Ο ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΣΟΥ ΔΕΝ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΓΥΜΝΑΣΤΕΙΣ

Δεν φταις εσύ που δυσκολεύεσαι να πάρεις την απόφαση να γυμναστείς. Ο εγκέφαλός σου φταίει, αλλά υπάρχει τρόπος να τον «ξεγελάσεις».

Έχεις σκεφτεί πάνω από πέντε φορές τον τελευταίο χρόνο, πως θέλεις να αρχίσεις να ασκείσαι. Όχι για το σώμα που θα εμφανίσεις το καλοκαίρι στην παραλία, αλλά για πιο ουσιαστικούς λόγους. Όπως μια ενόχληση στη μέση ή σε κάποια άρθρωση, ή η ανάγκη να αισθανθείτε καλύτερα. Το τελευταίο κάνουν οι ενδορφίνες που προκύπτουν από τις σωματικές δραστηριότητες – και, παρεμπιπτόντως, το χαμόγελο.

Ίσως και να πλήρωσες στο παρελθόν ετήσια συνδρομή σε γυμναστήριο, αλλά δεν πάτησες πάνω από 2-3 φορές όλη τη χρονιά.

Όταν κάνεις την αυτοκριτική σου και προσπαθείς να καταλάβεις τι είναι αυτό που σε εμποδίζει να κάνεις τη σκέψη σου πράξη, μάλλον δεν έχεις σκεφτεί τον πιο σημαντικό παράγοντα: Είναι ο εγκέφαλός σου. Και υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι που δεν θέλει να γυμναστείς.

Από εξελικτικής άποψης, ο εγκέφαλός μας δίνει προτεραιότητα στη διατήρηση της ενέργειας. Όταν οι πρόγονοί μας ζούσαν στις σπηλιές και έτρωγαν ό,τι έπιαναν στο κυνήγι ή ό,τι συνέλεγαν από τη μάνα Γη, η επιπλέον προσπάθεια για οτιδήποτε άλλο σήμαινε χρήση πολύτιμης ενέργειας. Η οποία σίγουρα θα βοηθούσε περισσότερο στην εύρεση τροφής, την αποφυγή των θηρευτών ή τη φροντίδα των απογόνων.

iStock

Τη σήμερον ημέρα, βέβαια, έχουμε λύσει τα περισσότερα από αυτά τα ζητήματα. Η καθημερινότητά μας έχει απλοποιηθεί τόσο, που ίσως κάποιοι να ’χουν και περίσσεια ενέργειας.

Εντωμεταξύ, μελέτη έχει δείξει ότι όσοι άνθρωποι δεν κερδίζουν πολλά χρήματα είναι λιγότερο πιθανό να ασκηθούν από ό,τι οι πλούσιοι. Αυτό έχει να κάνει και με τις περιοχές που ζει η κάθε κοινωνική ομάδα, με εκείνη των πλουσίων να είναι πιο ασφαλής για εξωτερικές δραστηριότητες και να τις κάνει πιο ευχάριστες.

Κατά συνέπεια, ο «εγκέφαλος της σαύρας» μας (ή μεταιχμιακό σύστημα, που είναι το πιο πρωτόγονο μέρος του εγκεφάλου μας, υπεύθυνο για τις συνθήκες «μάχης ή φυγής», την τροφή, τον φόβο κ.ά.) θέλει να διατηρούμε ενέργεια όποτε είναι δυνατόν. Έτσι μας οδηγεί σε μια κληρονομική προκατάληψη προς την ανάπαυση έναντι της προσπάθειας.

Άλλη έρευνα αποκάλυψε ότι η επιλογή της αδράνειας απαιτεί λιγότερη εγκεφαλική δύναμη από την επιλογή δραστηριότητας. Αυτό σημαίνει ότι η υπέρβαση αυτής της αρχικής αδράνειας για την άσκηση απαιτεί λίγο περισσότερη προσπάθεια από ό,τι οι διαδικασίες σκέψης ανώτερης τάξης, ενώ η επιλογή της αποφυγής της αδράνειας απαιτεί πολύ μεγαλύτερη εγκεφαλική ενέργεια.

