ΠΟΙΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ WELLNESS ΘΑ ΜΑΣ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΟΥΝ ΚΑΙ ΤΟ 2025;

Αναζητήσαμε τις πιο σημαντικές τάσεις στο wellness που αναδείχθηκαν το 2024 και θα συνεχίσουν να μας απασχολούν το 2025, καθώς φαίνεται ότι θα υπάρξουν εξελίξεις. Ποιες από αυτές έχεις προσπαθήσει να υιοθετήσεις; Ποια σου φαίνεται ενδιαφέρουσα;

Όλοι θέλουμε να είμαστε υγιείς και να μεγαλώνουμε χωρίς προβλήματα υγείας, όντας λειτουργικοί. Έτσι, τα τελευταία χρόνια έχουμε αρχίσει να δίνουμε βάρος σε μια σειρά πιο υγιεινών συνηθειών που έχουν να κάνουν με την πρόληψη. Ξέρουμε ότι πρέπει να προσέχουμε τη διατροφή μας, αποφεύγοντας τις υπερβολικές ποσότητες φαγητού, τη ζάχαρη και τα λιπαρά, αλλά και να μην αμελούμε τη σωματική μας δραστηριότητα, κάνοντας κάποιου είδους άσκηση.

Αναγνωρίζουμε τη σημασία του επαρκούς ύπνου, προσπαθούμε να διαχειριζόμαστε το άγχος μας και να δίνουμε σημασία στις ουσιαστικές σχέσεις, ενώ πρόσφατα μάθαμε και την αξία της αυτοφροντίδας, που σημαίνει βάζω όρια στις απαιτήσεις των άλλων για να προστατέψω την ατομική μου υγεία και αφιερώνω χρόνο στον εαυτό μου, κάνοντας πράγματα που με ευχαριστούν και με φροντίζουν.

Όλα αυτά καλά είναι, αλλά όχι τρομερά συναρπαστικά. Συχνά χρειαζόμαστε νέους τρόπους για να φτάσουμε στην πολυπόθητη ευεξία, πιο ευχάριστους και ενδεχομένως πιο σύντομους, ενώ παράλληλα η επιστήμη και η τεχνολογία προχωρούν, δίνοντάς μας προοπτικές στον τομέα της πρόληψης και του wellbeing που δεν θα είχαμε φανταστεί παλιότερα.

8 διεθνείς τάσεις wellness για τη χρονιά που έρχεται

Διαβάζοντας και μιλώντας με ανθρώπους από τον χώρο της ευεξίας, προσπαθήσαμε να ξεχωρίσουμε τις τάσεις που εδραιώθηκαν τη χρονιά που πέρασε και θα μας ακολουθήσουν και το 2025. Μερικές, όπως τα self test (για διάφορα ζητήματα, αλλά ειδικά εκείνα που αφορούν την υγεία του εντέρου) υπόσχονται να φέρουν επανάσταση και ακούγονται ενδιαφέρουσες.

Άλλες, όπως τα μακροθρεπτικά συστατικά στη διατροφή, μπορεί να είναι παλιές ιδέες σε γυαλιστερές νέες συσκευασίες. Μερικές φορές, πρόκειται για πραγματικές προόδους οι συνέπειες των οποίων μπορεί να μην είναι ακόμη πλήρως κατανοητές, όπως η τεχνητή νοημοσύνη στον τομέα της ψυχικής υγείας. Επιλέξαμε 8 από αυτές και θα τις παρακολουθήσουμε με ενδιαφέρον τη νέα χρονιά που αρχίσαμε να διανύουμε.

1. Digital detox

Το ακούσαμε πολλές φορές και τα προηγούμενα χρόνια, αφού ο ψηφιακός θόρυβος βρέθηκε ότι ευθύνεται για πολλά από τα δεινά της σύγχρονης ζωής: από μυοσκελετικά προβλήματα και το περίφημο tech neck, μέχρι την αδυναμία συγκέντρωσης και τις αϋπνίες. Τα προβλήματα όμως μεταφέρονται ταχύτατα στα νεότερα μέλη της κοινωνίας, όπως έχει αποδείξει η ιστορία, έτσι τώρα τα παιδιά αντιμετωπίζουν πλήθος προβλημάτων.

