ΠΟΤΕ Ο ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟ MINDFULNESS ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΛΥΣΗ

Μπορεί η πνευματικότητα στον χώρο εργασίας να βελτιώσει τις συνθήκες ζωής μας ή αποτελεί ένα «κάλυμμα» για δομικά προβλήματα;

Δεν μπορώ να αμφισβητήσω το γεγονός ότι ο διαλογισμός και το mindfulness μπορούν να βοηθήσουν αρκετό κόσμο. Υπάρχουν πλέον αρκετές έρευνες που υποστηρίζουν την ευεργετική τους δράση, όχι μόνο όταν εφαρμόζονται στο σπίτι ή στο πλαίσιο π.χ. ενός μαθήματος γιόγκα, αλλά και όταν εφαρμόζονται σε χώρους όπου δεν το περιμένουμε, π.χ. σε μία επιχείρηση.

«Σε μια εποχή που η εργασία από το σπίτι, οι υβριδικές μορφές εργασίας και τα ασαφή όρια μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής έχουν γίνει ο κανόνας, ένα νέο αφήγημα κερδίζει έδαφος: η ενσωμάτωση της πνευματικότητας στις επιχειρήσεις», γράφει σε άρθρο της στο The Conversation η Raysa Geaquinto Rocha, Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Essex και Επίκουρη Καθηγήτρια στο VU Amsterdam, European Academy of Management. «Πρόκειται για μια προσέγγιση η οποία επιδιώκει τη δημιουργία περιβαλλόντων όπου οι εργαζόμενοι μπορούν να βρίσκουν βαθύτερο νόημα στην εργασία τους, συμβάλλοντας παράλληλα στην οικονομική και στην κοινωνική πρόοδο».

Έχουν, όμως, όλες οι εταιρικές προσπάθειες ως στόχο την προώθηση της ευημερίας των εργαζομένων (και κατ’ επέκταση τη δική τους), ή χρησιμοποιούν τις πρακτικές που προάγουν την πνευματικότητα ως μέσο για να πλασάρουν με διαφορετικό περιτύλιγμα τις απαιτήσεις τους;

Η πνευματικότητα βρίσκει χώρο στην εργασία

Όπως εξηγεί η λέκτορας, η ενσωμάτωση της πνευματικότητας στον εργασιακό χώρο σηματοδοτεί μια μετατόπιση στον τρόπο με τον οποίο οι επιχειρήσεις προσεγγίζουν τα μοντέλα ηγεσίας τους, την ευημερία των εργαζομένων και την εταιρική κουλτούρα. Μπορεί, δε, η πνευματικότητα αυτή να πάρει πολλές μορφές. Μπορεί, για παράδειγμα, μια επιχείρηση να διαμορφώσει χώρους κατάλληλους για διαλογισμό ή να προωθήσει τη συμμετοχή σε κοινοτικές πρωτοβουλίες.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η συνεργασία της εταιρείας Ben & Jerry’s (ναι, τα γνωστά παγωτά) με την Greyston Bakery, που εφαρμόζει πολιτική «ανοιχτής πρόσληψης» (δηλαδή χωρίς background check για όποιον κάνει αίτηση). Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας, όλα τα brownies για το παγωτό Chocolate Fudge Brownie προέρχονται από την κοινωνική επιχείρηση. Η συγκεκριμένη κίνηση «δείχνει πώς η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και η ενδυνάμωση της κοινότητας μπορούν να μετατρέψουν τις παραδοσιακές επιχειρηματικές πρακτικές σε μοχλούς κοινωνικής αλλαγής».

Το παιχνίδι της παραγωγικότητας

Όπως αναφέρει ο Ronald Purser, Καθηγητής Διοίκησης Επιχειρήσεων στο Κρατικό Πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο, η ενσωμάτωση πρακτικών πνευματικότητας στην εργασία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο ενίσχυσης της παραγωγικότητας, αντί να συμβάλει στην αντιμετώπιση της ρίζας του εργασιακού στρες. Για να είναι επιτυχής αυτή η ενσωμάτωση, απαιτείται γνήσια δέσμευση, δέσμευση που απορρέει από αυθεντικές αξίες και όχι από την ανάγκη προσωρινής επίλυσης διαρθρωτικών προβλημάτων.

«Από τη δεκαετία του 1980, μεγάλες επιχειρήσεις άρχισαν να εξερευνούν την πνευματικότητα, ενώ σήμερα η αγορά του διαλογισμού ανέρχεται στα 7,9 δισ. δολάρια. Ωστόσο, οι εφαρμογές διαλογισμού και τα προγράμματα ευεξίας συχνά δεν αντιμετωπίζουν τις πραγματικές αιτίες του εργασιακού στρες, όπως οι υπερβολικός φόρτος εργασίας, οι χαμηλές απολαβές και η τοξική ηγεσία», καταλήγει η Rocha.

Με άλλα λόγια, καλός ο διαλογισμός και το mindfulness, καλές οι ανάσες, αλλά αν δεν υπάρχει ένα συνολικό πλάνο με πρακτικά βήματα για τη βελτίωση της επαγγελματικής ζωής, τότε απλώς το βάρος της ευθύνης μετατοπίζεται στην πλάτη του εργαζόμενου και γίνεται υποχρέωσή του να αντιμετωπίσει τα όποια εργασιακά προβλήματα.