Η ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΩΣ «ΦΑΡΜΑΚΟ» ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ

Όταν διαγνώστηκα με καρκίνο του πνεύμονα, φοβήθηκα ότι δεν θα είχα ποτέ ξανά τη δύναμη για μια από τις πιο αγαπημένες ασχολίες μου: την πεζοπορία στη φύση. Τελικά, η πεζοπορία με βοήθησε να βρω ένα καινούργιο μονοπάτι και να παραμείνω δραστήρια.

Η διάγνωση ήταν για μένα η απόλυτη προδοσία. Ήμουν μια υγιής, δραστήρια μεσήλικη γυναίκα, που σπάνια αρρώσταινε. Το καλοκαίρι του 2020, διαγνώστηκα με καρκίνο του πνεύμονα, αν και δεν είχα καπνίσει ποτέ στη ζωή μου. Ήμουν εντελώς απροετοίμαστη.

Ενστικτωδώς, άρχισα να σκέφτομαι όλα τα πράγματα που δεν θα μπορούσα πλέον να κάνω σ’ αυτή την νέα πορεία που έβλεπα ξαφνικά να ξετυλίγεται μπροστά μου. Η πεζοπορία ήταν σχεδόν στην κορυφή της λίστας.

Στα 16 χρόνια που ζω στο Σιάτλ, ανακάλυψα ένα ακατανίκητο πάθος για τη φύση και νιώθω τυχερή που ζω σε ένα μέρος τέτοιας φυσικής ομορφιάς. Το Όρος Ρέινιερ, με τη μόνιμα χιονισμένη κορυφή του, δεσπόζει επιβλητικό πάνω από όποια διαδρομή κι αν διαλέξω όταν γυρνάω σπίτι με το αυτοκίνητο.

Ο σύζυγός μου, ο Steve, κι εγώ περνούσαμε σχεδόν κάθε Κυριακή κάνοντας πεζοπορία σε μερικές από τις πιο απότομες και άγριες κορυφές των οροσειρών Ολίμπικ και Κασκέιντ. Διασχίζαμε πυκνά δάση με το ποδήλατο ή κάναμε βόλτες σε ανοιχτά λιβάδια, κάναμε κανό σε λίμνες και κάμπινγκ. Η εξερεύνηση της φύσης μου φαινόταν πάντα σαν μαγικό φάρμακο. Ξαφνικά, ένιωσα ότι όλα αυτά χάθηκαν.

Unsplash Kitera Dent

Η πεζοπορία προς μια καινούργια πραγματικότητα

Τους μήνες μετά τη διάγνωσή μου, κοίταζα με λαχτάρα και απόγνωση τις φωτογραφίες από καταπληκτικά ορεινά τοπία που ανέβαζαν οι τοπικές ομάδες πεζοπορίας στο Facebook. Παρατήρησα όμως και κάτι άλλο: Φωτογραφίες διαδρομών με μικρότερη κλίση, χαμηλότερο υψόμετρο, αλλά με τοπία εξίσου συγκλονιστικά.

Στην παλιά μου ζωή, παρακάμπταμε τα επίπεδα μονοπάτια στους πρόποδες των βουνών, ή αυτά που ξετυλίγονταν δίπλα σε ποτάμια. Θεωρούσαμε ότι ταιριάζουν πιο πολύ σε οικογένειες με μικρά παιδιά ή σ’ αυτούς που κάνουν έναν απλό περίπατο. Τώρα, με το σώμα μου αδύναμο από τις χημειοθεραπείες, αυτά τα μονοπάτια έγιναν το νέο μου πάθος.

Σ’ αυτή τη νέα ζωή, καταλαβαίνω πια ότι η διάγνωσή μου δεν με εμποδίζει από το να συμμετέχω στην αγαπημένη μου υπαίθρια δραστηριότητα, περιορίζει ωστόσο την έντασή της.

ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΟΤΙ Η ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΕΙΩΣΕΙ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΗ ΚΟΠΩΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΚΑΡΚΙΝΟΠΑΘΕΙΣ.

Ψάχνοντας τρόπους να μην απομακρυνόμαστε πολύ από το σπίτι εν μέσω πανδημίας, είχαμε αρχίσει με τον άντρα μου να ανακαλύπτουμε και να προσθέτουμε στο πεζοπορικό μας «μενού» διαδρομές των 3 ως 5 χιλιομέτρων, με μικρή ή και καθόλου κλίση. Αυτές οι λιγότερο έντονες διαδρομές μου θύμισαν ότι, όσο αγωνιζόμουν να κατακτήσω τις ψηλές κορυφές, έχανα πολλά πράγματα, όπως τα διαφορετικά οικοσυστήματα που υπάρχουν στα χαμηλότερα υψόμετρα ή τις αμέτρητες ιστορίες που μπορείς να μάθεις για μια περιοχή όταν περπατάς σε ένα εκπαιδευτικό, ιστορικό μονοπάτι.

