ΠΟΙΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΕΙΣ ΠΟΤΕ ΣΕ ΑΤΟΜΟ ΜΕ ΑΛΤΣΧΑΪΜΕΡ

Εάν φροντίζετε ένα άτομο με Αλτσχάιμερ ή άνοια, μπορεί να οδηγηθείτε σε συζητήσεις που δεν έχουν νόημα, είναι ακατάλληλες, άβολες ή προκαλούν αναστάτωση. Πώς θα πρέπει να το προσεγγίσετε και τι θα πρέπει να αποφύγετε;

Η αλληλεπίδραση με έναν άνθρωπο που ζει με νόσο Αλτσχάιμερ ή κάποια άλλη μορφή άνοιας δεν είναι πάντα εύκολη. Οι δυσκολίες στην επικοινωνία είναι συχνά ορατές από τα πρώτα στάδια της άνοιας και γίνονται εντονότερες καθώς η νόσος εξελίσσεται. Η αμηχανία αλλά και η άγνοια των νοητικών ελλειμμάτων που συνεπάγεται η νόσος Αλτσχάιμερ συχνά οδηγούν σε λάθη στην επικοινωνία, που έχουν άμεσο αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχολογία του ανθρώπου που ξεχνά.

Αυτές είναι οι 10 φράσεις που θα πρέπει να αποφύγετε κατά τη αλληλεπίδρασή σας με έναν άνθρωπο που ζει με άνοια, ώστε να εξασφαλίσετε ότι η συζήτηση μεταξύ σας θα είναι μια ευχάριστη εμπειρία και για τους δυο σας:

1. Με θυμάσαι; Πώς με λένε;

Αν ο άνθρωπος με άνοια σας αναγνωρίζει, θα νιώσει προσβεβλημένος από την ερώτησή σας. Αν όχι, θα αισθανθεί άγχος και απογοήτευση. Γι’ αυτό η καλύτερη προσέγγιση είναι να τον χαιρετίσετε όπως συνήθως, ανάλογα με τη φύση της σχέσης σας.

2. Για θυμήσου, πού πήγαμε χθες το απόγευμα;

Μην μπαίνετε στη διαδικασία να ελέγξετε τι θυμάται ο άνθρωπός σας και τι όχι. Άθελά σας, τον βάζετε σε μια πολύ άβολη θέση, καθώς η ανάκληση πρόσφατων γεγονότων είναι πιθανότατα το πιο αδύνατο σημείο του. Είναι προτιμότερο να ξεκινήσετε περιγράφοντας την εμπειρία που μοιραστήκατε, ώστε να τον βοηθήσετε να ανακαλέσει τη συγκεκριμένη ανάμνηση χωρίς άγχος και πίεση.

3. Πάλι το ίδιο με ρωτάς; Το κάνεις για να με εκνευρίσεις;

Σε καμία περίπτωση το άτομο με άνοια δεν επαναλαμβάνει την ίδια ερώτηση ξανά και ξανά με σκοπό να σας εκνευρίσει. Στην πραγματικότητα, είτε αδυνατεί να εστιάσει σε αυτό που του λέτε, είτε ξεχνά πολύ γρήγορα την πληροφορία που του δίνετε. Αν η υπομονή σας το επιτρέπει, επαναλάβετε ήρεμα την πληροφορία όσες φορές χρειαστεί.

4. Πώς ήταν η μέρα σου; Τι έκανες όσο έλειπα;

Για έναν άνθρωπο με νόσο Αλτσχάιμερ, η βασική του δυσκολία εντοπίζεται στο να ανακαλέσει γεγονότα που συνέβησαν πριν από λίγες ώρες. Γι’ αυτό, είναι προτιμότερο να εστιάσετε τη συζήτησή σας στο παρόν ή στο μακρινό παρελθόν, για τα οποία τα άτομα με άνοια μπορούν να συζητήσουν με μεγαλύτερη άνεση.