Υπάρχουν και αυτοί που έχουν συνδέσει την άσκηση με αρνητικές εμπειρίες που βίωσαν στο παρελθόν, στην παιδική τους ηλικία. Για παράδειγμα, ένα επώδυνο μάθημα ή μια ντροπιαστική στιγμή σε ένα ομαδικό σπορ. Έτσι, δημιουργούν υποσυνείδητους συσχετισμούς με δυσφορία, κάνοντας τον εγκέφαλό τους να αποφεύγει αυτές τις καταστάσεις.

«ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΟΥ ΑΣΚΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΡΓΑΖΟΝΤΑΙ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΑ ΦΥΣΙΚΑ ΤΟΥΣ ΕΝΣΤΙΚΤΑ».

Ένας άλλος παράγοντας που φρενάρει τη σωματική δραστηριότητα είναι η χαμηλή αυτοπεποίθηση ή ο φόβος της κριτικής.

Είπαμε, επίσης, για τις ενδορφίνες. Πριν γεμίσουν το σώμα μας και αρχίσουμε να νιώθουμε καλά, στην αρχή της διαδικασίας προκαλείται δυσφορία που μπορεί να ενεργοποιήσει ορμόνες του στρες, όπως είναι η κορτιζόλη. Αυτό μπορεί να είναι δυσάρεστο και να κάνει τον εγκέφαλό μας να δώσει προτεραιότητα στη βραχυπρόθεσμη άνεση σε σχέση με τα μακροπρόθεσμα οφέλη.

Πώς θα «κοροϊδέψεις» το μυαλό σου για να σε αφήσει να γυμναστείς

Τώρα που ξέρεις πώς ο εγκέφαλος γίνεται εμπόδιο στο δρόμο προς τη φροντίδα της υγείας σου μέσω της άσκησης, εντόπισε αυτόν που «φρενάρει» εσένα. Μετά, χρειάζεται να αναγνωρίσεις τους τρόπους με τους οποίους σε προετοιμάζει ο εγκέφαλος να αποτύχεις.

Όπως είπε ο εξελικτικός βιολόγος Daniel Lieberman στο Time, «όταν οι άνθρωποι δυσκολεύονται να ασκηθούν, τους λένε ότι είναι τεμπέληδες ή ότι κάτι δεν πάει καλά με αυτούς. Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι που ασκούνται αποκλειστικά για φυσική κατάσταση είναι αυτοί που εργάζονται ενάντια στα φυσικά τους ένστικτα. Η αντικατάσταση της ενοχής και της ντροπής με συμπόνια προς τον εαυτό –και την κατανόηση του πώς λειτουργεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος– μπορεί να βοηθήσει πολύ».

Δεν χρειάζεται να περάσετε ατελείωτες ώρες στο γυμναστήριο. Και λίγα λεπτά αρκούν. Την επόμενη φορά που πρόκειται να χρησιμοποιήσετε ανελκυστήρα, προτιμήστε τις σκάλες. Αρκετό είναι και να λικνιστείτε σε ρυθμούς τραγουδιών στο σπίτι σας ή να κάνετε ένα γρήγορο περίπατο με φίλους/φίλες.

Το πάντρεμα της άσκησης με κάτι που ήδη θέλουμε –ή πρέπει– να κάνουμε μας διευκολύνει να αγνοήσουμε τον εγκέφαλό μας, που λέει να αράξουμε στον καναπέ. Δεν πάμε να πάρουμε πρωτάθλημα, αλλά να ξυπνήσουμε τον οργανισμό μας, ώστε σιγά σιγά να νικήσει και τον εγκέφαλο και να μπορεί να γυμναστεί με την ησυχία του.