ΥΠΝΙΚΗ ΑΠΝΟΙΑ: ΠΩΣ ΘΑ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙΣ ΑΝ ΕΧΕΙΣ ΚΑΙ ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ

Η υπνική άπνοια είναι μια κατάσταση που όχι μόνο δεν αφήνει τον πάσχοντα –και μαζί όποιον κοιμάται στο πλευρό του– να απολαύσει τον ύπνο του, αλλά επηρεάζει και την καθημερινότητά του.

Η υπνική άπνοια –που σημαίνει ότι η αναπνοή σταματά και ξαναρχίζει ενώ κάποιος κοιμάται– δεν γίνεται αντιληπτή από το άτομο που υποφέρει από αυτήν. Έτσι, εκ πρώτης όψεως δεν τον απασχολεί. Ενοχλεί βέβαια όποιον κοιμάται μαζί του και γίνεται αποδέκτης του εκνευριστικού ροχαλητού του. Πέρα από την ενόχληση, ο σύντροφος, ο συγγενής, ο φίλος, που γίνεται μάρτυρας τη διακοπής της αναπνοής του άλλου στη διάρκεια του ύπνου του, προφανώς ανησυχεί.

Στην πραγματικότητα, η υπνική άπνοια ενοχλεί και το ίδιο το άτομο που υποφέρει από αυτήν – ακόμα κι αν δεν το συνειδητοποιεί ότι συμβαίνει. Οι συνέπειές της εμφανίζονται και αφού ξυπνήσει: κούραση, κακή διάθεση, πονοκέφαλος, υπνηλία και πολλά άλλα σοβαρότερα προβλήματα, όταν συνεχίζεται σε μακροχρόνια βάση.

Τι συμβαίνει με την υπνική άπνοια

Στη διάρκεια του ύπνου περιορίζεται η αναπνοή, οπότε ο εγκέφαλος, ανιχνεύοντας τα χαμηλά επίπεδα οξυγόνου στο αίμα, στέλνει σήματα που προκαλούν την αφύπνιση του ατόμου, ώστε να αποκατασταθεί η φυσιολογική αναπνοή.

iStock

Ποιους απασχολεί συχνότερα

Οι συνήθεις ύποπτοι για να υποφέρουν από υπνική άπνοια είναι άνθρωποι που ροχαλίζουν –κυρίως άνδρες–, υπέρβαροι, με αυξημένη περιφέρεια λαιμού, διαβήτη και υπέρταση. Επίσης, η υπνική άπνοια συχνά εμφανίζεται με την πάροδο της ηλικίας, αν και δεν είναι απίθανο να υποφέρουν από αυτή ακόμα και παιδιά ή νεότεροι ενήλικες.

Μπορεί επίσης να συνδέεται με κληρονομική προδιάθεση, τον τρόπο που κοιμάται κανείς (ανάσκελα), την ύπαρξη μεγάλων αμυγδαλών, την κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα.

Δεν είναι επίσης απίθανο να υποφέρουν από υπνική άπνοια άνθρωποι που έχουν χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ).

Πώς μπορεί να γίνει αντιληπτή η υπνική άπνοια;

Πέρα από το έντονο ροχαλητό, οι άνθρωποι που έχουν υπνική άπνοια παράγουν ασφυκτικούς, ρουθουνιστικούς ή πνιγηρούς ήχους, η αναπνοή τους διακόπτεται και ξαναρχίζει στη διάρκεια του ύπνου τους, έχουν συχνές αφυπνίσεις (ακόμα κι όταν δεν τις αντιλαμβάνονται) και νυκτουρία (δηλαδή νιώθουν την ανάγκη να σηκωθούν για να πάνε στην τουαλέτα τη νύχτα).

iStock

Επίσης, στη διάρκεια της ημέρας βιώνουν μειωμένη εγρήγορση, νύστα, κούραση, διακυμάνσεις τη διάθεσης, πρωινούς πονοκεφάλους, ακόμη και σεξουαλική δυσλειτουργία. Ακριβώς επειδή το ίδιο το άτομο που υποφέρει δεν μπορεί να καταλάβει και να γνωρίζει ότι πάσχει από υπνική άπνοια, είναι πολύ χρήσιμη η συμβολή του συντρόφου, του συγγενή ή του φίλου που θα το παρατηρήσει και θα του επιστήσει την προσοχή αναφορικά με τα ύποπτα συμπτώματα.

