10 ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΛΛΕΡΓΙΕΣ

Αν νομίζεις ότι δεν έχεις αλλεργία σε τίποτα, μην επαναπαύεσαι. Μπορεί να σε χτυπήσει σε ανύποπτη στιγμή, γι’ αυτό καλό είναι να ξέρεις κάποια πράγματα σχετικά.

Έχουμε αναφερθεί αρκετές φορές στις αλλεργίες, μάλιστα είχαμε δει τι ακριβώς συμβαίνει στο σώμα μας σε επίπεδο ανοσοποιητικού συστήματος. Και, βέβαια, δεν μιλάμε για μία αλλεργία. Η γκάμα είναι μεγάλη, από εποχικές αναπνευστικές αλλεργίες (που φέτος φάνηκε να είναι και μεγαλύτερης διάρκειας), μέχρι δερματικές και τροφικές αλλεργίες.

Πέρα από τις εποχικές, οποιαδήποτε άλλη αλλεργία μπορεί ουσιαστικά να «χτυπήσει» σε ανύποπτη στιγμή και σε ορισμένες περιπτώσεις (βλ. αλλεργικό σοκ) απαιτεί άμεσα αντανακλαστικά για να αντιμετωπιστεί.

Το OW ζήτησε από τον Γεώργιο Λούρμπα, Ειδικό Αλλεργιολόγο, αντιπρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Αλλεργιολόγων, να μας εξηγήσει γιατί ζούμε ό,τι ζούμε όσοι ταλαιπωρούμαστε. Όσα ακολουθούν θεωρώ πως θα έπρεπε να τα γνωρίζουμε όλοι από παιδιά, για περισσότερους από έναν σημαντικούς λόγους που αφορούν την υγεία μας.

Fact #1: Η κλιματική αλλαγή και τα νέα αλλεργιογόνα

Η λέξη αλλεργία σημαίνει «άλλο έργο» Αυτό κάνει το ανοσοποιητικό μας σύστημα, που δέχεται «χτυπήματα» από τα αλλεργιογόνα, ουσίες οι οποίες υπάρχουν πλέον στο περιβάλλον, ενώ δεν ερχόμασταν σε επαφή μαζί τους στο παρελθόν. Έτσι, ο οργανισμός αντιδρά υπερβολικά ή λανθασμένα σε αυτές.

Οι αλλεργίες είναι ένα φαινόμενο που υπήρχε μεν ανέκαθεν, αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό. Για αυτό υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι. Στη λίστα δεν είναι οι μάσκες που φορούσαμε στην πανδημία, καθώς ένα ποσοστό αλλεργιογόνων περνούσε μέσα από αυτές.

Freepik

Από τη μία, υπάρχει η κλιματική αλλαγή, που έχει προκαλέσει και «αλλεργική καταιγίδα», με την καύση ορυκτών καυσίμων να αυξάνουν το διοξείδιο του άνθρακα και, όσο ανεβαίνουν τα επίπεδά του, τα φυτά και τα δέντρα να παράγουν περισσότερη γύρη. Πέραν αυτού, όμως, έχει αυξηθεί η μόλυνση από αλλεργιογόνα, υπό την έννοια ότι δημιουργούνται νέες ουσίες (π.χ. λάτεξ, πλαστικά, καλλυντικά) που δεν υπήρχαν παλαιότερα. Ερχόμαστε πια σε επαφή με πολλές διαφορετικές νέες ουσίες.

Χαρακτηριστικά αναφέρω πως πριν 100 χρόνια ήταν πολύ πιο δύσκολο να έλθουμε σε επαφή με οτιδήποτε παρήγαγαν μακρινές χώρες. Σήμερα πλέον, όλα τα προϊόντα ταξιδεύουν σε απίστευτους αριθμούς σε όλο τον κόσμο και ερχόμαστε σε επαφή με μεγάλο αριθμό νέων ουσιών, γεγονός που καθιστά πιο πιθανή την ανάπτυξη αλλεργιών.

Η μόλυνση του περιβάλλοντος και ο τρόπος ζωής των τελευταίων χρόνων έχουν επιδεινώσει την κατάσταση. Στην εξίσωση μπαίνει και η αποστείρωση του περιβάλλοντος με την εκτεταμένη χρήση αντισηπτικών. Η αντισηψία και ο τρόπος ζωής που διαφέρουν σε σχέση με παλαιότερα έχουν ως συνέπεια την αύξηση των αλλεργιών. Παλαιότερα ζούσαμε στη φύση, δίπλα σε ρυάκια και ποτάμια, κοντά στο χώμα. Τώρα στα αστικά κέντρα, όταν ένα παιδί παίζει στο χώμα, μετά του βάζουμε αντισηπτικό και απολυμαντικό.