Σε πολλές χώρες του δυτικού κόσμου, τα κινητά απαγορεύονται πιλοτικά σε κάποια σχολεία, με αξιοσημείωτα αποτελέσματα υπέρ της ψυχικής υγείας των μαθητών και κατά της παραβατικότητας. Στην Ελλάδα, τα μέτρα κατά της χρήσης του κινητού τηλεφώνου στο σχολείο έγιναν πιο αυστηρά, αλλά οι έφηβοι δεν έχουν ακόμη συνειδητοποιήσει τη σημασία τους.

iStock

Το θετικό είναι ότι οι γονείς τους φαίνεται να έχουν καταλάβει πόσο επιζήμια είναι η υπερβολική χρήση των smartphones, αφού και οι ίδιοι κάνουν φιλότιμες προσπάθειες απεξάρτησης από αυτά. Αν έχεις καταφέρει να απενεργοποιήσεις έστω και μία εφαρμογή, να μην ενδώσεις σε μία ακόμη Σειρήνα των social media και να κλείσεις αρκετές από τις ειδοποιήσεις της συσκευής σου, είσαι σε καλό δρόμο!

2. Φρένο στο skincare για παιδιά

Η εμμονή μικρών κοριτσιών και εφήβων με τα καλλυντικά έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας. Όπως αναφέρει η ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος Μαρία Γρίβα, «τα κορίτσια στην εφηβεία αισθάνονται ότι πλησιάζουν προς την ενηλικίωση και θέλουν να αντιγράψουν τα πρότυπα που παρακολουθούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης». Μέχρι εκεί το φαινόμενο είναι κατανοητό. Όμως, υπάρχουν κίνδυνοι για την υγεία.

iStock

«Η επιδερμίδα των κοριτσιών 6 με 10 ετών, που βρίσκονται στην προεφηβεία, δεν αντέχει τα δραστικά συστατικά σε μεγάλες συγκεντρώσεις, όπως αντέχει το ενήλικο δέρμα», αναφέρει η δερματολόγος Παναγιώτα Ρήγα. «Βλέπω συχνά κορίτσια 10 ετών να έρχονται στο ιατρείο μου και να μου λένε ότι βάζουν 3 ή 4 προϊόντα. Στην ηλικία των 10 ετών, η επιδερμίδα δεν χρειάζεται τίποτα», λέει.

Όπως εξηγεί, το ζήτημα είναι πώς θα πείσεις αυτά τα κορίτσια να μην το κάνουν, ειδικά όταν η επίδραση των social media είναι τόσο ισχυρή. Το πρόβλημα είναι ότι οι λογαριασμοί που παρακολουθούν αυτά τα κορίτσια στο Instagram και το TikTok δεν είναι γιατρών ή δερματολόγων, αλλά διαφόρων influencers που είναι μέσα στη βιομηχανία και κάνουν έμμεση διαφήμιση. Ευτυχώς, γονείς και ειδικοί είναι πλέον υποψιασμένοι και αρχίζουν να βάζουν φρένο στις παράλογες και επικίνδυνες απαιτήσεις των μικρών παιδιών.

3. Μαγνήσιο

Το μαγνήσιο είναι ένα πολύτιμο για τον οργανισμό μέταλλο, που βρίσκεται σε μεγάλη συγκέντρωση στα οστά και σε άλλους ιστούς, όπως οι μύες και τα ερυθρά αιμοσφαίρια. Αποτελεί ζωτικό παράγοντα για τη σωστή λειτουργία των μυών και των νεύρων, αλλά έχει γίνει πολύ δημοφιλές για τη θετική του επίδραση στη διάθεσή μας και την ήπια αγχολυτική του δράση. Σε έναν κόσμο που επικρατούν η καθιστική ζωή –άρα και τα μυοσκελετικά προβλήματα–, ο κακός ύπνος, η κόπωση, τα προβλήματα της διάθεσης, ενώ και η εξασθένηση του νευρικού συστήματος δεν είναι σπάνια, το μαγνήσιο αναδεικνύεται σε σημαντικό εφόδιο.

iStock

Από την άλλη, η εμμονή με τη λήψη μαγνησίου μπορεί να οδηγήσει σε λήψη συμπληρωμάτων του συγκεκριμένου μετάλλου χωρίς να είναι απαραίτητα. Αυτό με τη σειρά του να προκαλέσει υπερμαγνησιαιμία, μία κατάσταση δυσάρεστη έως και επικίνδυνη. Αν το μαγνήσιο φτάσει σε πολύ υψηλά επίπεδα, η τοξικότητά του μπορεί να προκαλέσει δυσκολία στην αναπνοή, νοητική σύγχυση, λήθαργο, ακόμη και καρδιακή ανακοπή.

Ο μόνος ασφαλής τρόπος για να παίρνεις το μαγνήσιο που χρειάζεται ο οργανισμός σου χωρίς παρενέργειες είναι μέσω της ισορροπημένης διατροφής, η οποία θα περιέχει τροφές πλούσιες στο συγκεκριμένο μέταλλο, όπως οι μπανάνες, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, η μαύρη σοκολάτα, τα λιπαρά ψάρια, οι ξηροί καρποί και το αβοκάντο.

