ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΑΝΤΙΔΟΤΟ ΣΤΗΝ ΚΑΘΙΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΑΣΚΗΣΗ

Νομίζεις ότι αρκεί να αθλείσαι για να αντισταθμίσεις τα 8ωρα στην καρέκλα του γραφείου; Κι όμως, δεν είναι αυτό που θα αντιστρέψει ό,τι προκαλεί στο σώμα μας η καθιστική ζωή.

Υπάρχουν πάρα πολλοί λόγοι που κάνουν την καθιστική ζωή βλαβερή για την υγεία μας. Όταν λέμε καθιστική ζωή μη φανταστείς ότι μιλάμε μόνο για την ατέλειωτη ξάπλα στον καναπέ και τους μαραθώνιους binge-watching. Είναι και το οκτάωρο που κάθεσαι σε μια καρέκλα στην εργασία σου χωρίς διάλειμμα. Χωρίς να σηκωθείς να κάνεις μια βόλτα, να ξεπιαστείς ο άνθρωπος.

Να σου πω λοιπόν τι προκαλεί η άρνηση μας να σηκωθούμε –έστω για λίγο– από την καρέκλα μας ανά τακτά χρονικά διαστήματα, βάσει ερευνών πάντα.

Έχει διαπιστωθεί ότι όσοι κάθονται για πολλές συνεχόμενες ώρες αναπτύσσουν χρόνιες ασθένειες (π.χ. διαβήτη, καρδιακές παθήσεις, άνοια και αρκετούς τύπους καρκίνου) σε πολύ υψηλότερα ποσοστά από τα άτομα που κινούνται κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Η καθιστική ζωή θέτει τους ανθρώπους σε πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου. Κάτι που δεν διαγράφει από μόνη της η καθημερινή άσκηση.

Καθιστική ζωή ή ορθοστασία;

Σύγκριση που έγινε ανάμεσα σε οδηγούς μεταφορών οι οποίοι κάθονται για ώρες και σε φύλακες οι οποίοι είναι συνεχώς όρθιοι έδειξε πως όσοι κάθονταν είχαν περίπου διπλάσιες πιθανότητες να πάθουν καρδιακή νόσο σε σχέση με αυτούς που ήταν όρθιοι.

iStock

Επιπροσθέτως, οι πολλές ώρες σε καρέκλα:

• Αυξάνουν το ρίσκο για πρόωρο θάνατο, ακόμα και αν γυμναζόμαστε.
• Κάνουν τον εγκέφαλό μας να παραπέμπει σε αυτόν ανθρώπου με άνοια. Οι συνεχόμενες ώρες στην ίδια καθιστή θέση αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, διαβήτη, εγκεφαλικού επεισοδίου, υψηλής αρτηριακής πίεσης και υψηλής χοληστερόλης, που παίζουν ρόλο στην ασθένεια.
• Αυξάνουν τις πιθανότητες να εμφανίσουμε διαβήτη. Αν και δεν έχει διευκρινιστεί ο λόγος, οι γιατροί πιστεύουν πως το καθισιό μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που αντιδρά το σώμα στην ινσουλίνη, ορμόνη που το βοηθά στην καύση της ζάχαρης και των υδατανθράκων, για να πάρουμε ενέργεια.
• Μπορεί να οδηγήσουν σε εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (βλ. θρόμβος που σχηματίζεται στο πόδι, συχνά επειδή καθόμαστε ακίνητοι για ώρες). Γίνεται επικίνδυνη συνθήκη για τη ζωή μας, εάν ο θρόμβος απελευθερωθεί και κολλήσει στον πνεύμονα.
• Επιβαρύνουν τη μέση. Η καθιστή θέση ασκεί μεγάλη πίεση στους μυς της πλάτης, τον αυχένα και τη σπονδυλική στήλη.
• Μπορεί να οδηγήσουν σε κιρσούς στα πόδια. Το αίμα που «λιμνάζει» σε αυτά ασκεί πρόσθετη πίεση στις φλέβες που διογκώνονται.
• Αυξάνουν τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου, του ενδομητρίου ή του πνεύμονα.

Δεν παίζει τον παραμικρό ρόλο το πόσο δραστήριοι είμαστε. Σημασία έχει το πόσο καθόμαστε.

Τι μπορείς να κάνεις για να σωθείς

Μελέτη που δημοσιεύτηκε στις αρχές του 2023 πρότεινε έναν πολύ απλό τρόπο για να μειώσουμε τις βλαβερές συνέπειες της καθιστικής ζωής στην υγεία μας: Αρκούν πέντε λεπτά ελαφρύ περπάτημα, κάθε μισή ώρα.

Με συγκεκριμένες μεθόδους, οι επιστήμονες προσπάθησαν να βρουν το μικρότερο χρονικό διάστημα που μπορούμε να περπατήσουμε, για να προστατεύσουμε τον οργανισμό μας από όσα του προκαλεί το καθισιό.

iStock

Φάνηκε πως το πεντάλεπτο μικρής έντασης περπάτημα κάθε μισή ώρα ήταν η μόνη στρατηγική που μείωσε σημαντικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα: για την ακρίβεια, μείωσε κατά 60% την αύξηση των επιπέδων του μετά το φαγητό.

Ένα λεπτό αρκεί για να μειωθεί η αρτηριακή πίεση

Τα ευρήματα ενημερώνουν πως πέντε λεπτά βαδίσματος ανά 30 λεπτά μειώνουν την αρτηριακή πίεση κατά τέσσερις έως πέντε βαθμούς, σε σύγκριση με τα επίπεδά της όταν καθόμαστε για ώρες.

Διαπιστώθηκε επίσης ότι οι πιο σύντομες και λιγότερο συχνές βόλτες μπορούν να βελτιώσουν την αρτηριακή πίεση. Ακόμη και ένα μόνο λεπτό περπατήματος ανά ώρα μειώνει την αρτηριακή πίεση κατά πέντε βαθμούς.

Εκτός από τα οφέλη για τη σωματική υγεία, παρατηρήθηκαν οφέλη και στη ψυχική υγεία. Κατά τη διάρκεια της μελέτης, οι ερευνητές ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να αξιολογήσουν την ψυχική τους κατάσταση, απαντώντας σε συγκεκριμένες ερωτήσεις. Φάνηκε ότι σε σύγκριση με όσους κάθονταν για ώρες, εκείνοι που περπατούσαν ελαφρά για ένα πεντάλεπτο κάθε μισή ώρα είχαν μειωμένο αίσθημα κόπωσης, καλύτερη διάθεση και ένιωθαν περισσότερη ενέργεια.

Αποκαλύφθηκε και ότι το περπάτημα μόνο για μια φορά κάθε ώρα είναι αρκετό για να τονώσει τη διάθεση και να μειώσει τα συναισθήματα κόπωσης.

Σε εξέλιξη είναι μελέτες για 25 ακόμα στρατηγικές που μπορούν να σταματήσουν τις βλάβες που προκαλεί η καθιστική ζωή, καθώς υπάρχουν επαγγελματίες που δεν έχουν την πολυτέλεια να περπατούν κάθε μισάωρο. Έως ότου έχουμε νεότερα από αυτό το μέτωπο, ας κάνουμε τη χάρη στον εαυτό μας να περπατάμε για λίγο, κάθε μισή ώρα.