ΠΩΣ ΘΑ ΑΠΟΒΑΛΕΙΣ ΤΟ ΣΤΡΕΣ ΤΗΣ ΔΟΥΛΕΙΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗ ΣΟΥ ΧΑΛΑΕΙ ΤΟ ΑΠΟΓΕΥΜΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
Ο εγκέφαλός μας χρειάζεται ένα καθημερινό «τελετουργικό μετάβασης» από την πίεση της δουλειάς σε μια πιο χαλαρή διάθεση. Τι πρέπει να κάνουμε;
Από τις χειρότερες περιόδους της ζωής μου ήταν εκεί γύρω στα 32 μου, όταν εργαζόμουν σε ένα αρκετά τοξικό περιβάλλον, ενώ η μεγάλη μου κόρη ήταν νήπιο. Γύριζα κάθε απόγευμα στο σπίτι, έπειτα από διαδρομή μίας περίπου ώρας, και το κεφάλι μου κόντευε να εκραγεί. Αυτό με έκανε εξαιρετικά κακόκεφη και γκρινιάρα. Η παραμικρή φασαρία που έκανε η μικρή με ενοχλούσε, της φώναζα συνεχώς και το μόνο που ήθελα μετά τη δουλειά ήταν να κλειστώ σε ένα δωμάτιο για ένα δίωρο για να ηρεμήσω. Όμως, τέτοιο περιθώριο δεν υπάρχει όταν είσαι εργαζόμενη μαμά.
Κάποια στιγμή ο άντρας μου με κάθισε κάτω και μου είπε ότι δεν άντεχε άλλο αυτή την κατάσταση: Έπρεπε να σταματήσω να κουβαλώ τη δουλειά στο σπίτι. Έπρεπε να σταματήσω να σηκώνω το τηλέφωνο όταν στις 7 θυμόταν κάτι να μου πει ο προϊστάμενός μου, και έπρεπε είτε να αλλάξω νοοτροπία είτε περιβάλλον εργασίας. Τα έκανα και τα δύο. Ωστόσο ακόμα και σήμερα, σχεδόν 10 χρόνια μετά, υπάρχουν μέρες που μου παίρνει πολύ χρόνο μέχρι να κάνω την πνευματική μετάβαση από το mode «δουλειά» στο mode «χαλάρωση στο σπίτι».
Ξέρω ότι αυτό ισχύει για πολλούς: Η δουλειά δεν τελειώνει με το τέλος της εργάσιμης ημέρας. «Δεν υπάρχει διακόπτης off», λέει και η ψυχολόγος Ashley Smith, η οποία ειδικεύεται στη διαχείριση άγχους και στρες. «Πολλοί άνθρωποι συνεχίζουν ακόμα και στο σπίτι να σκέφτονται τη δουλειά, να τσεκάρουν emails κ.λπ.»
Η ψυχοθεραπεύτρια Cassidy Dallas, που ειδικεύεται στην εξισορρόπηση προσωπικής-επαγγελματικής ζωής, συμπληρώνει: «Αν την ώρα που πλένεις πιάτα σκέφτεσαι το αυριανό σου meeting στο γραφείο, επί της ουσίας συνεχίζεις να δουλεύεις. Και αυτό μπορεί όχι μόνο να σε στρεσάρει και να σε εξαντλεί, αλλά και να μη σου επιτρέπει να είσαι απόλυτα παρών/παρούσα σε ό,τι κάνεις μετά τη δουλειά: στον χρόνο με την οικογένειά σου ή στο να απολαμβάνεις τα χόμπι σου. Το αποτέλεσμα: Δεν μπορείς να χαρείς τον ελεύθερο χρόνο σου και να χαλαρώσεις αν το μυαλό σου είναι συνέχεια εκεί».
