ΜΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΙ ΠΩΣ Η ΦΥΣΗ ΤΗΣ ΑΛΛΑΞΕ ΤΗ ΖΩΗ

Είναι αποδεδειγμένο επιστημονικά ότι η επαφή με τη φύση μπορεί να χαλαρώσει, να αναζωογονήσει, να φέρει ηρεμία σε ψυχή, νου και σώμα. Ο καθένας μπορεί να νιώσει την ευεργετική επίδρασή της, αρκεί να επιτρέψει στον εαυτό του αυτό το διάλειμμα. Μια ψυχολόγος περιγράφει τη δική της εμπειρία.

Δευτέρα, στην καρδιά του μεσημεριού, έπειτα από 4 ώρες μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή, το σώμα μου δίνει όλα τα σήματα ότι πρέπει να κινηθεί. Ανανεώνω τη λίστα «to do» της ημέρας, κλείνω την ατζέντα, βγάζω τα γυαλιά και το φουλάρι για τα e-meetings, φοράω τα ορειβατικά μποτάκια και ανοίγω την πόρτα του σπιτιού για να κατηφορίσω στο καλντερίμι.

Το έδαφος είναι βρεγμένο, μυρίζει ακόμα από την πρωινή βροχή. Ο βραδινός αέρας καθάρισε την ατμόσφαιρα και η θάλασσα κάτω στον Παγασητικό φαίνεται πεντακάθαρα, στα αριστερά μου χαζεύω το νησί Τρίκερι, απέναντι τη χιονισμένη βουνοκορφή του Παρνασσού. Κατεβαίνω κι άλλο, προσπερνώ τα κάστανα που έχουν πέσει πρώιμα, ακούω το νερό που κυλά στο αυλάκι –μοναδική ρωγμή στη μεσημεριανή ησυχία– και φτάνω στο πυκνό δάσος.

Βόλτα στη χειμερινή φύση

Τώρα, όπου κι αν στρέψω το βλέμμα μου βλέπω μόνο πελώρια, αιωνόβια καταπράσινα δέντρα και το νερό που πέφτει ορμητικά από τα βράχια στο ποτάμι. Φέτος έβρεξε πολύ, η φύση έχει ευλογηθεί. Παίρνω τρεις βαθιές αναπνοές. Κάθομαι στο πεζούλι της γέφυρας και κλείνω τα μάτια.

Ακούω μόνο το τρεχούμενο νερό, το αφήνω να πάρει μαζί του ό,τι με απασχολούσε πριν από 20 λεπτά. Τιμολόγια που περιμένει ο λογιστής, πληρωμές λογαριασμών, εγγραφές σεμιναρίων, νέα ραντεβού, παλιά ραντεβού, η λίστα με τα ψώνια της εβδομάδας, επίσκεψη στον κτηνίατρο. Όλα τα καθαρίζει το νερό. Οι ώμοι μου χαλαρώνουν, ο αυχένας μαλακώνει, η αναπνοή βαθαίνει, η σκέψη ηρεμεί. Μένω σε ησυχία για 15 λεπτά ακόμα. Τέλος διαλείμματος, επιστροφή στην πραγματικότητα.

Παναγιώτης Μάρης

Σκέφτομαι τον Thoreau που είχε γράψει «έκανα μια βόλτα στο δάσος και βγήκα ψηλότερος από τα δέντρα» και συνειδητοποιώ πως κάπως έτσι νιώθω κι εγώ τώρα. Ανηφορίζω το ίδιο αργά που κατέβηκα, ακούω τα πουλιά γύρω μου, μυρίζω το δενδρολίβανο μπροστά μου. Προσπερνάω το πέτρινο εγκαταλελειμμένο σπίτι που στον καλυμμένο από τον κισσό τοίχο του διακρίνεται η πινακίδα «Οδός Ελευθερίας».

