ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΟΥ ΣΤΕΡΗΣΕΙ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 30 ΧΡΟΝΙΑ ΖΩΗΣ

Μία έρευνα στις ΗΠΑ επιβεβαιώνει αυτό που φανταζόμασταν: η ποιότητα ζωής σχετίζεται με την οικονομική κατάσταση μιας ευρύτερης περιοχής και με τις συνθήκες που προσφέρει ένα κράτος στους πολίτες του.

Ναι, η μακροζωία είναι ζήτημα «καλής ζωής», απουσίας στρες, υγιεινής διατροφής, σωματικής άσκησης και καλής γενετικής προδιάθεσης. Πώς όμως σχετίζεται ο τρόπος που ζεις με τον τόπο που ζεις; Και γιατί το δεύτερο παίζει τεράστιο ρόλο στο προσδόκιμο ζωής; Πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία σχετικά με το προσδόκιμο ζωής στις ΗΠΑ δείχνουν ακριβώς αυτό: το πού ζούμε έχει σημασία για το πόσο ζούμε.

Σύμφωνα με το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), ένας άνθρωπος στις ΗΠΑ μπορεί να έχει προσδόκιμο ζωής κατά μέσο όρο τα 78,8 χρόνια. Όμως, το προσδόκιμο ζωής ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των διάφορων γεωγραφικών περιοχών. Για παράδειγμα, ένα παιδί που γεννιέται σήμερα στην Πολιτεία του Μισισιπή θα μπορούσε να μην φτάσει ποτέ στα 75 του. Αλλά ένα παιδί που γεννήθηκε στην Καλιφόρνια, τη Χαβάη ή τη Νέα Υόρκη θα μπορούσε να περιμένει ότι θα ζήσει μέχρι τα 80 του.

Προσδόκιμο ζωής: Το χάσμα των 30 χρόνων

Το αξιοθαύμαστο είναι ότι μεγάλες διαφορές παρουσιάζονται ακόμη και μεταξύ συνοικιών στην ίδια πολιτεία. Στην Washington DC, για παράδειγμα, οι κάτοικοι της συνοικίας Barry Farms έχουν προσδόκιμο ζωής τα 63,2 χρόνια. Λιγότερο από 16 χλμ. μακριά, στη συνοικία Friendship Heights Village, τα μωρά που γεννιούνται σήμερα έχουν προσδόκιμο ζωής τα 96,1 χρόνια. Σε απλά μαθηματικά, αυτό σημαίνει πως μια απόσταση 16 χιλιομέτρων αντιπροσωπεύει μια διαφορά προσδόκιμου ζωής 33 ετών!

Εύκολα λοιπόν καταλαβαίνει κανείς ότι η μακροζωία δεν βασιλεύει σε κάποιο γεωγραφικό παράδεισο. Οι γειτονιές με έγχρωμους κατά κύριο λόγο πληθυσμούς τείνουν να έχουν χαμηλότερο προσδόκιμο ζωής από τις κοινότητες των οποίων οι κάτοικοι είναι κατά πλειοψηφία λευκοί, ισπανόφωνοι ή Ασιάτες.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Η έρευνα δείχνει ότι οι έγχρωμες κοινότητες είναι λιγότερο πιθανό να έχουν πρόσβαση σε πόρους που προάγουν την υγεία, όπως παντοπωλεία με φρέσκα τρόφιμα, μέρη για άσκηση και εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης.

Το ίδιο ισχύει ακόμη και στις γειτονιές της μεσαίας τάξης. Αυτές οι κοινότητες έχουν επίσης λιγότερες ευκαιρίες για οικονομική ευημερία, με υψηλότερα ποσοστά ανεργίας και λιγότερες ευκαιρίες εργασίας και ποιοτικής εκπαίδευσης, οι οποίες διαμορφώνουν μια καλή ή κακή υγεία σε βάθος χρόνου.

Η οικονομική κατάσταση επηρεάζει το προσδόκιμο ζωής

Η οικονομική κατάσταση λοιπόν μιας περιοχής φαίνεται ότι επηρεάζει το προσδόκιμο ζωής των κατοίκων της. Περιοχές με σημαντικά οικονομικά προβλήματα τείνουν να παρέχουν στους κατοίκους τους το χαμηλότερο προσδόκιμο ζωής, σύμφωνα με δημοσιεύματα τα οποία έχουν βασιστεί σε έρευνες των πανεπιστημίων Harvard και Brown.

Οι άνθρωποι που κερδίζουν λιγότερα τείνουν επίσης να πεθαίνουν νωρίτερα. Μια μελέτη από τον Raj Chetty, έναν κορυφαίο ερευνητή για τις οικονομικές ευκαιρίες και την υγεία, και τους συναδέλφους του υπογραμμίζει ότι τα χαμηλότερα εισοδήματα συνδέονται με μικρότερη διάρκεια ζωής στις ΗΠΑ.

Το εισόδημα δεν κατανέμεται ομοιόμορφα σε όλη τη χώρα. Τα άνισα εισοδήματα μπορεί να αντικατοπτρίζουν άνισες δημόσιες επενδύσεις σε κοινωνικά προγράμματα που βοηθούν τους ανθρώπους να κερδίζουν περισσότερα, όπως η εκπαίδευση.

Ποιος ευθύνεται για την ποιότητα ζωής;

Είναι ξεκάθαρο: Τόπος, φυλή και τάξη καθορίζουν πόσο καλά και πόσο καιρό ζουν οι άνθρωποι. Σε αυτή τη διαπίστωση δεν χωράει κανένας ολιστικός τρόπος ζωής. Οι άνθρωποι που αγωνιούν για τα προς το ζην, που δεν έχουν καλή υγειονομική περίθαλψη και που δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε καλές συνθήκες ζωής δεν είναι δυνατόν να κάνουν κανενός είδους ολιστική ζωή. Και το κυριότερο; Δεν είναι καν δική τους ευθύνη.

Σύμφωνα ωστόσο με την ίδια έρευνα, εκεί όπου οι δαπάνες της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι υψηλότερες, το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται κι ας έχουν οι άνθρωποι χαμηλά εισοδήματα.

Η Jessica Owens-Young, Επίκουρη Καθηγήτρια Σπουδών Δημόσιας Υγείας στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο, αναφέρει σε δημοσίευμά της στο The Conversation ότι ορισμένες επενδύσεις από την πλευρά της πολιτείας και της τοπικής αυτοδιοίκησης θα μπορούσαν να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής. Η δημιουργία παντοπωλείων, η αύξηση των ευκαιριών άσκησης και η αποθάρρυνση του καπνίσματος θα μπορούσαν να αυξήσουν το προσδόκιμο ζωής.

Οι πολιτικές που προωθούν την οικονομική ευημερία και αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις του φυλετικού ρατσισμού –όπως οι επενδύσεις στην ποιοτική εκπαίδευση, η ασφαλής και οικονομικά προσιτή στέγαση και οι βελτιωμένες δημόσιες συγκοινωνίες– θα μπορούσαν επίσης να βοηθήσουν.

Η καλή ποιότητα ζωής δυστυχώς δεν είναι ζήτημα ατομικής ευθύνης, δεν είναι μια απλή απόφαση ή μια στάση ζωής που μπορεί να ακολουθήσει ο καθένας, ακούγοντας μια συμβουλή. Η καλή ποιότητα ζωής που αυξάνει τις πιθανότητες μακροζωίας είναι κρατική ευθύνη, η οποία ανάλογα με τον τρόπο διακυβέρνησης κάθε χώρας μπορεί να διοχετευθεί και στην τοπική αυτοδιοίκηση.