Τι πρέπει να κάνεις; Οι ειδικοί προτείνουν 5 συγκεκριμένα βήματα, τα οποία αν ακολουθήσεις θα λειτουργήσουν ως «τελετουργικό μετάβασης» από την πίεση και το στρες της δουλειάς σε ένα χαλαρό και ευχάριστο απόγευμα στο σπίτι (ή και εκτός):
1. Ενημέρωσε συναδέλφους και προϊσταμένους πως επιστρέφοντας στο σπίτι «κατεβάζεις» τηλέφωνα
Παρόλο που πολλές επιχειρήσεις περιμένουν από τους εργαζομένους να είναι διαθέσιμοι για επικοινωνία ανά πάσα ώρα και στιγμή, στις περισσότερες κάτι τέτοιο δεν απαιτείται. Αυτό είναι χρήσιμο να το διευκρινίσεις εξαρχής σε μία δουλειά: Ρώτα τους συναδέλφους σου τι συνηθίζεται και, αν η πολιτική είναι ασαφής, ενημέρωσε ότι επειδή δεν κοιτάζεις emails και μηνύματα όταν είσαι στο σπίτι, αν υπάρχει κάτι επείγον για το οποίο πρέπει να ενημερωθείς, καλύτερα να σε πάρουν τηλέφωνο. Εξυπακούεται ότι την ίδια ώρα θα απενεργοποιήσεις πράγματι τις ειδοποιήσεις στο κινητό σου και δεν θα τσεκάρεις διαρκώς τις διάφορες εφαρμογές σου.
2. Φεύγοντας από τη δουλειά «εξέτασε» το σώμα σου
Το πρώτο πράγμα που η Dallas συνιστά να κάνεις κατά τα πρώτα λεπτά αφού φύγεις από τη δουλειά –ειδικά αν επιστρέφεις με τα μέσα μεταφοράς– είναι μία σύντομη, νοητή «ακτινογραφία» του σώματός σου. Πώς νιώθεις το πρόσωπό σου; Τους ώμους σου; Το στομάχι σου; Είναι το σαγόνι σου σφιγμένο; Μήπως διψάς; Πρόκειται για μια άσκηση ενσυνειδητότητας, η οποία σε επαναφέρει στο τώρα και σε βοηθά να αφήσεις πίσω όσα συνέβησαν στο γραφείο.
3. Ικανοποίησε τουλάχιστον μία από τις πέντε αισθήσεις σου
Σε συνέχεια του παραπάνω, προκειμένου να επιστρέψεις στον κόσμο εκτός δουλειάς η Dallas προτείνει μπαίνοντας στο σπίτι να εφαρμόζεις συνήθειες που ικανοποιούν τις αισθήσεις σου: ένα χαλαρωτικό ντους ή μπόλικο κρύο νερό στο πρόσωπο, ένα κερί που θα ανάψεις βάζοντας και την αγαπημένη σου playlist, μία βόλτα στο πάρκο με τον σκύλο σου (ή και χωρίς σκύλο). Το να βγεις εκτός σπιτιού γενικά βοηθά, κυρίως αν δουλεύεις από το σπίτι. Ακόμα καλύτερα αν μπορείς να βρεθείς σε ένα σημείο με πράσινο, με δέντρα, με πουλιά ή ακόμα και σε μια παιδική χαρά, με παιδάκια που φωνάζουν. «Ο στόχος είναι να βρεθείς σε έναν χώρο που θα προσφέρει αισθητηριακή μετάβαση από το περιβάλλον της δουλειάς σε αυτό του σπιτιού», λέει η ψυχοθεραπεύτρια. Ο εγκέφαλός σου έτσι παίρνει το σήμα ότι η δουλειά για σήμερα τελείωσε.
