ΠΩΣ Η ΜΥΪΚΗ ΜΝΗΜΗ ΣΕ ΒΟΗΘΑ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΕΙΣ ΤΗ ΦΟΡΜΑ ΣΟΥ

Γνωρίζεις τι είναι η μυϊκή μνήμη και πόσο σημαντική είναι αν θες να διατηρήσεις τη φυσική σου κατάσταση; Οι απαντήσεις στις γραμμές που ακολουθούν.

Τα τελευταία οκτώ χρόνια έχω φροντίσει –κυρίως για λόγους υγείας– να ασκούμαι 2 με 3 φορές την εβδομάδα. Υπήρξαν βέβαια περίοδοι που οι προπονήσεις έφταναν τις 4 ή και τις 5. Στη διάρκεια των χρόνων αυτών υπήρξαν φάσεις που δεν είχα ούτε διάθεση ούτε χρόνο για άσκηση και σπορ. Αυτό όμως που με εντυπωσίαζε κάθε φορά που επέστρεφα στις προπονήσεις ήταν η ικανότητα σου σώματός μου να μην ξεκινάει από το μηδέν, αλλά να ανακτά σχετικά γρήγορα την φόρμα του. Η ικανότητα αυτή περιγράφεται με τον όρο «μυϊκή μνήμη».

Υπάρχουν δύο διαφορετικοί τύποι μυϊκής μνήμης:

• Ο νευρολογικός συνδέεται με την ανάκληση της μαθημένης δραστηριότητας.
• Ο φυσιολογικός σχετίζεται με την αναγέννηση μυϊκού ιστού.

Τι σημαίνει αυτό για τη φυσική σου κατάσταση;

Ο νευρολογικός τύπος μυϊκής μνήμης

Ο νευρολογικός τύπος είναι ο λόγος που θυμάσαι να κάνεις ποδήλατο, ακόμα κι αν έχεις χρόνια να ασχοληθείς με τη δραστηριότητα αυτή. Αναφέρεται στην ικανότητά σου να εκτελείς σωματικές εργασίες αυτόματα και με ευκολία. Χάρη στην επαναλαμβανόμενη εκτέλεση μιας κίνησης, μπορείς να την κάνεις χωρίς ιδιαίτερη σκέψη. Αυτός ο τύπος μυϊκής μνήμης περιλαμβάνει την ανάπτυξη οδών στους νευρώνες που βοηθούν τον εγκέφαλο να επικοινωνεί με τους μυς πιο αποτελεσματικά.

Αν και συνήθως λέμε ότι οι μύες «θυμούνται», η φράση αυτή δεν είναι σωστή. Με απλά λόγια και σύντομα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι μύες δεν απομνημονεύουν κινήσεις, αλλά η κινητική μάθηση λαμβάνει χώρα στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Όταν αρχικά μαθαίνεις μια κίνηση, βρίσκεσαι στο γνωστικό στάδιο. Από εκεί προχωράς στο συνειρμικό και η μυϊκή μνήμη επιτυγχάνεται όταν φτάσεις στο αυτόνομο.

iStock

Ο νευρολογικός τύπος μυϊκής μνήμης

Ο δεύτερος τύπος μυϊκής μνήμης αναφέρεται στην ικανότητα γρήγορης ανάκτησης των «χαμένων» μυών, στην ικανότητα να ανακτάς τη φόρμα σου. Τι θα πει αυτό; Ότι αν συνήθιζες να ασκείσαι αλλά χρειάστηκε να διακόψεις τις προπονήσεις σου, δεν υπάρχει λόγος να αγχωθείς. Από τη στιγμή που θα ξεκινήσεις και πάλι να ασκείσαι, θα ανακτήσεις τον μυϊκό ιστό πιο γρήγορα σε σχέση με κάποιον που δεν είχε κάνει πριν προπόνηση ή σε σχέση με τον χρόνο που χρειάστηκες για να τους «χτίσεις».

Οι μηχανισμοί πίσω από αυτόν τον τύπο μυϊκής μνήμης δεν είναι πλήρως κατανοητοί. Πάντως, από όσα γνωρίζουμε σήμερα, ακόμη και όταν οι μύες συρρικνώνονται τα μυϊκά κύτταρα δεν πεθαίνουν.

Αυτό που δεν γνωρίζουμε, επίσης, είναι το μέγιστο διάστημα που μπορούμε να απέχουμε από την άσκηση ώστε να μην «χαθεί» η ικανότητα αυτή. Το διάστημα αυτό διαφέρει από άτομο σε άτομο. Τα γονίδια, τα πρότυπα ύπνου, το στρες, η διατροφή, το επίπεδο αδράνειας, όλα παίζουν ρόλο.

iStock

Ποτέ δεν είναι αργά

Ποιο είναι το συμπέρασμα που βγαίνει από όλα αυτά; Ότι δεν χρειάζεται να σκέφτεσαι πως είναι αργά να επιστρέψεις στις αθλητικές σου δραστηριότητες. Είναι προς όφελός σου να επιστρέψεις στη γυμναστική, ακόμα κι αν απέχεις καιρό.

Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι πρέπει να βιαστείς να καλύψεις τον χαμένο χρόνο. Φρόντισε να ξεκινήσεις το όποιο πρόγραμμα με προσοχή και ακούγοντας το σώμα σου, ώστε να αποφύγεις τυχόν τραυματισμούς.

Ο Γιάννης Αγνιάδης είναι Καθηγητής Φυσικής Αγωγής.