Πολλά τέτοια μονοπάτια είναι κρυμμένα μέσα στις γειτονιές, όπως αυτό που βρίσκεται ένα τετράγωνο από το σπίτι μου, εκεί που βγάζω τον σκύλο μου βόλτα κάθε βράδυ. Τελικά έκανα αυτό που πάντα αγαπούσα, απλά σε διαφορετική κλίμακα.

Η χημειοθεραπεία και η ανάγκη για κίνηση

Η χημειοθεραπεία είναι σαν να σε σκεπάζει ένα πέπλο κόπωσης. Έχω μεταστατικό καρκίνο άγνωστης προέλευσης στους πνεύμονες και στο συκώτι, ο οποίος συμπεριφέρεται και αντιμετωπίζεται σαν καρκίνος του εντέρου. Η κόπωση που αισθάνομαι από τη θεραπεία δεν σχετίζεται με το επίπεδο σωματικής δραστηριότητας ούτε βελτιώνεται με την ξεκούραση. Η χημειοθεραπεία καταναλώνει τα αποθέματα ενέργειάς μου γιατί το σώμα μου προσπαθεί μονίμως να παράγει την ενέργεια που είναι απαραίτητη για τον μεταβολισμό των φαρμάκων. Βρίσκομαι συνέχεια αντιμέτωπη με την ανάγκη να ξαπλώσω.

Αυτό σημαίνει ότι για κάθε δραστηριότητα –από το απλό πλύσιμο των πιάτων ως την πεζοπορία– δίνω μια συνεχή μάχη με το σώμα μου για να σηκωθώ, να κινηθώ, να φύγω.

Unsplash Holly Mandarich

Ταυτόχρονα όμως ξέρω ότι είναι σημαντικό να παραμείνω δραστήρια σε αυτή τη φάση της θεραπείας. Όλο και περισσότερες έρευνες στηρίζουν τη θεωρία ότι η σωματική δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένης και της πεζοπορίας, μπορεί να μειώσει την αίσθηση κόπωσης στους καρκινοπαθείς, ενώ η τακτική άσκηση που αυξάνει τους καρδιακούς παλμούς μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη του καρκίνου ή να μειώσει τον κίνδυνο επανεμφάνισης του.

Τα ιατρικά δεδομένα

«Η απώλεια σωματικής δύναμης και η επιδείνωση της φυσικής κατάστασης είναι αναμενόμενες και φυσιολογικές συνέπειες του καρκίνου και της αντικαρκινικής θεραπείας», αναφέρει ο Dr. David S. Zucker, φυσίατρος αποκατάστασης ογκολογικών ασθενών στο Swedish Cancer Institute στο Σιάτλ, του οποίου είμαι ασθενής. Επισημαίνει ότι η ξεκούραση είναι εξίσου σημαντική με τη σωματική δραστηριότητα. Στην υπερβολή τους, και η ξεκούραση και η δραστηριότητα μπορούν να ενισχύσουν την κόπωση. Γι’ αυτό συστήνει στους ασθενείς να βρουν μια ισορροπία, αποφεύγοντας τόσο την υπερβολική ξεκούραση όσο και την υπερβολική άσκηση.

Η ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ ΚΑΛΥΠΤΕΙ ΕΝΑ ΕΥΡΥ ΦΑΣΜΑ, ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΡΡΙΧΗΣΗ ΚΟΡΥΦΩΝ ΣΕ ΥΨΟΜΕΤΡΟ ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΩΣ ΤΙΣ ΧΑΛΑΡΕΣ ΒΟΛΤΕΣ ΣΤΑ ΠΑΡΚΑ ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ.

Με τη χημειοθεραπεία αλλάζουν οι συναισθηματικές, συμπεριφορικές και σωματικές ικανότητες του ατόμου, χωρίς όμως το άτομο πάντα να το συνειδητοποιεί. Όπως αναφέρει ο Dr. Zucker: «Υπάρχει ένας συσχετισμός ανάμεσα σε αυτά που το μυαλό θυμάται και νιώθει ότι θα έπρεπε να κάνει και σε αυτά που το σώμα μπορεί πραγματικά να κάνει».

Η χημειοθεραπεία σε αφήνει με ένα διαφορετικό σώμα – «στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα καινούριο σώμα, με διαφορετικό τρόπο λειτουργίας», πρόσθεσε ο Zucker.

Η ιστορία του Phil

Για να μας εμπνεύσει, ο Zucker αφηγείται την ιστορία ενός ασθενή, του Phil. Ο Phil είναι ένας δραστήριος άνθρωπος της υπαίθρου που ήθελε να περπατήσει τον Δρόμο του Αγίου Ιακώβου (Camino de Santiago), μια αρχαία προσκυνηματική διαδρομή μήκους 800 χιλιομέτρων στην Ισπανία, αλλά είδε τα όνειρά του να γκρεμίζονται όταν διαγνώστηκε με καρκίνο σταδίου 4.