4. Επίτρεψε στον εαυτό σου να «σβήσει» για μερικά λεπτά
Μπορεί το να πέσεις για μεσημεριανό ύπνο στις 7 το απόγευμα να μην είναι το ιδανικό, καθώς κινδυνεύεις έτσι να καταστρέψεις τον βραδινό σου ύπνο, όμως το να κλείσεις τα μάτια σου για 15-20 λεπτά μπορεί να είναι αυτό ακριβώς που χρειάζεται ο εγκέφαλός σου τη δεδομένη στιγμή. Μου έχει συμβεί να κάτσω δίπλα στη μικρή μου κόρη, εκεί γύρω στις 6 το απόγευμα, και κυριολεκτικά να «σβήσω» για όσο διαρκούν δύο επεισόδια Bluey (περίπου 15 λεπτά). Όταν ανοίξω ξανά τα μάτια μου, νιώθω το μυαλό μου πιο καθαρό. Όπως λέει η Dallas, «αυτό δείχνει στο σώμα σου ότι εκείνη τη στιγμή επιτρέπεται να ξεκουραστεί».
5. Φτιάξε το δικό σου τελετουργικό μετά τη δουλειά
Ανάλογα με τις αντοχές που έχεις φεύγοντας από το γραφείο, δημιούργησε το δικό σου τελετουργικό μετάβασης από τη δουλειά στην προσωπική ζωή: Αν έχεις ακόμα ενέργεια και είσαι κοινωνικός τύπος, φτιάξε ένα πρόγραμμα που να σου επιτρέπει αμέσως μετά το γραφείο να συμμετέχεις σε δραστηριότητες που απολαμβάνεις, σε κάποιο άθλημα ή κάποιο μάθημα. Όπως λέει η Dallas, «το παιχνίδι και άλλες διασκεδαστικές δραστηριότητες στέλνουν στον εγκέφαλο το μήνυμα ότι δεν βρισκόμαστε διαρκώς σε κατάσταση στρες. Είμαστε ασφαλείς για να χαλαρώσουμε και να συνδεθούμε με τους άλλους και με τον εαυτό μας».
Αν πάλι η κούραση δεν επιτρέπει άλλες σωματικές δραστηριότητες, μπορείς να φτιάξεις ένα φλιτζάνι με το αγαπημένο σου βότανο, να βάλεις χαλαρά ρούχα σπιτιού και να ακούσεις ένα διασκεδαστικό podcast. Με τον καιρό, το μυαλό σου θα συνδέσει τη διαδικασία αυτή με το τέλος της εργάσιμης ημέρας σου και έτσι η ξεκούραση θα έρχεται πολύ πιο γρήγορα.
Tέλος, an είσαι μαμά όπως εγώ και μετά τη δουλειά τρέχεις στο σπίτι για να προλάβεις τις απογευματινές δραστηριότητες των παιδιών, να τα βοηθήσεις με τα μαθήματά τους, να ετοιμάσεις το βραδινό και το κολατσιό τους για το επόμενο πρωί, να απλώσεις, να τακτοποιήσεις και να ρυθμίσεις το πρόγραμμα της υπόλοιπης εβδομάδας, ξέρω καλά πως η μετάβαση αυτή μπορεί μεν να γίνεται απότομα, αλλά σε καμία περίπτωση δεν σε οδηγεί στη χαλάρωση. Αυτή συνήθως έρχεται αργά το βράδυ, όταν τα παιδιά πάνε για ύπνο. Να σου προτείνω, όμως, κάτι; Έστω κι αν η ώρα έχει πάει 9 και η μπαταρία σου είναι πλέον στο 5%, βάλε ένα ζευγάρι αθλητικά και βγες για μια βόλτα, μόνη ή με μία φίλη. Περπάτα για καμιά ώρα, πέρνα μέσα από ένα πάρκο, δίπλα στη θάλασσα, μπροστά από βιτρίνες, χαμογέλασε στους ανθρώπους γύρω σου. Θα γυρίσεις πίσω πολύ πιο ξεκούραστη και χαλαρή. Θα κάνεις έπειτα ένα ντους και θα αποκοιμηθείς σαν πουλάκι!