Fact #2: Η κληρονομικότητα

Κάποια στιγμή όλοι θα εμφανίσουμε κάποια αλλεργία. Είναι θέμα χρόνου ή προσέγγισης σε κάποια ουσία. Είναι μέσα στο γενετικό μας υλικό. Αν έχουμε ένα γονιό με αλλεργία, το ποσοστό να αναπτύξουμε κι εμείς –οποιαδήποτε, όχι την ίδια– είναι από 40 έως 60%. Αν έχουν την ίδια αλλεργία και οι δυο μας γονείς, τότε κατά 80% θα την αναπτύξουμε κι εμείς.

iStock

Fact #3: Το άσθμα

Αν έχετε ένα φτάρνισμα την άνοιξη, σε λίγα χρόνια θα εξελιχθεί σε άσθμα. Αν δεν το φροντίσετε, θα γίνει σοβαρό άσθμα, που μπορεί να απειλήσει τη ζωή σας. Πριν 20 χρόνια ήταν 1 στους 20 ανθρώπους που είχαν αλλεργίες. Τώρα είναι 1 στους 3 και, σύμφωνα με τις προβλέψεις, στο τέλος θα γίνουμε όλοι οι κάτοικοι του πλανήτη αλλεργικοί.

Αν δεν είμαστε τώρα, δεν σημαίνει πως δεν έχουμε κάποια αλλεργία. Σημαίνει ότι ακόμα δεν έχουμε έλθει σε επαφή με ουσίες που μας την προκαλούν. Η εξέλιξη συμβαίνει κάτω από τα μάτια μας, απλώς εκδηλώνεται σταδιακά και το αντιλαμβανόμαστε όταν φτάσει ο κόμπος στο χτένι: όταν εμφανιστούν συμπτώματα.

Fact #4: Η «αυτοΐαση»

Όταν εμφανίζεται το σύμπτωμα και αγοράζουμε κάτι από το φαρμακείο δίχως να υπάρχει εξέταση από επαγγελματία υγείας και διάγνωση, εξαφανίζονται τα συμπτώματα, όχι όμως το αίτιο, το οποίο εξακολουθεί να υπάρχει και εξελίσσεται. Η πλειοψηφία παίρνει ένα αντισταμινικό και τελειώνει σε αυτό. Είναι σαν να τρέχουμε με 180 χιλιόμετρα προς έναν γκρεμό που μας έχουν πει ότι υπάρχει μπροστά μας, αλλά επειδή δεν έχουμε πέσει ακόμα σε αυτόν δεν καταλαβαίνουμε τι μας λένε.

Fact #5: Η αλλεργική παρέλαση

Υπάρχει μεγάλη άγνοια σε ό,τι αφορά την πρόληψη, μολονότι οι αλλεργιολόγοι φωνάζουμε για την αλλεργική παρέλαση. Τι σημαίνει αυτό; Τα παιδιά ξεκινούν από νωρίς να έχουν έκζεμα ή, όπως λέμε σήμερα, ατοπική δερματίτιδα. Συνήθως το παραγνωρίζουμε. Δεν το βλέπουν οι γονείς ή τα ίδια τα παιδιά, ή αρκούνται στη χρήση μιας κρέμας, αντί επίσκεψης σε αλλεργιολόγο. Το έκζεμα είναι μια βλάβη του δέρματος, δηλαδή του μεγαλύτερου οργάνου που έχουμε στο σώμα μας και η ασπίδα μας απέναντι στο περιβάλλον.

Από τα κενά που δημιουργούνται στο δέρμα από τις εκζεματικές βλάβες διαπερνούν με λάθος τρόπο τα αλλεργιογόνα, τα οποία αναγνωρίζονται με ακόμα πιο εσφαλμένο τρόπο από το ανοσοποιητικό. Έτσι, δημιουργείται αλλεργία στη συγκεκριμένη ουσία. Αυτή εκδηλώνεται έπειτα από χρόνια. Με το χέρι στο οποίο έχουμε έκζεμα, πιάνουμε σκόνες. Έρχεται και σε επαφή και με τα ακάρεα που υπάρχουν στο μαξιλάρι μας, τα οποία διαπερνούν το δέρμα κι έτσι αποκτούμε αλλεργία και σε αυτά. Στη συνέχεια, αναπτύσσουμε αλλεργική ρινίτιδα που σύμφωνα με τις στατιστικές, κατά 90% θα γίνει άσθμα.

iStock

Fact #6: Ο μύθος της «νέας αλλεργίας» στη μετέπειτα ζωή

Αν έχετε σήμερα αλλεργία που δεν είχατε πριν 10 χρόνια, είναι πολύ πιθανό να ήταν στο DNA σας και απλά να εκδηλώθηκε τώρα. Αν έχω αλλεργία στην ινδική καρύδα και δεν την έχω φάει ποτέ, δεν το ξέρω. Αν όμως ζούσα στην Ινδία, θα είχα πεθάνει πριν ενηλικιωθώ.

