ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΑΡΩΜΑΤΟΠΟΙΪΑΣ ΚΑΙ ΕΦΤΙΑΞΑ ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΟΥ ΑΡΩΜΑ

Τρεις ώρες ήταν αρκετές για να μυηθώ στον υπέροχο κόσμο της αρωματοποιίας, να μάθω την ιστορία των αρωμάτων και να φτιάξω το δικό μου άρωμα.

Σάββατο πρωί. Χειμώνας με απίθανο ήλιο που σε κάνει να χαμογελάς χωρίς να το συνειδητοποιείς. Στην ατζέντα μου είχα σημειωμένη την ημερομηνία που θα πραγματοποιούνταν το τρίωρο σεμινάριο αρωματοποιίας από τα Χριστούγεννα, όταν είχα γράψει το θέμα με τα δώρα εμπειρίας για φίλους (ή και για τον εαυτό σου).

Σε έναν χώρο πάνω στη Σόλωνος, στο κέντρο της Αθήνας, συναντηθήκαμε 8 άνθρωποι, 4 γυναίκες και 4 άντρες για να μυηθούμε στον κόσμο της αρωματοποιίας και να φτιάξουμε το δικό μας άρωμα. Οδηγός μας σε αυτό το ταξίδι ήταν ο αρωματοποιός και δημιουργός της πρώτης ελληνικής αρωματοποιίας με niche αρώματα The Greek Perfumer, Γιώργος Παπαχατζής.

Ο Γιώργος εξειδικεύτηκε δίπλα στις καλύτερες «μύτες» του κόσμου. Συλλέγει πολύτιμα αιθέρια έλαια από κάθε γωνιά του πλανήτη και στόχος του είναι να εφευρίσκει τολμηρά αρώματα που αναδύουν ερωτισμό πολυτέλεια.

Ανάμεσα στους συμμετέχοντες ήταν δύο χημικοί, ένας πωλητής αρωμάτων, μία δημοσιογράφος και συλλέκτρια αρωμάτων (έχει πάνω από 2.000 μπουκαλάκια στη συλλογή της) – το κοινό σημείο όμως όλων ήταν το πάθος τους για τα αρώματα. Και κάπως έτσι, ο ενθουσιασμός τους ιντρίγκαρε ακόμα περισσότερο το δημοσιογραφικό μου ενδιαφέρον, το οποίο με είχε οδηγήσει εκεί. Ο ενθουσιασμός των συμμετεχόντων συναντήθηκε με το πάθος του Γιώργου Παπαχατζή για την αρωματοποιία και το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό.

Τρεις ώρες γεμάτες αρώματα

Το σεμινάριο που στόχο είχε να φτιάξουμε το δικό μας άρωμα, ξεκίνησε με μία αναδρομή στην ιστορία των αρωμάτων. Ήξερες ότι η λέξη perfume προέρχεται από το λατινικό per και το fumus που σημαίνει «μέσω του καπνού», επειδή πριν από 4.000 χρόνια οι άνθρωποι έκαιγαν το λιβάνι (το πρώτο καταγεγραμμένο άρωμα της ιστορίας) για να φτάσει ο καπνός του ως τα ουράνια και να προσελκύσει την εύνοια των Θεών; Ή ότι οι αρχαίοι Έλληνες αρωματίζονταν με τις μυραλοιφές που έφτιαχναν με κονιορτοποιημένα φυτά και βότανα τα οποία έβαζαν μέσα σε λίπος ζώων; Μάθε επίσης ότι οι Ρωμαίοι έφτασαν την ανάγκη τους για όμορφες μυρωδιές σε άλλο επίπεδο: ράντιζαν με αρωματικά μείγματα τους τοίχους των παλατιών, τα άλογά τους, ακόμα και τα… περιστέρια για να σκορπίζουν πίσω τους ίχνη αρώματος.

Σετ αρωμάτων σε γυάλινα φιαλίδια που χρησιμοποιούσαν στην Αρχαία Ρώμη. iStock

Κατά τον Μεσαίωνα, ο Χριστιανισμός ταύτισε τη χρήση αρωμάτων με την ακολασία, ενώ την εποχή του Διαφωτισμού τα αρώματα επανήλθαν δριμύτερα στο προσκήνιο, με τα αιθέρια έλαια να μελετώνται για τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες. Στο σημείο αυτό θα σου πω πως ό,τι ξέρεις για τους Γάλλους και την απλυσιά είναι αλήθεια. Οι Γάλλοι αριστοκράτες πίστευαν ότι η απλυσιά προστατεύει από ασθένειες, οπότε πάνω στο βρώμικο δέρμα έριχναν άρωμα!