Κάθε φορά που την βλέπω χαμογελάω, συμβολίζει τη δική μου αίσθηση ελευθερίας που νιώθω πλέον, έχοντας αποδράσει από το αστικό περιβάλλον της Αθήνας όπου ζούσα πριν από λίγα χρόνια. Ανεβαίνω στο σπίτι κι επιστρέφω στο γραφείο. Το πιάσιμο στον αυχένα έχει χαλαρώσει, ο πόνος στην πλάτη εξαφανίστηκε, η αναπνοή έχει γίνει μακρόσυρτη. Έτοιμη να ξεκινήσω τις διαδικτυακές συνεδρίες.

Ευεργετικό το διάλειμμα στη φύση

Το νιώθουμε όταν κάνουμε έναν περίπατο στο δάσος, όταν περπατάμε στην παραλία, όταν περνάμε από ένα πάρκο, ακόμα και όταν απλώς ποτίζουμε τα φυτά, μυρίζουμε ένα μπουκέτο λουλούδια ή έστω βλέπουμε φωτογραφίες με σκηνές από τη φύση.

Παναγιώτης Μάρης

Όλα αυτά που ενστικτωδώς αισθανόμαστε, οι επιστήμονες τα επιβεβαιώνουν πλέον με μελέτες, οι οποίες έχουν επικεντρωθεί στις πολλαπλές θετικές επιδράσεις που μπορεί να έχει για τον άνθρωπο η επαφή με τη φύση. Μάλιστα, κάποιοι γιατροί στο εξωτερικό, έχουν αρχίσει να συνταγογραφούν στους ασθενείς τους επισκέψεις σε μέρη με φυσικό περιβάλλον και ειδικοί ψυχικής υγείας συστήνουν να μη διστάζουμε να αγκαλιάζουμε τα δέντρα.

Σε τι ακριβώς μας βοηθά η φύση;

Στα αποτελέσματα των ερευνών περιλαμβάνεται η καλύτερη σωματική και ψυχική υγεία, το αυξημένο επίπεδο ικανοποίησης από το σπίτι, τη δουλειά και τη ζωή γενικότερα. Με λίγα λόγια, η επαφή με τη φύση μπορεί να βελτιώσει τη συνολική ποιότητα ζωής.

Επίσης, σημειώνονται λιγότερες επαναλαμβανόμενες σκέψεις, μειωμένο άγχος, καλύτερος ύπνος, βελτιωμένη γνωστική λειτουργία, αυξημένη δημιουργικότητα. Τα παιδιά που έχουν διαγνωστεί με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) βρέθηκε πως όταν έκαναν μια βόλτα για 20 λεπτά σε πάρκο ηρεμούσαν πολύ περισσότερο απ’ ό,τι τα παιδιά που έκαναν βόλτα σε αστικό περιβάλλον.

Σε άλλη μελέτη βρέθηκε ότι δεν χρειάζεται να τρέξουμε στο δάσος για να έχουμε οφέλη από τη φύση. Μερικές φορές ακόμη και το να ρίξουμε μια ματιά στη φύση απ’ το παράθυρο αρκεί. Υπάλληλοι που έχουν θέα στη φύση από τα γραφεία τους φαίνεται ότι έχουν θετικότερη εικόνα για τη δουλειά τους, καλύτερη υγεία και ικανοποίηση απ’ τη ζωή.

Digital Detox

Σημείο κλειδί στην επαφή με τη φύση είναι η αποσύνδεση με την τεχνολογία ή αλλιώς Digital Detox. Η τεχνολογία και η ηχορύπανση των αστικών περιοχών αποσπούν την προσοχή μας και μειώνουν τη συγκέντρωσή μας. Ο Tristan Gooley, συγγραφέας του βιβλίου How to Connect with Nature αναφέρει χαρακτηριστικά: «Όταν είμαστε στο σπίτι, δραστηριότητες ουδέτερες για τον εγκέφαλο όπως η παρακολούθηση της τηλεόρασης ή το τσεκάρισμα στα social media, μπορεί να είναι πιο δελεαστικές από το να βάλουμε το παλτό μας και να ξεπορτίσουμε, όμως, έπειτα από 10 λεπτά στον φρέσκο αέρα αυτές οι ηλεκτρονικές εγκεφαλο-παγίδες χάνουν τον μαγνητισμό που μας προκαλούσαν».

