ΤΑ ΔΕΝΤΡΑ ΣΤΙΣ ΠΟΛΕΙΣ ΧΑΡΙΖΟΥΝ ΧΡΟΝΙΑ ΖΩΗΣ

Μια δράση 30 ετών αποκαλύπτει πόσο σημαντικό ρόλο μπορεί να διαδραματίσει το αστικό πράσινο για την υγεία και τη μακροζωία μας.

Είναι πλέον ξεκάθαρο: Ο σύγχρονος αστικός τρόπος ζωής συνδέεται με το χρόνιο στρες, την ανεπαρκή σωματική δραστηριότητα και την έκθεση σε ανθρωπογενείς περιβαλλοντικούς κινδύνους. Από την άλλη, οι αστικοί χώροι πρασίνου, όπως τα πάρκα, οι παιδικές χαρές, οι κήποι των σπιτιών, μπορούν να προάγουν την ψυχική και σωματική υγεία και να μειώσουν τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα των κατοίκων των πόλεων. Πώς; Συμβάλλοντας στην ψυχολογική χαλάρωση, ανακουφίζοντας από το στρες, καλλιεργώντας την κοινωνική συνοχή, υποστηρίζοντας τη φυσική δραστηριότητα και μειώνοντας την έκθεση σε αέριους ρύπους, θόρυβο και υπερβολική ζέστη.

Μάλιστα, η επαρκής έκθεση των παιδιών σε χώρους πρασίνου μπορεί όχι μόνο να διευκολύνει την υγιή ανάπτυξή τους, αλλά και να παρέχει μακροπρόθεσμα οφέλη για την υγεία τους, που φτάνουν μέχρι την ενηλικίωση. Έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας αναφέρει, επίσης, ότι η ευεργετική επίδραση των χώρων πρασίνου είναι ισχυρότερη στους ηλικιωμένους και όσους/ες ασχολούνται με τις οικιακές εργασίες (σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό), ίσως λόγω της μεγαλύτερης εξάρτησης των ομάδων αυτών από το τοπικό τους περιβάλλον.

Θα μπορούσε, επομένως, η αύξηση του πρασίνου στις αστικές μας γειτονιές να είναι το μυστικό για μια καλύτερη (και μεγαλύτερη) ζωή; Μια εκστρατεία δενδροφύτευσης, διάρκειας 30 χρόνων, ίσως κρύβει την απάντηση.

Το αστικό πράσινο είναι η απάντηση;

Από το 1990 μέχρι το 2019, η οργάνωση Friends of Tree φύτεψε στους δρόμους του Πόρτλαντ σχεδόν 50 χιλιάδες δέντρα και κράτησε αρχεία σχετικά με το πού και το πότε φυτεύτηκαν. Τώρα, μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Environment International (Δεκέμβριος 2022) δείχνει ότι τα δέντρα αυτά συσχετίστηκαν με σημαντικές μειώσεις στη θνησιμότητα.

Αν και αυξάνονται τα στοιχεία που υποδηλώνουν συσχέτιση μεταξύ της έκθεσης στη φύση και της χαμηλότερης θνησιμότητας, οι περισσότερες μελέτες χρησιμοποιούν δορυφορική απεικόνιση για να εκτιμήσουν τον δείκτη βλάστησης, ο οποίος δεν διακρίνει διαφορετικούς τύπους και δεν μπορεί να μεταφραστεί άμεσα σε απτές παρεμβάσεις, σχολιάζει ο Payam Dadvand, ερευνητής του ISGlobal (Barcelona Institute for Global Health) και ένας από τους συγγραφείς της μελέτης.

iStock

Η ερευνητική ομάδα, ωστόσο, εκμεταλλεύτηκε την δενδροφύτευση αυτή και εξέτασε τον αριθμό των δέντρων που φυτεύτηκαν σε μια δεδομένη περιοχή (όπου ζουν περίπου 4.000 άνθρωποι) τα προηγούμενα 5, 10 ή 15 χρόνια. Στη συνέχεια, συνέδεσαν τις πληροφορίες αυτές με τη θνησιμότητα που δεν οφείλεται σε ατυχήματα. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι σε γειτονιές στις οποίες είχαν φυτευτεί περισσότερα δέντρα, τα ποσοστά θνησιμότητας από όλες τις αιτίες (εξαιρουμένων των ατυχημάτων) ήταν χαμηλότερα και η αρνητική αυτή συσχέτιση ήταν ιδιαίτερα σημαντική για τους άντρες και τα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών.

Επιπλέον, ο συσχετισμός ήταν ισχυρότερος καθώς τα δέντρα μεγάλωναν, γιατί τα μεγαλύτερα δέντρα απορροφούν καλύτερα την ατμοσφαιρική ρύπανση, μετριάζουν περισσότερο τις θερμοκρασίες και μειώνουν περισσότερο τον θόρυβο (παράγοντες που συνδέονται με αυξημένη θνησιμότητα). Επομένως, η διατήρηση των υπαρχόντων δέντρων μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη δημόσια υγεία. «Τα αποτελέσματά μας παρέχουν μια τεκμηριωμένη βάση για απτές παρεμβάσεις (π.χ. φύτευση δέντρων) με στόχο την αύξηση της μακροζωίας των κατοίκων των πόλεων», καταλήγει ο Dadvand.

iStock

Το οικονομικό όφελος

Οι ερευνητές υπολόγισαν, επίσης, ότι τα ετήσια οικονομικά οφέλη από τη φύτευση δέντρων ξεπερνούν κατά πολύ το κόστος συντήρησής τους. Πιο συγκεκριμένα, το ετήσιο κόστος φύτευσης και συντήρησης ενός αστικού δέντρου σε καθεμία από τις 140 περιοχές απογραφής θα κυμαίνονταν μεταξύ 3.000 και 13.000 δολαρίων ετησίως, ενώ η πόλη θα εξοικονομούσε περίπου 14,2 εκατ. δολάρια χάρη στις ζωές που θα σώζονταν.