Να μην τα πολυλογώ, τα αρώματα σταδιακά από αποκλειστικό προνόμιο της αριστοκρατίας, αρχίζουν να γίνονται προσβάσιμα και στα υπόλοιπα κοινωνικά στρώματα. Αν στο μυαλό σου τα αρώματα είναι ταυτισμένα με τη Γαλλία, δεν έχεις άδικο – τον 19ο αιώνα τα ηνία παίρνουν οι Γάλλοι μεγαλοαστοί και χωρίζουν τα αρώματα σε ανδρικά και γυναικεία. Κάπως έτσι φτάνουμε στο σήμερα με τη μερίδα του λέοντος της παγκόσμιας αγοράς αρωμάτων να ανήκει στη Γαλλία και στις ΗΠΑ και ένα μικρό μερίδιο στη niche αρωματοποιία.

Όσφρηση: Η πιο παραμελημένη αίσθηση

Το ερώτημα που γεννιέται, όμως, είναι γιατί δίνουμε τόση σημασία στα αρώματα και γενικά στις μυρωδιές. Ας συμφωνήσουμε αρχικά ότι η όσφρηση στον δυτικό κόσμο είναι ίσως η πιο παραμελημένη αίσθηση. Τι κι αν συνδέεται άμεσα με τα συναισθήματα και τις αναμνήσεις μας; Στον σύγχρονο κόσμο έχουμε επιλέξει να δίνουμε πολύ μεγαλύτερη βαρύτητα σε άλλες αισθήσεις, και κυρίως στην όραση, παραγκωνίζοντας τις εκπληκτικές ιδιότητες της όσφρησης. Οι επιστήμονες πάντως μελετούν την τεράστια επίδραση των οσμών στον ανθρώπινο εγκέφαλο και τα αποτελέσματα των ερευνών είναι εντυπωσιακά.

iStock

Τι βρίσκεται μέσα σε ένα άρωμα;

Έχει έρθει η στιγμή να μας αναλύσει ο Γιώργος τι υπάρχει μέσα σε ένα μπουκάλι με άρωμα. Μαθαίνουμε τι είναι τα φυσικά αιθέρια έλαια και με ποιες μεθόδους εξάγουμε το άρωμά τους (ήξερες ότι η Ελλάδα είναι η δεύτερη πλουσιότερη χώρα, μετά την Κολομβία, σε χλωρίδα στον κόσμο;), τι είναι τα ζωικά αρωματικά παράγωγα και τα συνθετικά έλαια (fragrances). Ο λόγος που τα φυσικά αιθέρια έλαια έχουν αντικατασταθεί από τα συνθετικά έλαια και δεν χρησιμοποιούνται παρά μόνο σε ελάχιστα αρώματα, είναι το εξαιρετικά υψηλό τους κόστος. «Λογικό αν αναλογιστεί κανείς τον κόπο που απαιτείται για την καλλιέργεια και τη συγκομιδή των φυτών και την επεξεργασία που ακολουθείται για την εξαγωγή του ελαίου τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι για ένα κιλό γιασεμί απαιτούνται 5.000.000 άνθη και περίπου 7.000 για την αγορά του!» μας εξηγεί ο Γιώργος.

Ο ΛΟΓΟΣ ΠΟΥ ΤΑ ΦΥΣΙΚΑ ΑΙΘΕΡΙΑ ΕΛΑΙΑ ΣΤΑ ΑΡΩΜΑΤΑ ΕΧΟΥΝ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΘΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΣΥΝΘΕΤΙΚΑ ΕΛΑΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΥΨΗΛΟ ΤΟΥΣ ΚΟΣΤΟΣ.

Φτιάχνουμε το δικό μας άρωμα

Με πολλές νέες γνώσεις στο κεφάλι μας, μετά από ένα σύντομο διάλειμμα, προχωράμε στο δεύτερο μέρος του σεμιναρίου. Το πρακτικό! Η αρωματοποιεία μπορεί να είναι τέχνη, οπότε έχει ελευθερία, δημιουργικότητα, πειραματισμό, ταυτόχρονα όμως είναι και επιστήμη με την έννοια ότι υπακούει σε κάποιους πολύ αυστηρούς κανόνες.