4. Self test (για την υγεία του εντέρου)

Έγιναν μόδα με την πανδημία της Covid-19 και τώρα τα έχει κάθε σπίτι που σέβεται τον... άρρωστό του. Είναι εύκολο να μάθεις αν το παιδί έχει γρίπη και ποιο είδος, και να διαβεβαιώσεις τους συναδέλφους ότι είστε «αρνητικοί» όλοι και καθαροί, προτού επιστρέψεις στη δουλειά. Τα self test όμως φέτος πήγαν ένα βήμα παραπέρα: έφεραν την πρόληψη όσον αφορά τον καρκίνο του παχέος εντέρου στην πόρτα μας.

iStock

Έτσι, οι άνω των 50 προμηθεύτηκαν ένα Fecal Immunochemical Test (FIT) δωρεάν από το φαρμακείο, ενώ μπορούν να το αγοράσουν και οι νεότεροι. Αντικαθιστά τον προληπτικό έλεγχο της κολονοσκόπησης; Όχι, αλλά τουλάχιστον αν δεν έχεις ιστορικό, μπορείς να την καθυστερήσεις λίγο. «Αν και είναι εύχρηστο και σαν self test θεωρείται φιλικό προς τον ασθενή, δεν θα δείξει την ύπαρξη κάποιου πολύποδα, παρά μόνο εάν αυτός αιμορραγεί. Όλοι όμως γνωρίζουμε ότι η ανεύρεση και κυρίως η εξαίρεση του πολύποδα είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου», εξηγεί ο Ιωάννης Σ. Παπανικολάου, Kαθηγητής Παθολογίας-Γαστρεντερολογίας.

Η πραγματικά νέα τάση έρχεται οσονούπω από το εξωτερικό και αφορά self test υγείας του μικροβιώματος. Καθώς πλέον έχουμε μάθει πόσο σημαντική είναι η χλωρίδα του εντέρου, ένα σχετικό τεστ θα μπορούσε ίσως να βοηθήσει σε προβλήματα όπως το άγχος, οι πόνοι στις αρθρώσεις και η αϋπνία. Οι κατασκευαστές τα κοστολογούν γύρω στα 120-400 δολάρια, αλλά οι επικριτές τους ισχυρίζονται πως (προς το παρόν) τα στοιχεία που αντλεί κανείς για το μικροβίωμα του εντέρου δεν μπορούν να οδηγήσουν σε ασφαλή συμπεράσματα για την υγεία.

5. Μανία με την κορτιζόλη

«Αύριο θα κάνω μια εξέταση για την κορτιζόλη στο αίμα μου», μου λέει φίλη που είναι φαν όλων των τάσεων. Η κορτιζόλη είναι γνωστή ως ορμόνη του στρες και βοηθά στη ρύθμιση των λειτουργιών με τις οποίες το σώμα αντιδρά τόσο στο ψυχολογικό άγχος όσο και στο σωματικό στρες. Το παρασυμπαθητικό σύστημα είναι υπεύθυνο για το πώς αντιδρούμε στο στρες και τον κίνδυνο σε όποια δυνητικά απειλητική συνθήκη. Αυτό είναι ένα δεδομένο.

iStock

Ωστόσο, είναι λανθασμένοι οι ισχυρισμοί που έχουν γεμίσει το TikTok, βάσει των οποίων η ανισορροπία που προκαλεί στην κορτιζόλη η παρατεταμένη διαδικτυακή μας παρουσία είναι ο λόγος που δεν μπορούμε να κοιμηθούμε, που κοιμόμαστε πάρα πολύ, που ξεσπάμε εύκολα, που αρρωσταίνουμε ή που τρέμουμε. Σύμφωνα με τον Dr. Gregory Fricchione, αναπληρωτή επικεφαλής ψυχιατρικής στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης και καθηγητή ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Ηarvard, «η κορτιζόλη είναι φίλη μας, μέχρι που αυξάνεται πολύ η ποσότητα της». Γι' αυτό πλέον, αρκετοί επαγγελματίες υγείας στέλνουν τους ασθενείς τους να κάνουν αυτή την εξειδικευμένη εξέταση αίματος, η οποία όμως μάλλον δεν θα λύσει τα προβλήματά τους.