Τι μπορεί να βοηθήσει

Για να βελτιωθεί η κατάσταση θα βοηθήσουν κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής όπως:

• Η απώλεια βάρους, για τους υπέρβαρους.
• Η τακτική άσκηση.
• Η διατήρηση καλών συνηθειών στον ύπνο, όπως ένα υπνοδωμάτιο που να είναι σκοτεινό και ήσυχο και οι σταθερές ώρες ύπνου καθημερινά.
• Ο ύπνος στο πλάι. Σε περίπτωση δυσκολίας μπορεί να βοηθήσει κάποια σφήνα ή ειδικό μαξιλάρι στην πλάτη.
• Η διακοπή του καπνίσματος.
• Η αποφυγή του αλκοόλ – ειδικά πριν τον ύπνο.
• Η αποφυγή της λήψης υπνωτικών χαπιών –εκτός αν το συστήσει γιατρός– γιατί μπορεί να επιδεινώσουν την άπνοια ύπνου.

Πώς γίνεται η διάγνωση

Ένα άτομο που παρουσιάζει συμπτώματα τα οποία υποψιάζουν για την ύπαρξη υπνικής άπνοιας θα πρέπει να επισκεφτεί ένα Εργαστήριο Μελέτης Διαταραχών του Ύπνου και να υποβληθεί σε μελέτη ύπνου, μια σχετικά εύκολη και ανώδυνη εξέταση.

Πώς αντιμετωπίζεται η υπνική άπνοια

Η άπνοια ύπνου πρέπει να αντιμετωπίζεται, διότι μπορεί να οδηγήσει σε πιο σοβαρά προβλήματα αν μείνει χωρίς θεραπεία (π.χ. υψηλή αρτηριακή πίεση, εγκεφαλικό επεισόδιο, διαβήτη τύπου 2, καρδιακή νόσο, κατάθλιψη ή αλλαγές στη διάθεση, υψηλότερη πιθανότητα πρόκλησης σοβαρού ατυχήματος λόγω κούρασης, δυσκολία συγκέντρωσης στη δουλειά ή στο σχολείο).

iStock

Η θεραπεία έγκειται στο να φοράει κάθε βράδυ στον ύπνο του ο ασθενής ένα ειδικό μηχάνημα, που ονομάζεται CPAP. Αυτό, μέσω μιας μάσκας από μαλακό υλικό σιλικόνης στο πρόσωπο του ασθενούς, δίνει αέρα υπό πίεση με τον οποίο ανοίγουν οι αεραγωγοί και ο ασθενής αναπνέει χωρίς να κάνει άπνοιες στον ύπνο.

Αν και σε κάποιους ασθενείς η χρήση του μηχανήματος φαίνεται παράξενη ή άβολη στην αρχή, είναι σκόπιμο να προσπαθήσουν να το χρησιμοποιούν κάθε βράδυ, ώστε τελικά να το συνηθίσουν.

Extra tip

Παρόλο που  η υπνική άπνοια χρειάζεται να διαγνωστεί και να αντιμετωπιστεί μεμονωμένα, ενίοτε και ανά περίπτωση με τη βοήθεια ειδικού, σε έναν ξεκούραστο και ποιοτικό ύπνο καθοριστικό ρόλο έχει πάντα το στρώμα στο οποίο κοιμόμαστε. Η Delta Strom, η ελληνική βιοτεχνία στρωμάτων ύπνου που ειδικεύεται στον κλάδο της στρωματοποιίας από το 1986, έχει πρωταρχικό στόχο την εξασφάλιση του ποιοτικού και άνετου ύπνου. Είναι από τις πρώτες βιοτεχνίες στρωμάτων ύπνου στην Ελλάδα που ασχολήθηκαν με τα υβριδικά στρώματα, ενώ διακρίνεται για την άρτια κατασκευή σε όλα τα είδη των στρωμάτων και ανωστρωμάτων ύπνου.