Όλοι είμαστε σε δυναμική κατάσταση εκδήλωσης αλλεργιών. Αν κάποιος πρόκειται να αποκτήσει 10 αλλεργίες μεγαλώνοντας, αυτές θα εκδηλώνονται περισσότερο όσο περνάει ο καιρός.

Fact #7: Το 20% των αλλεργιών είναι αναπνευστικές

Τα στοιχεία δείχνουν πως το 20% των ασθενών με αλλεργία αντιμετωπίζουν αναπνευστικές αλλεργίες. Δηλαδή, αλλεργική ρινίτιδα και αλλεργικό άσθμα. Ακολουθεί η ατοπική δερματίτιδα και, εξαιτίας της αλλεργικής παρέλασης, βλέπουμε πια όλα τα φαινόμενα στον ίδιο ασθενή.

Ποσοστό 8-10% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει σήμερα άσθμα. Αυτό κάποια στιγμή γίνεται σοβαρό και επικίνδυνο για τη ζωή των ασθενών. Είναι ενδεικτικό ότι εξ όσων έχουν άσθμα, ποσοστό από 5 έως 10% των περιπτώσεων εξελίσσεται σε σοβαρό. Ενώ λαμβάνουν τα φάρμακα, δυσκολεύονται να το ελέγξουν, με αποτέλεσμα να κάνουν παροξύνσεις (εξάρσεις). Έτσι, αναγκάζονται να λάβουν κορτιζόνη από το στόμα, ενώ μπορεί και να οδηγηθούν στο νοσοκομείο. Όλα αυτά σημαίνουν δύσκολη καθημερινότητα, με πολλούς περιορισμούς και τελικά αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής.

Fact #8: Το σήμα κινδύνου

Η δυσκολία στην αναπνοή και η ανάγκη εισπνεόμενου  φαρμάκου «δείχνουν» πως κάποια στιγμή το πρόβλημα που έχεις θα αποκτήσει μεγάλη βαρύτητα. Η πνευμονολογική εταιρία ενημερώνει πως 8-10% των κατοίκων της Ελλάδας έχουν άσθμα. Παγκοσμίως υπάρχουν τουλάχιστον 300.000.000 ασθενείς. Όσο περνάει ο καιρός αυτό χειροτερεύει, καθώς μειώνεται η ελαστικότητα του πνεύμονα και, σε συνδυασμό με άλλες παθήσεις που συνυπάρχουν, τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα.

Fact #9: Η επικινδυνότητα των τροφών

Πραγματικά επικίνδυνη είναι όποια αλλεργία προκαλείται από φάρμακα ή τροφές και μπορεί να κλείσει τον αεραγωγό και την αναπνοή, σταματώντας ενδεχομένως έτσι την καρδιά. Αυτές είναι οι περιπτώσεις της αναφυλαξίας. Είναι απαραίτητο να είμαστε γνώστες του αλλεργιογόνου, ώστε να το αποφεύγουμε, και να έχουμε πρόχειρο σετ αντιμετώπισης.

Fact #10: Υπάρχει σωτηρία

Όταν έχουμε αλλεργική ρινίτιδα ή άσθμα, έχουμε τη δυνατότητα να εντοπίσουμε σε τι είμαστε αλλεργικοί. Άρα, υπάρχει η δυνατότητα οδηγιών για την απομάκρυνση της αιτίας. Έχουμε και τη δυνατότητα εξατομικευμένων θεραπειών από ειδικό αλλεργιολόγο, όπως είναι η ανοσοθεραπεία (γνωστή και ως απευαισθητοποίηση): θεραπεύει το αίτιο με ποσοστό επιτυχίας πάνω του 70% και βοηθά στο να μην εξελιχθεί η αλλεργική ρινίτιδα σε άσθμα. Υπάρχουν και περιπτώσεις που πλησιάζουν στην ίαση.

Πρόκειται για φυσική μέθοδο, που θεραπεύει το πρόβλημα στην ουσία του. Τη βάση του αιτίου του προβλήματος. Στην Ελλάδα καλύπτεται και από τα ασφαλιστικά ταμεία. Πλέον υπάρχουν πολλά διαθέσιμα «όπλα» για να σωθούμε από τις αλλεργίες. Μειώνουν τη νοσηρότητα του άσθματος και βελτιώνουν την αναπνευστική λειτουργία σε ποσοστά που αγγίζουν το 80%. Επίσης, μειώνουν τις εξάρσεις σε ποσοστό πάνω από 70%.