«SUNLIGHT BLUES»: ΠΩΣ ΣΕ ΕΧΕΙ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ Η ΑΛΛΑΓΗ ΤΗΣ ΩΡΑΣ

Πώς νιώθεις από τότε που άλλαξε η ώρα; Έχει επηρεαστεί η διάθεσή σου; Οι ειδικοί ονομάζουν το φαινόμενο που συμβαίνει στους περισσότερους από μας αυτή την εποχή «sunlight blues» και προτείνουν τρόπους αντιμετώπισης.

Κάθε χρόνο η ίδια ιστορία: Το φθινόπωρο φέρνει μαζί του μια δροσιστική βροχούλα, φύλλα που πέφτουν από τα δέντρα, ζεστό καφέ και ένα χτυποκάρδι για την νέα σεζόν. Κι ενώ το σκηνικό είναι απολύτως ειδυλλιακό κι εσύ είσαι έτοιμος/η να γράψεις μυθιστόρημα, «αλλάζει» η ώρα! Μαζί της αλλάζει σταδιακά και όλο το mood. Οι ειδικοί ονομάζουν το φαινόμενο που μας συμβαίνει αυτή την περίοδο «sunlight blues».

Όλα γίνονται κάπως πιο σκοτεινά. Φεύγεις νύχτα από το γραφείο, δεν έχεις όρεξη να κάνεις τίποτα, νιώθεις ότι άλλη μια μέρα τελείωσε γρηγορότερα από όσο θα έπρεπε. Κι ενώ το ξέρεις ότι θα συμβεί, κάθε φορά σε βρίσκει πάλι να γκρινιάζεις για το πόσο μίκρυνε η μέρα, πόσο νυστάζεις, πόσο σου άνοιξε η όρεξη, πόσο λάθος πάνε τα πράγματα – και κάπου εδώ αρχίζει η υπερβολή. Αλήθεια, μπορούν 60 μόλις λεπτά να προκαλέσουν τέτοιον κακό χαμό;

Έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Οκτώβρη του 2024, έδειξε ότι 2 στους 5 Αμερικάνους βιώνουν φόβο καθώς πλησιάζει η αλλαγή της ώρας. Το 54% των εργαζόμενων που κλήθηκαν να απαντήσουν στην έρευνα παραδέχτηκαν ότι νιώθουν «sunlight blues», τους μελαγχολεί δηλαδή η έλλειψη του ήλιου στην καθημερινότητά τους, καθώς τις ώρες της ηλιοφάνειας εργάζονται.

Αν αισθάνεσαι κάτι παρόμοιο, πιθανότατα αναρωτιέσαι «Έτσι θα πάει πάλι μέχρι τον Μάρτιο;» έχοντας φυσικά στο μυαλό σου την επόμενη αλλαγή ώρας, που προμηνύει την άνοιξη. Όχι, δεν είναι απαραίτητο να πάει έτσι. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να διαχειριστείς τη μουντή διάθεση που σου προκαλεί η συγκεκριμένη περίοδος.

Τι είναι τα «sunlight blues»;

Όλη αυτή η περίεργη κατάσταση που βιώνεις, η κατήφεια, η βαρεμάρα ή οτιδήποτε άλλο αισθάνεσαι ότι σου προκαλεί η αλλαγή της ώρας, που «μικραίνει» τη μέρα, δεν είναι κάποια κατάσταση με συγκεκριμένη διάγνωση. Δεν είναι κάποια ασθένεια, δηλαδή, ούτε κάτι μεταδοτικό – αν και όλοι σχεδόν το περνάμε. (Αν πάντως αισθάνεσαι ότι αυτή η εποχική μελαγχολία οφείλεται σε σοβαρότερους προσωπικούς λόγους και επηρεάζει την λειτουργικότητά σου, καλό θα είναι να συμβουλευτείς κάποιον ειδικό).

Η αλλαγή της ώρας το φθινόπωρο μάς εκθέτει λιγότερο στο φως της ημέρας. Μας στερεί κατά κάποιον τρόπο την ευεξία και τη ζωντάνια που νιώθουμε όταν βλέπουμε ήλιο, και μας βάζει σε μια κατάσταση πιο υποτονική. Το σκοτάδι δίνει σήμα στον οργανισμό να εκκρίνει μελατονίνη (την ορμόνη του ύπνου), επηρεάζοντας τον κιρκάδιο ρυθμό. Αυτό το εσωτερικό ρολόι, που ρυθμίζει τις αλλαγές στη διάθεση και τη συμπεριφορά μας όλο το 24ωρο, είναι στενά συνδεδεμένο με τον κύκλο της μέρας και της νύχτας. Με τον τρόπο αυτό, πολλές βασικές λειτουργίες του οργανισμού μας –όπως η πέψη, η θερμοκρασία του σώματος, η ορμονική δραστηριότητα– απορρυθμίζονται και εμείς αισθανόμαστε ατονία, έλλειψη διάθεσης, ίσως και μια ακαθόριστη λύπη.

