ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΞΕΠΕΡΑΣΕΙΣ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΥΠΝΟΥ

Για εκατομμύρια ανθρώπους που υποφέρουν από διαταραχές ύπνου παγκοσμίως, η αναζήτηση λύσης είναι μια κίνηση αυτοφροντίδας.

Συχνά αναρωτιέμαι αν σκεφτόμαστε πόσο σημαντικός είναι ο ύπνος στη ζωή μας και πόσοι άνθρωποι υποφέρουν από τις διαταραχές ύπνου παγκοσμίως. Ή μήπως τελικά τον θεωρούμε δεδομένο και όταν νιώσουμε να απειλείται ή να μειώνεται, αγγίζουμε τα όρια της δυσλειτουργικότητάς μας;

Οι διαταραχές ύπνου είναι ένα συχνό φαινόμενο πλέον στην καθημερινότητά μας και συχνά σχετίζονται με αιτίες όπως:

• οι στρεσογόνοι παράγοντες στο χώρο που κοιμόμαστε (παροχή φροντίδας σε άτομο που τη χρειάζεται, αυξημένο θόρυβο ή αυξημένη θερμοκρασία),
• το κυλιόμενο ωράριο εργασίας,
• η χρήση αλκοόλ ή ουσιών,
• η κατάθλιψη,
• ο κνησμός, ο βήχας, ο πυρετός και ο πόνος,
• η λήψη φαρμακευτικής αγωγής κατά τη διάρκεια της νύχτας,
• το αίσθημα της ανησυχίας και των αδιάκοπων σκέψεων,
• οι μόνιμα αυξανόμενες υποχρεώσεις μας.

Περίπου 80 εκατομμύρια άνθρωποι στις ΗΠΑ υποφέρουν από κάποια διαταραχή ύπνου. Υπάρχουν πάνω από 70 αναγνωρισμένες διαταραχές ύπνου, ενώ κάποιες είναι περισσότερο διαδεδομένες.

Οι διαταραχές ύπνου ουσιαστικά σχετίζονται με δυσκολία στην έλευση του ύπνου, με εφιάλτες, με διακοπές στον ύπνο, με υπερυπνία, με διαταραχή περιοδικών κινήσεων στα άκρα, με υπνοβασία, με νυχτερινό τρόμο κ.ά.

iStock

Αν το καλοσκεφτούμε, ο ύπνος είναι μία ουσιαστική μορφή αυτοφροντίδας, η οποία συνήθως αποδιοργανώνεται και απορρυθμίζεται σε περιόδους θλίψης, έντονου άγχους, ταραχής, πένθους ή μίας αλλαγής, αλλά και λόγω οργανικών αιτιών, όπως είναι ο χρόνιος πόνος και η χρόνια πνευμονοπάθεια.

Ο ρόλος των σκέψεων είναι επίσης πολύ σημαντικός, καθώς προκαλούν παράταση του αισθήματος ανησυχίας. Συχνά γίνονται επίμονες, με άμεση συνέπεια κάποιος να έχει παρατεταμένη αϋπνία και να νιώθει μόνιμα εξαντλημένος, με αίσθημα αδυναμίας και μόνιμη κόπωση.

Στην πραγματικότητα, στοιχεία όπως η υπερανάλυση και ο καταιγισμός των σκέψεων κάνουν τον ανθρώπινο εγκέφαλο να νιώθει ότι αντιμετωπίζει μία παρατεταμένη απειλή, έναν κίνδυνο, και αυτόματα τον ενεργοποιούν σε μια διαδικασία αντιμετώπισής τους. Επειδή οι σκέψεις αποκτούν μεγαλύτερη δυναμική και απουσιάζουν τα ερεθίσματα για να μας αποσπάσουν, αυτό έχει ως συνέπεια κατά τη διάρκεια της νύχτας να νιώθουμε σταδιακά φόβο, άγχος, τρόμο, και να εγκλωβιζόμαστε σε έναν φαύλο κύκλο σκέψεων, με άμεση επίπτωση τις διαταραχές του ύπνου.

Μην υποβαθμίζεις τις διαταραχές ύπνου

Συχνά την επίπτωση των διαταραχών ύπνου στη ζωή μας την υποβαθμίζουμε. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι οι διαταραχές του ύπνου επιδρούν σημαντικά στη γενική κατάσταση της υγείας αλλά και στην ποιότητα ζωής του ατόμου, και μπορεί να έχουν σοβαρές συνέπειες σε ατομικό και σε κοινωνικό επίπεδο, όπως είναι η απουσία ενέργειας, η δυσκολία συγκέντρωσης, μνήμης και αντίληψης, η υπνηλία κατά τη διάρκεια της μέρας, η κακή επίδοση στο σχολείο ή στην εργασία, ακόμα και οι διαταραχές διάθεσης.

Έτσι, το άτομο νιώθει μόνιμα κουρασμένο, δυσκολεύεται να ανακαλέσει πληροφορίες, δεν έχει διάθεση να συμμετέχει σε δραστηριότητες και γίνεται ευερέθιστο.

iStock

Η αντιμετώπιση των διαταραχών ύπνου απαιτεί μία ολιστική προσέγγιση.

Ως εκ τούτου, αρχικά θα πρέπει να εστιάσουμε στην αιτία που προκαλεί τις συγκεκριμένες διαταραχές και να χτίσουμε μία διαδικασία αυτοφροντίδας, που θα περιλαμβάνει:

• ρουτίνα στις ώρες που κοιμόμαστε (καθιέρωση συγκεκριμένων ωρών),
• αποφυγή αλκοόλ και καφεΐνης μετά το απόγευμα,
• αποφυγή πλούσιων θερμιδικών γευμάτων το βράδυ,
• αποφυγή έντονης σωματικής ή πνευματικής κόπωσης λίγο πριν τον ύπνο,
• μείωση εξωτερικών ερεθισμάτων, όπως είναι ο θόρυβος και το φως, που μπορεί να αποσπάσουν την προσοχή του ατόμου, και διατήρηση συγκεκριμένης θερμοκρασίας στο δωμάτιο,
• εφαρμογή μεθόδων χαλάρωσης.

Αν σκεφτείτε ότι όλα αυτά μπορεί να χαρακτηριστούν από τους άλλους εγωιστικά, να υπενθυμίζετε πάντα στον εαυτό σας ένα εξαιρετικό ρητό του Κομφούκιου: Ο κάθε άνθρωπος έχει δύο ζωές και η δεύτερη ξεκινάει όταν συνειδητοποιεί ότι έχει μόνο μία!

Η Ελένη Σολταρίδου είναι ψυχολόγος, MSc, εξειδικευμένη στη διαχείριση των αγχωδών διαταραχών και στη γνωσιακή ψυχοθεραπεία.