6. Πρωινό ξύπνημα στις 5

Διάσημοι γκουρού της αυτοβελτίωσης τονίζουν τη σημασία του να ξυπνάμε πολύ πολύ πρωί, πριν ακόμη ανατείλει ο ήλιος. Το πρωινό ξύπνημα από τις 5, λένε, θα μεταμορφώσει τη ζωή μας.

iStock

Η Wellbeing Expert Δωροθέα Μαραγκοπούλου, συμφωνεί: «Μία σταθερή και συνειδητή, καθημερινή ρουτίνα, όπως το ξύπνημα στις 5 το πρωί, σέβεται τον κιρκάδιο ρυθμό του ανθρώπινου οργανισμού, που με τη σειρά του βοηθά στην ισορροπημένη παραγωγή ορμονών και στην καλύτερη ποιότητα ύπνου. Όσο πιο ποιοτικός είναι ο ύπνος μας, τόσο περισσότερο ενισχύεται η μνήμη μας, βελτιώνεται το νευρικό και ανοσοποιητικό μας σύστημα, ανανεώνονται τα κύτταρα μας, καθιστώντας τον ύπνο σύμμαχο της ομορφιάς και της υγείας μας και αυξάνεται η παραγωγικότητά μας». Κάποιοι το έχουν ήδη εντάξει στην καθημερινότητά τους, άλλοι το σκέφτονται.

7. Τα macros των γευμάτων μας

Ξαφνικά όλοι οι fitness influencers δεν μετράνε θερμίδες, αλλά... macros, δηλαδή μακροθρεπτικά συστατικά. Η διαιτολόγος-διατροφολόγος Βαλεντίνα Κάντα, εξηγεί: «Οι θερμίδες μάς δίνουν πληροφορίες για την ενέργεια που περιέχει ένα τρόφιμο. Η θρεπτική αξία του όμως μετριέται με τα macros, ή μακροθρεπτικά. Τι είναι τα μακροθρεπτικά; Είναι οι πρωτεΐνες, οι υδατάνθρακες και τα λιπαρά. Ένα γεύμα να έχει από όλα τα μακροθρεπτικά συστατικά. Μόνο τότε θεωρείται πλήρες και ισορροπημένο!».

iStock

Η λογική αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της ισορροπημένης διατροφής που στέκεται στον αντίποδα των στερητικών διατροφικών πλάνων με σκοπό την απώλεια βάρους, και στο πλευρό της διαισθητικής διατροφής που έχει ανάγκη το ανθρώπινο σώμα για να λειτουργήσει σωστά. Θεωρητικά, φαίνεται ότι είμαστε στον ίσιο δρόμο, ωστόσο ας προσπαθήσουμε να μην γίνουμε εμμονικοί με τα macros!

8. Η τεχνητή νοημοσύνη σε ρόλο συμβούλου ψυχικής υγείας ή/και ευεξίας

H επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης στοχεύει πλέον στην ψυχική υγεία, προσφέροντας παρηγοριά και συμβουλές, ακόμη και τη δυνατότητα οικοδόμησης σχέσεων. Σύμφωνα με τον καθηγητή Ψυχιατρικής Δρ. Αντώνιο Ντακανάλη και τα όσα είπε στο OW, η εποχή του ΑΙ φέρνει μια νέα δυναμική. Πλέον, οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας μπορούν όχι μόνο να φτάνουν ταχύτερα στη διάγνωση διάφορων διαταραχών, ελαχιστοποιώντας τα ιατρικά λάθη, αλλά και να βγάζουν πιο ασφαλή συμπεράσματα για την εξέλιξη μιας ψυχιατρικής και νευρολογικής νόσου ή τη θεραπευτική ανταπόκριση.

Ο ίδιος και η ομάδα του, μάλιστα, σχεδίασαν ένα πρωτοποριακό app, που λειτουργεί ως προσωπικός προπονητής ευεξίας και θα είναι διαθέσιμο αρχικά για εργαζόμενους εταιρειών, ενώ στη συνέχεια και στο ευρύ κοινό. «Ουσιαστικά, αλληλεπιδρά και ενισχύει το επίπεδο της ευεξίας όλων μας και του καθενός ξεχωριστά, λαμβάνοντας υπόψη τις εκάστοτε ανάγκες και τα χαρακτηριστικά του κάθε ατόμου για κάθε πτυχή της ζωής του, σωματική, ψυχική και κοινωνική. Υιοθετεί δηλαδή στη πράξη την αρχή της εξατομικευμένης, ολιστικής και έγκαιρης παρέμβασης, και ωθεί επίσης προς την αυτοφροντίδα, την υιοθέτηση υγιεινού και ποιοτικότερου τρόπου ζωής και το work-life balance, που αποτελεί τη σύγχρονη διεθνή τάση και τη σύσταση των Διεθνών Οργανισμών», αναφέρει ο Δρ. Ντακανάλης.

Και συμπληρώνει: «Όσο τέλειες πλατφόρμες τεχνητής νοημοσύνης και να αναπτυχτούν στο μέλλον, σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη φαρμακευτική αγωγή ή άλλες σημαντικές πτυχές της φροντίδας ψυχικής υγείας όπως η ψυχοθεραπεία».