ΤΑ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΒΟΤΑΝΑ ΤΟΥ TIKTOK ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΒΛΑΨΟΥΝ ΤΟ ΣΥΚΩΤΙ ΣΟΥ

Τα βότανα που κυκλοφορούν με τη μορφή συμπληρωμάτων διατροφής μπορεί να έχουν φυτική προέλευση, αλλά αυτό δεν σημαίνει πάντα πως είναι αθώα. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Michigan ξεχώρισαν 6 από αυτά και απέδειξαν ότι μπορούν να βλάψουν το συκώτι σου.

Εσύ πόσους ειδικούς ευεξίας ακολουθείς στο TikTok; Όσοι κι αν είναι, σημασία έχει πόσο σοβαρά τους παίρνεις. Κι αυτό διότι οι ειδικοί ευεξίας, γνωστοί και ως wellness coaches, δεν είναι πάντα οι πιο ενημερωμένοι και οι πιο αξιόπιστοι άνθρωποι για να σε πείσουν να ακολουθήσεις μια μέθοδο θεραπείας ή άσκησης, ή να πάρεις κάποιο συμπλήρωμα.

Η δημοφιλία τους στα social media δεν αποτελεί εγγύηση όσων σου προτείνουν, αφού συχνά προμοτάρουν προϊόντα που ενδέχεται να είναι ακατάλληλα για τη δική σου υγεία. Τη σοβαρότητα της κατάστασης έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν οι επαγγελματίες υγείας ακόμη και στην Ελλάδα, πόσο μάλλον στις Ηνωμένες Πολιτείες, που το μέσο έχει ακόμη μεγαλύτερη επιδραστικότητα.

Σε αυτό το πλαίσιο, το Πανεπιστήμιο του Michigan διεξήγαγε έρευνα για να διαπιστώσει πόσο ασφαλή είναι 6 δημοφιλή στο TikTok φυτικά συμπληρώματα. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα συμπληρώματα αυτά μπορεί να είναι τοξικά για το συκώτι.

Ποια βότανα μπορεί να βλάψουν το συκώτι σου

Αν και σύμφωνα με τους ίδιους, στις περισσότερες περιπτώσεις αυτοί οι κίνδυνοι υφίστανται μόνο αν τα συμπληρώματα λαμβάνονται σε μεγάλες δόσεις, καλό είναι να είσαι πολύ προσεκτικός/ή προτού αποφασίσεις να δοκιμάσεις κάτι χωρίς τη σύμφωνη γνώμη γιατρού .

Επιπλέον, οι ερευνητές υπολόγισαν ότι 15,6 εκατομμύρια ενήλικες στις ΗΠΑ είχαν λάβει τουλάχιστον 1 φυτικό συμπλήρωμα τις τελευταίες 30 ημέρες (δηλαδή μέσα στον Ιούλιο του 2024) που μπορεί να είναι ηπατοτοξικό ή επιβλαβές για το συκώτι τους. Ας δούμε ποια είναι αυτά τα βότανα.

1. Κουρκουμάς

Από τα πιο δημοφιλή σκευάσματα και στην ελληνική πραγματικότητα, ο κουρκουμάς στη φυσική του μορφή είναι ένα μπαχαρικό που χρησιμοποιείται συνήθως στην ινδική κουζίνα και την παραδοσιακή ιατρική. Περιέχει μια ένωση που ονομάζεται κουρκουμίνη, η οποία έχει ισχυρές αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Γι' αυτό και μπορεί να ωφελήσει ασθενείς με αρθρίτιδα ή φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου.

iStock

«Έχει αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική δράση, στις οποίες αποδίδονται τα πιθανά οφέλη του μπαχαρικού στην υγεία μας, όπως σε περιπτώσεις δερματολογικών παθήσεων (π.χ. ακμή, αλωπεκία, ψωρίαση, φωτογήρανση) και αρθρίτιδας», εξηγεί η Δρ. Εμμανουέλα Μαγριπλή, κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος.

Το πρόβλημα με τον ατόφιο κουρκουμά, που προστίθεται ως μπαχαρικό στο φαγητό, είναι ότι χρειάζονται τεράστιες ποσότητες για να αποδώσει την αντιφλεγμονώδη δράση του, οπότε προτιμώνται τα συμπληρώματα διατροφής. Ωστόσο χρειάζεται μέτρο, διότι οι έρευνες έχουν δείξει ότι η αλόγιστη χρήση του κουρκουμά μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα ηπατικά ένζυμα και σπανίως σε ηπατική βάβη.

2. Εκχύλισμα πράσινου τσαγιού

Το εκχύλισμα πράσινου τσαγιού προέρχεται από τα φύλλα του φυτού Camellia sinensis και είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά γνωστά ως κατεχίνες. Τα συστατικά αυτά βοηθούν στην καταπολέμηση του οξειδωτικού στρες, το οποίο συνδέεται με χρόνιες ασθένειες όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης και οι καρδιαγγειακές παθήσεις.

iStock

Το πράσινο τσάι πιστεύεται ότι βελτιώνει τον μεταβολισμό, συμβάλλοντας στην απώλεια βάρους, βελτιώνει τις γνωστικές λειτουργίες του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένης της μνήμης και της συγκέντρωσης, μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης, ενώ δεν αποκλείεται να έχει και αντικαρκινικές ιδιότητες για ορισμένους τύπους καρκίνου.

