ΟΙ 5 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΙ ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΚΡΥΟ (ΚΑΙ ΚΑΠΟΙΕΣ ΑΛΗΘΕΙΕΣ)

Σε μια χώρα όπου γενεές επί γενεών έχουν μεγαλώσει με την παραίνεση «ζακέτα να πάρεις», κάποια δεδομένα για το κρύο τα έχουμε καταλάβει τελείως λάθος.

Το κρύο δεν είναι εχθρός μας, αρκεί να δίνουμε σημασία στα «σήματα» που μας στέλνει για να μας ειδοποιήσει πως ενδεχομένως να απειλείται με κάποιο τρόπο η υγεία μας. Μια τέτοια πιθανή απειλή είναι τα κρυοπαγήματα, που εμφανίζονται ως πιθανότητα όταν η θερμοκρασία πέσει κάτω από τους 0 βαθμούς Κελσίου (και είναι κάτι από το οποίο κινδυνεύει και ο σκύλος μας, αν βγει βόλτα σε χιόνι).

Σε αυτή την περίπτωση, το σώμα μας περιορίζει την κυκλοφορία του αίματος στα άκρα, για να διατηρήσει σε υγιή επίπεδα τη θερμοκρασία στον πυρήνα του σώματός μας.

Αν η θερμοκρασία στον πυρήνα του σώματός μας είναι πάνω από τα υγιή –για τον οργανισμό μας– επίπεδα, ιδρώνουμε. Αν είναι κάτω από τα ιδεατά επίπεδα, νιώθουμε ρίγος, διαδικασία που έχει ως στόχο να παραχθεί θερμότητα. Σε κάθε περίπτωση, καλούμαστε να πράξουμε αναλόγως.

Πέραν των όσων μας δείχνει το σώμα μας όταν κάνει κρύο, έχουμε και αυτά που έχουν περάσει στο «τερματικό» μας παλαιότερες γενιές. Για παράδειγμα, πως αν δεν ντυθούμε καλά θα κρυώσουμε. Ας δούμε, λοιπόν, τους πέντε μεγαλύτερους μύθους.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ/EUROKINISSI

Μύθος #1: Ο κρύος καιρός προκαλεί άμεσα ασθένειες

Ο κρύος καιρός δεν μας αρρωσταίνει. Ασθένειες όπως το κοινό κρυολόγημα προκαλούνται από ιούς και όχι από έκθεση σε χαμηλές θερμοκρασίες.

Ωστόσο, ο κρύος καιρός μπορεί να μας κάνει πιο επιρρεπείς σε ασθένειες, καθώς δεν υπάρχει υγρασία, οπότε στεγνώνουν οι ρινικές οδοί και αυτό διευκολύνει την είσοδο ιών στο σώμα μας. Όσο πιο αδύναμο είναι το ανοσοποιητικό μας σύστημα, τόσο πιο δυνατή είναι η έκθεση και τόσο αυξάνεται η ικανότητα ενός ιού να διεισδύσει.

Μύθος #2: Κρυώνουμε όταν βγαίνουμε έξω με βρεγμένα μαλλιά

Τα έχουμε ξαναγράψει, τα επαναλαμβάνουμε κι εδώ: Τα μικρόβια είναι η αιτία του κρυολογήματος, όχι τα βρεγμένα μαλλιά. Αυτά τώρα, μπορεί να μας κάνουν να αισθανόμαστε πιο έντονο το κρύο, κάτι που ενδέχεται να μειώσει την αποτελεσματικότητα του ανοσοποιητικού μας συστήματος και να μας κάνει πιο επιρρεπείς σε ασθένειες.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ/EUROKINISSI

Μύθος #3: Όταν κάνει κρύο πρέπει να τρώμε περισσότερο

Το σώμα μας παράγει περισσότερη θερμότητα φυσικά όταν πέφτει η θερμοκρασία. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να χρειάζεται να τρώμε και λιγότερο. Το βασικό που μπορούμε να κάνουμε για να παραμένουμε ζεστοί είναι να είμαστε ενυδατωμένοι, να λαμβάνουμε δηλαδή πολλά υγρά μέσα από ό,τι τρώμε και πίνουμε. Γι’ αυτό προτείνονται ιδιαίτερα οι σούπες και τα ροφήματα.

