν έχουμε καταναλώσει μεγάλη ποσότητα σακχάρων: Πίνουμε νερό για ενυδάτωση, καταναλώνουμε τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνες (π.χ. ξηρούς καρπούς και αυγά), πηγαίνουμε για περπάτημα για να βοηθήσουμε στην καύση τους.
4. Πόσο φλιτζάνια καφέ πίνουμε;
Είναι από τα πιο δημοφιλή ροφήματα παγκοσμίως – και ο καλύτερός μου φίλος τα πρωινά που προσπαθώ να σηκωθώ από το κρεβάτι. Ωστόσο, αν το παρακάνουμε με την ποσότητα που καθημερινά προσλαμβάνουμε, τότε ο φίλος μετατρέπεται σε εχθρό. Έτσι, ένα φλιτζάνι καφέ μπορεί να φανεί χρήσιμο στο πρωινό μας ξύπνημα, αλλά αν από την υπερβολική κατανάλωση περάσουμε σε δραστική μείωση της καφεΐνης που προσλαμβάνουμε, θα έχουμε πρόβλημα.
Η καφεΐνη προκαλεί συστολή των αγγείων του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα να μειώνεται η ροή του αίματος προς αυτόν. Όταν περιορίζουμε την πρόσληψή της, τα αγγεία διαστέλλονται και η ροή του αίματος αυξάνει. Η απότομη αυτή αλλαγή μπορεί να προκαλέσει κεφαλαλγία, γι’ αυτό αν θέλουμε να «κόψουμε» τον καφέ, θα χρειαστεί να το κάνουμε σταδιακά.
Ένας υγιής ενήλικας μπορεί να καταναλώνει 400 ml καφέ την ημέρα, περίπου τέσσερα ή πέντε φλιτζάνια, σύμφωνα με τον Αμερικάνικο FDA (Food and Drug Administration). «Σε ασθενείς με πονοκεφάλους, η πρόσληψη θα πρέπει να είναι ως τρία φλιτζάνια την ημέρα», επισημαίνει ο κ. Βικελής.
Αν υποφέρετε συχνά από πονοκεφάλους, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.
Ο Μιχάλης Βικελής είναι Νευρολόγος, MSc, PhD.