Ο ΑΠΛΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΝΑ ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΣΟΥ ΚΑΤΑ 10 ΧΡΟΝΙΑ

Έρευνα δείχνει τι μπορεί να βελτιώσει ύπνο, συγκέντρωση και ψυχική υγεία – και να κάνει τον εγκέφαλο πιο νεανικό, μέσα σε μόλις δύο εβδομάδες.

Είναι γεγονός ότι το διαρκές scrolling έχει αλλάξει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα, το διάστημα που μπορούμε να είμαστε συγκεντρωμένοι (δεν ξεπερνάει το πεντάλεπτο σε κάποιες περιπτώσεις), την ευεξία, την παραγωγικότητα, την παρορμητικότητα, τον ύπνο και, τελικά, την ψυχική μας υγεία. Πώς επιδρούν όλα αυτά στον εγκέφαλο;

Έρευνητές από το University of Alberta, το Georgetown University, το University of Texas at Austin, το VA Boston Healthcare System και το University of British Columbia αποφάσισαν να συνεργαστούν για να εξετάσουν τη σχέση που έχουμε αναπτύξει με τα κινητά μας τηλέφωνα σε συνάρτηση με την ευημερία μας.

Ο Adrian Ward, αναπληρωτής καθηγητής μάρκετινγκ στο University of Texas at Austin και επικεφαλής συγγραφέας της δημοσίευσης, δήλωσε πως «τα smartphones έχουν αλλάξει δραστικά τη ζωή και τις συμπεριφορές μας τα τελευταία 15 χρόνια, αλλά η βασική ανθρώπινη ψυχολογία παραμένει η ίδια. Το μεγάλο ερώτημά μας ήταν: Είμαστε προσαρμοσμένοι να αντιμετωπίζουμε τη διαρκή σύνδεση με τα πάντα; Τα δεδομένα δείχνουν ότι δεν είμαστε».

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Smartphones και εγκέφαλος

Οι επιστήμονες στρατολόγησαν 467 χρήστες iPhone, τους οποίους χώρισαν σε δυο ομάδες. Αντί να τους ζητηθεί να εγκαταλείψουν εντελώς τα τηλέφωνά τους, εγκατέστησαν σε αυτά μια εφαρμογή που απέκλειε την πρόσβαση στο διαδίκτυο από τα κινητά, ενώ επέτρεπε κλήσεις και μηνύματα. Έτσι, είχαν μια βασική επικοινωνία, αλλά δεν είχαν πρόσβαση στο Internet και τη δυνατότητα για scrolling σε πλατφόρμες.

Για δύο εβδομάδες δεν είχε μέσω του κινητού πρόσβαση στο διαδίκτυο η μία ομάδα, ενώ η άλλη είχε. Για τις δυο επόμενες εβδομάδες, οι ρόλοι αντιστράφηκαν.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο οι επιστήμονες κατάφεραν να συγκρίνουν τις αλλαγές που βίωναν τα ίδια άτομα υπό διαφορετικό καθεστώς. Πριν από την εκκίνηση της διαδικασίας και με το τέλος κάθε βήματος γίνονταν αξιολογήσεις μέσω ερωτήσεων και γνωστικών τεστ – για παράδειγμα, οι συμμετέχοντες ολοκλήρωναν εργασία στον υπολογιστή που έδειχνε πόσο συγκεντρωμένοι μπορούν να παραμένουν με την πάροδο του χρόνου. Περιοδικά λάμβαναν γραπτά μηνύματα που ρωτούσαν ποια είναι η διάθεση τους και απαντούσαν σε ερωτήσεις σχετικές με το πώς περνούν τον χρόνο τους.

Δεν ωφελείται μόνο ο εγκέφαλος

Τι άκουσαν οι ερευνητές από τους συμμετέχοντες; Πως αισθάνονται πιο ευτυχισμένοι και πιο ικανοποιημένοι με τη ζωή τους και ότι, μέσα στις 15 ημέρες του αποκλεισμού, σταδιακά βελτιώθηκε η διάθεσή τους και η ψυχική τους υγεία.

Ακόμη και μετά την ανάκτηση της πρόσβασης στο διαδίκτυο, πολλοί διατήρησαν ορισμένες από τις βελτιώσεις αυτές, «κάτι που υποδηλώνει ότι το διάλειμμα βοήθησε στην αναμόρφωση των ψηφιακών τους συνηθειών».

Μολονότι μόλις το 25% των συμμετεχόντων διατήρησε πλήρως τον αποκλεισμό των δύο εβδομάδων, «κάτι που υπογραμμίζει πόσο εξαρτημένοι έχουμε γίνει πολλοί από εμάς από τη συνεχή συνδεσιμότητα», αλλά ακόμα κι εκείνοι που απλά μείωσαν τον χρόνο χρήσης παρουσίασαν βελτιώσεις.

ΤΟ 91% ΕΙΧΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ ΣΕ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΕΝΑΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΕΤΡΗΣΙΜΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ.

Συγκεκριμένα, μειώθηκε ο χρόνος οθόνης από 3 έως 5 ώρες την ημέρα, με την ψυχική υγεία και την ευημερία να παρουσιάζουν βελτιώσεις μεγαλύτερες από αυτές που παρατηρούνται σε μελέτες αντικαταθλιπτικών. Ο ύπνος βελτιώθηκε κατά 17 λεπτά κάθε βράδυ, κατά μέσο όρο.

Επίσης, η διαρκής προσοχή βελτιώθηκε. Για την ακρίβεια, έγινε ισοδύναμη με τη γνωστική κατάσταση των συμμετεχόντων όταν ήταν 10 χρόνια νεότεροι, ενώ οι συμμετέχοντες ένιωσαν –όπως είπαν– ικανοί να ελέγχουν περισσότερο τη συμπεριφορά τους (δεν ήταν τόσο παρορμητικοί όσο ήταν πριν).

Οι εναλλακτικές

Τι έκαναν οι άνθρωποι όταν δεν μπορούσαν να μπουν στο Internet από το κινητό τους; Κοινωνικοποιούνταν, γυμνάζονταν και περνούσαν περισσότερη ώρα στη φύση. Όλες αυτές οι επιλογές είναι γνωστό πως ενισχύουν τη ψυχική υγεία και τη γνωστική λειτουργία.

Εν τω μεταξύ, εκείνοι που αρχικά είχαν το μεγαλύτερο επίπεδο FOMO (Fear of Missing Out) παρουσίασαν μεγαλύτερες βελτιώσεις. «Αυτό υποδηλώνει ότι η συνεχής πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις online ενημερώσεις μπορούν να τροφοδοτήσουν το ψηφιακό άγχος, αντί να το ανακουφίσουν».