Από εκεί και πέρα, αν κρυώνουμε πολύ, μπορούμε να επιλέξουμε ουσίες με θερμογόνο δράση, που ανεβάζουν τη θερμοκρασία στον πυρήνα του σώματος μας. Μπορεί να είναι ακόμα κι ένας κρύος καφές, αφού δεν είναι η θερμοκρασία του αλλά η καφεΐνη που ανεβάζει τη δική μας θερμοκρασία.

H κανέλα και άλλα μπαχαρικά όπως ο κόλιανδρος, ο κουρκουμάς, το γαρίφαλο, η πάπρικα, το πιπέρι και το μοσχοκάρυδο επίσης παράγουν θερμότητα στο σώμα μας. Αν το παρακάνουμε όμως και ιδρώσουμε, η θερμότητα αυτή θα απελευθερωθεί.

Τα ωμά, ανάλατα αμύγδαλα, τα καρύδια, τα φιστίκια και τα κάσιους έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά και βοηθούν στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος.

Μύθος #4: Τα ζεστά ροφήματα ζεσταίνουν

Τα ζεστά υγρά μπορούν να μας βοηθήσουν να ζεσταθούμε γρήγορα την ώρα που τα πίνουμε. Στην πραγματικότητα, όμως, δεν αυξάνουν τη θερμοκρασία του σώματος. Ως εκ τούτου, ο οργανισμός χάνει πολύ γρήγορα τη θερμότητα του υγρού. Εκτός βέβαια κι αν πιούμε μια ουσία με θερμογόνο δράση, όπως είναι η καφεΐνη.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ/EUROKINISSI

Μύθος #5: Το κρύο ντους ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα

Ως κρύο ντους θεωρείται αυτό που η θερμοκρασία του νερού δεν ξεπερνάει τους 21 βαθμούς Κελσίου. Αυτό που όντως μπορεί να κάνει ένα κρύο ντους το χειμώνα είναι να μειώσει τη θερμοκρασία του σώματος μας και έτσι να γίνουμε πιο επιρρεπείς σε ασθένειες. Επιπροσθέτως, το κρύο ντους μπορεί να αυξήσει στιγμιαία την αρτηριακή πίεση. Κάτι που για τους υγιείς δεν είναι πρόβλημα. Εάν όμως, υπάρχουν καρδιακές παθήσεις, είναι πιθανό να προκύψει θέμα.

Υπάρχει, βέβαια, και η άποψη ότι το κρύο νερό βοηθάει κατά του στρες, που έχει αρκετούς οπαδούς – με ορισμένους να φτάνουν στα άκρα. Αλλά αυτό είναι μια άλλη υπόθεση.

Μύθος και Αλήθεια: Δεν πρέπει να βγαίνουμε στο κρύο με ακάλυπτο κεφάλι

Αυτό για την ακρίβεια είναι και αλήθεια αλλά και μύθος μαζί. Π.χ. ένας σκούφος αποτρέπει την απώλεια θερμότητας από το κεφάλι μας. Όντως, το πρόσωπο, το κεφάλι και το στήθος είναι τα πιο ευαίσθητα σημεία στην αλλαγή της θερμοκρασίας. Ωστόσο, επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει πως όταν εκτίθενται άνθρωποι στο κρύο χωρίς να φορούν ρούχα χάνουν μόνο το 10% της θερμοκρασίας του σώματος από το κεφάλι. Δηλαδή, δεν υπάρχει τόσο μεγάλη απώλεια, αλλά παραμένει καλή ιδέα να μην αφήνουμε ακάλυπτο το κεφάλι στο κρύο.

Μπορεί να νιώθεις την επικείμενη πτώση της θερμοκρασίας στα κόκαλα σου πριν σημειωθεί;

Δεν υπάρχουν σαφείς αποδείξεις ως προς το πώς επιδρά η απότομη πτώση της θερμοκρασίας στα κόκαλα που έχουμε πληγώσει (με τραύμα) ή τις αρθρώσεις που έχουν φθαρεί (με πολυχρησία ή λόγω του γήρατος). Μια εικασία θέλει τη βαρομετρική πίεση (βλ. συστήματα υψηλότερης πίεσης που δημιουργούν βροχή και χιόνι) να πιέζει τους ιστούς που περιβάλλουν τις αρθρώσεις.