ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΗ ΝΟΣΟ ΤΟΥ ΠΑΡΚΙΝΣΟΝ

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η αιτία πίσω από την εκδήλωση της νόσου του Πάρκινσον είναι ένας συνδυασμός παραγόντων. Ποιοι μπορεί να είναι αυτοί;

Muhammad Ali, Neil Diamond, Michael J. Fox, Ozzy Osbourne. Τι κοινό έχουν όλοι αυτοί; Έπασχαν ή πάσχουν από τη νόσο του Πάρκινσον, ένα συχνό νευροεκφυλιστικό νόσημα, που σε γενικές γραμμές επηρεάζει ανθρώπους μέσης και μεγάλης ηλικίας. Οι κλινικές της εκδηλώσεις είναι κινητικές (π.χ. τρόμος, δυσκαμψία) και μη κινητικές (π.χ. διαταραχές του αυτονόμου νευρικού συστήματος, κατάθλιψη, υποσμία). Επίσης, η νόσος συνδυάζεται με νοητικές διαταραχές.

Το ποσοστό του πληθυσμού που διαπιστώνεται ότι πάσχει από τη νόσο (o επιπολασμός) έχει διπλασιαστεί τα τελευταία 25 χρόνια και οι παγκόσμιες εκτιμήσεις το 2019 μιλούσαν για πάνω από 8,5 εκατομμύρια ασθενείς, αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Αν και προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία για τη νόσο του Πάρκινσον, η φαρμακευτικές αγωγές, η χειρουργική επέμβαση και η αποκατάσταση μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση των συμπτωμάτων.

iStock

Οι αιτίες της νόσου Πάρκινσον

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ένας συνδυασμός γενετικών, περιβαλλοντικών και άγνωστων παραγόντων είναι η αιτία της νόσου του Πάρκινσον, που σημαίνει ότι πρόκειται για μια νόσο με μεγάλη ποικιλομορφία. «Περίπου το 10% έως 20% των περιπτώσεων συνδέονται με γενετική αιτία», λέει ο Ted Dawson, διευθυντής του Ινστιτούτου Κυτταρικής Μηχανικής στο Johns Hopkins. Αυτό σημαίνει ότι η πλειονότητα των περιπτώσεων χαρακτηρίζεται ως ιδιοπαθής. Ρόλο παίζουν:

– Η ηλικία

Η προχωρημένη ηλικία αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα κινδύνου εμφάνισης της νόσου Πάρκινσον, αν και υπάρχουν νεανικές μορφές. Η μέση ηλικία έναρξης της νόσου είναι συνήθως τα 60 χρόνια.

– Το φύλο

Η νόσος πλήττει σε μεγαλύτερο ποσοστό άντρες από ότι γυναίκες και πιο συγκεκριμένα, ο κίνδυνος εμφάνισης είναι διπλάσιος στους πρώτους. Ωστόσο, οι γυναίκες έχουν υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας και ταχύτερη εξέλιξη της νόσου.

iStock

– Τα γονίδια

Άτομα με γονέα ή αδερφό/ή που νοσεί έχουν περίπου διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν Πάρκινσον. O κίνδυνος είναι περίπου 3%, ενώ για τον γενικό πληθυσμό (που δεν έχει οικογενειακό ιστορικό) ο κίνδυνος είναι περίπου 1%.

– Το περιβάλλον

Τα περιβαλλοντικά αίτια μπορεί να συμβάλλουν στην πυροδότηση της νόσου του Πάρκινσον. Η έκθεση, για παράδειγμα, σε φυτοφάρμακα και ζιζανιοκτόνα, σε βαρέα μέταλλα, απορρυπαντικά και διαλύτες έχει συνδεθεί με τη νόσο.

– Τραύμα στο κεφάλι

Τα επαναλαμβανόμενα χτυπήματα στο κεφάλι (όπως π.χ. σε αθλητές) πιθανότατα αυξάνουν τον κίνδυνο να αναπτύξει κανείς Πάρκινσον, αλλά δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι προκαλεί την ασθένεια, λέει η Liana Rosenthal, επίκουρη καθηγήτρια νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Johns Hopkins.