Επιπλέον, όταν μικραίνει η μέρα, κλείνεσαι περισσότερο στο σπίτι. Αυτό από μόνο του είναι λίγο βαρύ. Ειδικά όταν ζεις σε ένα μέρος όπου η εξωστρέφεια είναι βασικό χαρακτηριστικό του τρόπου ζωής, το να «μαζεύεσαι» από πολύ νωρίς σου κακοφαίνεται.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Tips για να διαχειριστείς το σκυθρωπό σου mood

Για αρχή, μπορείς να αξιοποιήσεις τη χουχουλιάρικη και χαλαρή ατμόσφαιρα που προσφέρει αυτή η χρονική στιγμή, προσπαθώντας να «μαζεύεις» ήλιο τις μέρες που μπορείς. H Laura Rhodes-Levin, ψυχοθεραπεύτρια με ειδίκευση στην διαχείριση του άγχους, λέει πως τώρα «είναι η κατάλληλη εποχή για να κάνεις hygge» (αυτή τη λέξη χρησιμοποιούν οι Δανοί για να περιγράψουν τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται τα κρύα σκοτεινά απογεύματα και βράδια του χειμώνα, δημιουργώντας ένα άνετο και ευχάριστο περιβάλλον μέσα στο σπίτι).

Η ίδια δίνει μερικές απλές και χρήσιμες ιδέες, που μπορεί μεν να γνωρίζεις, ίσως όμως διαβάζοντάς τις να παρακινηθείς περισσότερο ώστε να τις εφαρμόσεις:

• Δημιούργησε μια ζεστή ατμόσφαιρα στον χώρο σου. Άναψε αρωματικά κεριά, χρησιμοποίησε ζεστές μαλακές κουβέρτες για τον καναπέ, κι αν έχεις και τζάκι τόσο το καλύτερο.
• Φτιάξε μια playlist με την αγαπημένη σου μουσική και βάλε να παίζει ενώ απολαμβάνεις ένα ζεστό μπάνιο.
• Διάλεξε μια συνταγή που σου αρέσει και μαγείρεψε για σένα ή και για φίλους.
• Οργάνωσε βραδιές με ταινίες και ποπ κορν (ή όποιο άλλο κινηματογραφικό σνακ προτιμάς) και απόλαυσέ τες μόνος/η ή με παρέα.
• Συγκέντρωσε τα βιβλία που δεν έχεις προλάβει να διαβάσεις και βάλε στόχο να τα τελειώσεις αυτό τον χειμώνα.
• Γράψε κάρτες για τις Γιορτές σε αγαπημένα πρόσωπα που ζουν μακριά.

Με λίγα λόγια, κάνε το σπίτι σου έναν χώρο που θα σε «τραβάει» να επιστρέψεις.

«Μάζεψε ήλιο» όταν μπορείς

• Κάνε μια βόλτα το πρωί, πριν φύγεις για τη δουλειά, ή βγες για λίγο το μεσημέρι αν μπορείς να διακόψεις ό,τι κάνεις. Ο ήλιος μπορεί να αλλάξει τη διάθεσή σου, καθώς αυξάνει τα επίπεδα της σεροτονίνης στον οργανισμό σου.
• Μια άλλη λύση σε περίπτωση που ήλιος δεν λέει να βγει είναι οι λάμπες θεραπείας, που μιμούνται το φως της ημέρας και προσφέρουν με τεχνητό τρόπο τα ευεργετικά οφέλη που έχει ο ήλιος στο σώμα σου. Σύμφωνα με τη Mayo Clinic, ο βέλτιστος τρόπος για να επωφεληθείς από τη λειτουργία της συγκεκριμένης συσκευής, είναι να τη χρησιμοποιήσεις για 20-30 λεπτά μετά το πρωινό ξύπνημα, κρατώντας την 40-60 εκ. μακριά από το πρόσωπό σου.
• Αφού δεν έρχεται ο ήλιος σε σένα, πήγαινε εσύ στον ήλιο! Σχεδίασε όποτε μπορείς ένα ταξίδι ή μια μικρή εκδρομή σε κάποιο ηλιόλουστο μέρος. Αυτό σίγουρα δεν είναι μια απλή λύση, καθώς προϋποθέτει χρόνο και χρήματα, αλλά πολλές φορές ο σχεδιασμός και μόνο μιας απόδρασης είναι αρκετός για να σε ενεργοποιήσει.