Η απλότητα που επικρατεί στο φυσικό περιβάλλον μπορεί ν’ αδειάσει το μυαλό μας και να μας κάνει να δούμε πιο καθαρά, με ανανεωμένη οπτική. Η ησυχία που επικρατεί στη φύση μας βοηθά να στρέψουμε την προσοχή στον εσωτερικό κόσμο, να δώσουμε προσοχή σε ψυχικά, πνευματικά και σωματικά μηνύματα που διαφορετικά θα προσπερνούσαμε.

Παναγιώτης Μάρης

Τι είναι το Forest Bathing;

Το 1980 στην Ιαπωνία εμφανίστηκε ένα είδος ψυχο-σωματικής άσκησης που ονομάζεται shinrin-yoku ή forest bathing, που στοχεύει στην αφιέρωση χρόνου στη φύση και στην ουσιαστική σύνδεση με αυτή. Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει κάποια βήματα τα οποία μπορείτε να δοκιμάσετε κι εσείς την επόμενη φορά που θα βρεθείτε σε φυσικό περιβάλλον.

Βήμα #1

Βρείτε το κατάλληλο σημείο. O Dr. Qing Li στο βιβλίο του Forest Bathing: How Trees Can Help You Find Health and Happiness θεωρεί ότι είναι σημαντικό να βρούμε το κατάλληλο μέρος, εκείνο που ταιριάζει σ’ εμάς, καθώς δεν βρίσκουν όλοι οι άνθρωποι την ηρεμία με τον ίδιο τρόπο.

Βήμα #2

Φροντίστε να έχετε κλειστό το κινητό και τη φωτογραφική μηχανή σας, ώστε να περπατήσετε αργά και ανέμελα. Αφήστε το σώμα σας να σας οδηγήσει, απλά ακολουθήστε το. Πάρτε τον χρόνο σας και περιπλανηθείτε χωρίς κάποιο σκοπό και συγκεκριμένες προσδοκίες.

Βήμα #3

Ενεργοποιήστε όλες τις αισθήσεις. Αγγίξτε ό,τι βλέπετε γύρω σας, μυρίστε, ακούστε, νιώστε. Αφήστε τη φύση να γεμίσει και να ενεργοποιήσει όλο το σώμα σας. Αν μπορείτε βγάλτε τα παπούτσια και περπατήστε σε επαφή με το έδαφος. Αγκαλιάστε κάποιο δέντρο.

Βήμα #4

Δοκιμάστε να κάνετε διαφορετικές δραστηριότητες στο δάσος ή στη φύση, όπως περπάτημα, yoga, Tai Chi, διαλογισμό, ασκήσεις αναπνοών, γράψιμο, διάβασμα, ζωγραφική, πικ νικ ή ό,τι άλλο σας ευχαριστεί.

Δεν είναι απαραίτητο η βόλτα να είναι μόνο σε δάσος. Αν δεν έχετε εύκολη πρόσβαση σε κάποιο, μπορείτε να βρείτε ένα κοντινό πάρκο ή ακόμη κι ένα μόνο δέντρο. Μερικές φορές και η παραμικρή επαφή με τη φύση μπορεί να είναι αναζωογονητική, όπως απλά το να βάλετε στο σπίτι μερικές γλάστρες.

Το σημαντικό είναι αυτή η επαφή να είναι ουσιαστική, να μπορέσετε να αφουγκραστείτε τα μηνύματά της και να μεταφέρετε την ηρεμία και τη σοφία της στην καθημερινή σας ζωή.

Η Δήμητρα Διδαγγέλου είναι ψυχολόγος, M.Sc., με ειδίκευση στη Θεραπευτική Γραφή.