Όταν φτιάχνεις λοιπόν ένα άρωμα χρειάζεται να ακολουθήσεις την «πυραμίδα των αρωμάτων» –  θα έχεις ακούσει για τις νότες κορυφής (είναι η πρώτη εντύπωση του αρώματος, εξατμίζονται μέσα στα πρώτα λεπτά από το ψέκασμα), τις νότες καρδιάς (αποτελούν την ταυτότητα του αρώματος, διαρκούν μέχρι και μία ώρα μετά το ψέκασμα) και τις νότες βάσης (παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διάρκεια ζωής του αρώματος και μαζί με τις νότες καρδιάς φτιάχνουν το «σώμα» του αρώματος).

Η ΑΡΩΜΑΤΟΠΟΙΪΑ ΕΙΝΑΙ ΤΕΧΝΗ, ΕΠΟΜΕΝΩΣ ΕΧΕΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ, ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟ. ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΟΜΩΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΓΙΑΤΙ ΥΠΑΚΟΥΕΙ ΣΕ ΑΥΣΤΗΡΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ.

Ανάλογα με τις οσφρητικές σου προτιμήσεις, είσαι πιο κοντά σε κάποια από τις παρακάτω «οικογένειες αρωμάτων»: woody (ξύλο, πατσουλί, ξηρά μπαχαρικά, αρώματα δάσους, κλπ.), floral (λουλούδια λευκά, πουδρέ, άνθη πορτοκαλιάς, κλπ.), fresh (βότανα, χλόη, εσπεριδοειδή, μαλακά φρούτα, βρύα βελανιδιάς, κλπ.), oriental (εξωτικά φρούτα, ανατολίτικα ξύλα με μπαχαρικά, λιβάνι, κλπ.).

Φωτογραφία: Μυρτώ Αντωνοπούλου

Για να φτιάξεις τώρα το δικό σου άρωμα χρειάζεται να απαντήσεις σε 4 ερωτήματα. Το θέλεις ανδρικό, γυναικείο ή unisex; Τι χαρακτήρα θα έχει με βάση τις παρακάτω αρωματικές οικογένειες; Τι ποσότητα θες να φτιάξεις; Σε ποιον τύπο θα βασίσεις το μείγμα αιθέριων ελαίων και fragrances (π.χ. 10% κορυφή, 40% καρδιά και 50% βάση);

Στο σημερινό σεμινάριο ο Γιώργος έχει επιλέξει να φτιάξουμε ένα unisex άρωμα των 15 ml με χαρακτήρα soft oriental και τύπο: 20%-20%-60%, το οποίο φοριέται πολύ ευχάριστα τον χειμώνα.

Μπροστά μας βρίσκουμε 7 μπουκαλάκια με αρωματικές ύλες, έναν δοσομετρητή με αιθυλική αλκοόλη, ένα perfume spray των 15ml και χάρτινες ταινίες για οσφρητική δοκιμή.

Φωτογραφία: Μυρτώ Αντωνοπούλου

Οι περισσότεροι της παρέας που φαίνεται να ξέρουν ήδη πολλά για τα αρώματα, τολμούν να κάνουν πειραματισμούς, μένοντας πιστοί ωστόσο στον τύπο του αρώματος (20-20-60). Εγώ ακολουθώ κατά γράμμα τη συνταγή: Μέσα στο δοσομετρητή ρίχνω 4 σταγόνες φράουλα, 11 βανίλια, 10 ίριδα, 5 τριαντάφυλλο, 18 white musk, 5 amber και 22 σανταλόξυλο. Ανακατεύουμε και ρίχνουμε το μείγμα στο perfume spray.

Φωτογραφία: Μυρτώ Αντωνοπούλου

Το πιο fun κομμάτι του σεμιναρίου ξεκινάει. Ψεκαζόμαστε και αρχίζουμε να μυρίζουμε ο ένας το «δημιούργημα» του άλλου. Ψάχνουμε ομοιότητες και διαφορές – κάθε άρωμα είναι διαφορετικό, όλα όμως έχουν μεγάλο ενδιαφέρον.

Φωτογραφία: Μυρτώ Αντωνοπούλου

Βγαίνουμε στον ήλιο με το perfume spray στην τσάντα και μία υπέροχη μυρωδιά να μας κατακλύζει. Κλείνω για λίγα δευτερόλεπτα τα μάτια και βυθίζομαι στις διαφορετικές οσμές που αισθάνομαι γύρω μου. Όταν τα ανοίγω αναρωτιέμαι γιατί στις δυτικές κοινωνίες έχουμε εξορίσει μία τόσο σημαντική και γοητευτική αίσθηση από τη ζωή μας. Μήπως έφτασε η στιγμή να την ανακαλύψουμε και πάλι;