Ωστόσο, το εκχύλισμά του που περιέχεται σε συμπληρώματα διατροφής μπορεί να βλάψει το συκώτι προκαλώντας ηπατική τοξικότητα, ηπατίτιδα και ηπατική ανεπάρκεια. Η τοξικότητα εξαρτάται φυσικά από τη δόση, καθώς η υπερβολική συσσώρευση κατεχινών στο ήπαρ οδηγεί σε οξειδωτική βλάβη και φλεγμονή.

3. Ashwagandha (Ασβαγκάντα) ή Βιθάνια

Το Ashwagandha είναι ένα βότανο που χρησιμοποιείται ευρέως κατά του στρες και της αϋπνίας, καθώς βοηθά στη μείωση των επιπέδων κορτιζόλης στο αίμα, χάρη στις ενώσεις που περιέχει. Ωστόσο, η υπέρμετρη κατανάλωσή του μπορεί να προκαλέσει τοξικότητα στο συκώτι, ενώ σε μικρό αριθμό ατόμων παρουσιάστηκε και σοβαρή ηπατική βλάβη. Ευτυχώς τα συμπτώματα υποχώρησαν με τη διακοπή του συμπληρώματος.

Οι ερευνητές επισήμαναν ότι πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με τα εμπορικά διαθέσιμα φυτικά συμπληρώματα, καθώς είναι συνήθως ένα μείγμα πολλαπλών διαφορετικών βοτάνων και διατροφικών προϊόντων που δεν αναφέρονται στην ετικέτα.

iStock

4. Μαύρο cohosh ή σιμισιφούγκα

Πρόκειται για φυτό που καλλιεργείται στη Βόρειο Αμερική και έχει χρησιμοποιηθεί στην παραδοσιακή ιατρική με διάφορους σκοπούς. Στις μέρες μας χρησιμοποιείται ως συμπλήρωμα διατροφής για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης, τις εξάψεις, τις νυχτερινές εφιδρώσεις, τις αλλαγές στη διάθεση και τις διαταραχές του ύπνου.

Χρησιμοποιείται επίσης για τη διαχείριση των ορμονικών ανισορροπιών στους προβληματικούς εμμηνορροϊκούς κύκλους και την ανακούφιση των συμπτωμάτων του προεμμηνορυσιακού συνδρόμου PMS.

Ωστόσο, έχουν υπάρξει αρκετές αναφορές ηπατικής βλάβης, συμπεριλαμβανομένων περιπτώσεων ηπατίτιδας και ηπατικής ανεπάρκειας, ενώ στους πιο συνηθισμένους κινδύνους περιλαμβάνονται ίκτερος, αυξημένα ηπατικά ένζυμα και οξεία ηπατίτιδα.

Οι αιτίες δεν είναι πλήρως κατανοητές, αλλά μπορεί να σχετίζονται με κάποια ατομική ευαισθησία, την υπερδοσολογία, τον παρατεταμένο χρόνο χρήσης ή την αλλοίωση των συμπληρωμάτων. «Οι γυναίκες με ιστορικό ηπατικών διαταραχών θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές», προειδοποιούν οι ειδικοί.

5. Garcinia cambogia

Πρόκειται για ένα τροπικό φρούτο που χρησιμοποιείται συνήθως ως συμπλήρωμα για την απώλεια βάρους. Περιέχει υδροξυκιτρικό οξύ (HCA), το οποίο πιστεύεται ότι βοηθά στην καταστολή της όρεξης και μπλοκάρει ένα ένζυμο στο σώμα που χρησιμοποιείται για την παραγωγή λίπους.

Τα πιθανά οφέλη του στην απώλεια βάρους, στα επίπεδα χοληστερόλης και στη μείωση της όρεξης και της κόπωσης το έχουν κάνει ιδιαίτερα δημοφιλές μεταξύ των αθλητών. Ωστόσο, οι πιθανοί κίνδυνοι για το ήπαρ μπορεί να υπερτερούν των θετικών του.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, αναφορές οξείας ηπατικής ανεπάρκειας και συμπτωμάτων ηπατίτιδας έχουν συσχετιστεί με το Garcinia cambogia, συχνά σε άτομα που το συνδυάζουν με άλλα συμπληρώματα απώλειας βάρους.

6. Μαγιά κόκκινου ρυζιού

Η μαγιά του κόκκινου ρυζιού παρασκευάζεται από τη ζύμωση του ρυζιού με ένα είδος ζύμης που ονομάζεται Monascus purpureus και χρησιμοποιείται ως φαρμακευτική ουσία στην παραδοσιακή, κινεζική ιατρική. Οι ενώσεις που περιέχει, γνωστές ως μονακολίνες, είναι παρόμοιες με τις στατίνες, γι' αυτό το βότανο θεωρείται ότι συμβάλλει στη μείωση της χοληστερίνης.

Ως συμπλήρωμα διατροφής χορηγείται για την πρόληψη του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων, ενώ σύμφωνα με μελέτες έχει επίσης αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Οι ερευνητές όμως διαπίστωσαν ότι μπορεί επίσης να προκαλέσει αυξημένα ηπατικά ένζυμα, φλεγμονή του ήπατος και, σε σπάνιες περιπτώσεις, οξεία ηπατική ανεπάρκεια. Ο κίνδυνος είναι αυξημένος όταν καταναλώνεται σε μεγάλες δόσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα και όταν συνδυάζεται με στατίνες ή ηπατοτοξικά φάρμακα.