Unsplash Taylor Deas-Melesh

5. Βρες το δώρο της Μαρίας και βάλε το παλτό σου για να φύγουμε, γιατί πριν πάμε στο σπίτι θα πρέπει να περάσουμε οπωσδήποτε για λίγο από το γραφείο μου!

Όσο πιο σύνθετη είναι μια πρόταση, τόσο πιθανότερο είναι ο άνθρωπος με άνοια να μην κατανοήσει το νόημά της. Προσπαθήστε να εκφραστείτε χρησιμοποιώντας μικρές προτάσεις, δίνοντας μόνο μία πληροφορία κάθε φορά.

6. Άφησέ το, θα το κάνω εγώ. Εσύ δεν τα καταφέρνεις.

Μην αποθαρρύνετε το αγαπημένο σας πρόσωπο από το να ασχοληθεί με μια δραστηριότητα που κινεί το ενδιαφέρον του, ακόμα κι αν δεν είναι πλέον σε θέση να την εκτελέσει χωρίς λάθη. Δώστε έμφαση σε όλα όσα κάνει σωστά ο άνθρωπος με άνοια, προσπερνώντας τις όποιες αστοχίες. Θυμηθείτε ότι ο στόχος σας είναι να παραμείνει κινητοποιημένος και δραστήριος – όχι απομονωμένος και αδρανής.

7. Πάλι ανέβηκαν τα κρούσματα. Γέμισαν τα νοσοκομεία με ασθενείς με κορονοϊό.

Αποφύγετε τις ειδήσεις που μπορεί να προκαλέσουν στο αγαπημένο σας πρόσωπο σύγχυση, φόβο και ανασφάλεια. Διατηρήστε τη συζήτηση σε καθησυχαστικό επίπεδο. Επικεντρωθείτε στις πληροφορίες που θεωρείτε σημαντικές και στα καλά νέα της ημέρας.

8. Με κατηγορείς ότι σου έκλεψα τα χρήματα; Εμένα που σε φροντίζω μέρα και νύχτα;

Συχνά οι άνθρωποι με άνοια πιστεύουν πράγματα που δεν ισχύουν. Σε αυτό το σενάριο, το να εκφράσετε τον θυμό σας θα δημιουργήσει εντονότερα προβλήματα συμπεριφοράς, χωρίς να λύσει το ζήτημα. Προτιμήστε να αλλάξετε θέμα συζήτησης, στρέφοντας την προσοχή του ατόμου που ξεχνά σε κάτι άλλο.

9. Μα, η αδερφή σου πέθανε πριν από 10 χρόνια, το ξέχασες;

Αποφύγετε να εκθέσετε βίαια τον άνθρωπο με νόσο Αλτσχάιμερ στην πραγματικότητα του θανάτου ενός αγαπημένου προσώπου, καθώς κάτι τέτοιο μπορεί να προκαλέσει απρόβλεπτες συναισθηματικές αντιδράσεις. Προσπεράστε το συγκεκριμένο θέμα ή σχολιάστε το με ιδιαίτερη προσοχή και ευαισθησία.

10. Πώς είναι σήμερα το αγοράκι μου; Θέλουμε νεράκι; Μήπως λερωθήκαμε;

Η «μωρουδίστικη» ομιλία κάνει τους ανθρώπους με άνοια να νιώθουν ανίκανοι και υποδεέστεροι. Απλοποιήστε τα νοήματα της συζήτησης όταν χρειάζεται, αλλά συνεχίστε να αντιμετωπίζετε το άτομο που ξεχνά με σεβασμό, ανεξάρτητα από το στάδιο της νόσου στο οποίο βρίσκεται.

Η Όλγα Λυμπεροπούλου είναι Γνωστική νευροψυχολόγος, M.Sc. με ειδίκευση στην Τρίτη Ηλικία & τις Άνοιες, ιδρύτρια του Κέντρου Διαταραχών Μνήμης.