Έφτιαξε λοιπόν τον δικό του Δρόμο του Αγίου Ιακώβου σε 10 στρέμματα στην αυλή του στο Νησί Βάσον της Oυάσινγκτον. Υπό την καθοδήγηση του Zucker, ο Phil αναπαριστούσε με κάθε γύρο την πρόοδο του πάνω στον χάρτη του Santiago. Τελικά κατάφερε να βρει ένα κενό στη θεραπεία του, που του επέτρεψε να ταξιδέψει στην Ισπανία. Την ιστορία του αφηγείται το ντοκιμαντέρ «Ο Δρόμος του Φιλ» (Phil’s Camino).

ΑΦΗΣΤΕ ΤΟ ΣΩΜΑ ΣΑΣ ΝΑ ΚΑΘΟΡΙΣΕΙ ΠΟΣΟ ΜΑΚΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΣΟ ΓΡΗΓΟΡΑ ΘΑ ΠΑΤΕ, ΚΑΙ ΝΑ ΞΕΡΕΤΕ ΠΟΤΕ ΕΙΝΑΙ Η ΣΤΙΓΜΗ ΝΑ ΓΥΡΙΣΕΤΕ ΠΙΣΩ.

Αλλά δεν είναι ανάγκη να αναπαραστήσεις τις προσπάθειες του Φιλ για να έρθεις σε επαφή με την ύπαιθρο. Για παράδειγμα, εδώ στην Ουάσινγκτον, ο Σύνδεσμος Μονοπατιών της Ουάσινγκτον, μια ομάδα που βασίζεται στα μέλη της για τη φροντίδα των μονοπατιών και των δημοσίων εκτάσεων, έχει δημοσιεύσει μια λίστα με πάνω από 1.700 μονοπάτια χαμηλής ή μηδενικής κλίσης σε όλη την πολιτεία. Τα μονοπάτια αυτά ποικίλουν από πλακόστρωτα μέχρι ανώμαλου εδάφους, ενώ πολλά είναι προσβάσιμα για αναπηρικά αμαξίδια.

Η εκπρόσωπος της ομάδας, Kindra Ramos, αναφέρει ότι συχνά αυτό που κάνει μια διαδρομή να αξίζει είναι η αφιέρωση χρόνου στην παρατήρηση των μικρών θαυμάτων της φύσης. Όπως λέει, «όταν θέλω να βγω αλλά δεν έχω πολλή ενέργεια, μου αρέσει να διαλέγω μικρές κυκλικές διαδρομές που μπορώ να κάνω και δεύτερη φορά, αν νιώθω καλά μετά τον πρώτο γύρο».

Άλλες φορές, ακόμα και το περπάτημα στους δρόμους της γειτονιάς σας είναι αρκετό.

Ακόμα νοσταλγώ τις ψηλές κορυφές, ειδικά όταν βλέπω εντυπωσιακές φωτογραφίες στα κοινωνικά δίκτυα. Αλλά πλέον συνειδητοποιώ ότι η πεζοπορία καλύπτει ένα ευρύ φάσμα: από την αναρρίχηση κορυφών σε υψόμετρο εκατοντάδων μέτρων ως τις χαλαρές βόλτες στα πάρκα της γειτονιάς. Σ’ αυτή τη νέα πραγματικότητα μετά τη διάγνωση, έμαθα να εκτιμώ αυτόν τον διαφορετικό τρόπο εξερεύνησης και επαφής με τη φύση, που δεν περιλαμβάνει τη μανία για την κατάκτηση της κορυφής.

3 πολύτιμες συμβουλές για άνετη πεζοπορία

Πέρα από το να βρείτε διαδρομές χαμηλής κλίσης, ακολουθούν και κάποια άλλα πράγματα που έμαθα από τη δική μου εμπειρία κάνοντας πεζοπορία ενώ νιώθω κόπωση.

1. Η σταθερότητα είναι προτεραιότητα

Τα μπαστούνια πεζοπορίας μπορούν να σας δώσουν ένα επιπλέον επίπεδο ασφάλειας όταν το έδαφος είναι ανώμαλο ή έχει κλίση. Αν και ο Steve πάντα τα χρησιμοποιούσε, εγώ τα απέφευγα ακόμα και στις μεγάλες διαδρομές γιατί ένιωθα ότι με καθυστερούσαν. Τώρα πλέον είναι μια επιλογή, αν η διαδρομή έχει ακόμα και μικρή κλίση.

2. Προσοχή στον σωστό εξοπλισμό – παπούτσια, κάλτσες, μπουφάν

Κάποιες χημειοθεραπείες, όπως η δική μου, έχουν ως συνέπεια οι ασθενείς να κρυώνουν μονίμως. Το περασμένο φθινόπωρο, νοικιάσαμε ένα τροχόσπιτο για να κάνουμε κάμπινγκ στο σημείο στην ακτή της Ουάσινγκτον όπου ο ποταμός Κολούμπια συναντά τον Ειρηνικό Ωκεανό. Το κάμπινγκ σε σκηνή Νοέμβρη μήνα ήταν αδύνατο λόγω του κρύου και της υγρασίας.

Ήταν η πρώτη φορά που πήγα κάμπινγκ με τροχόσπιτο και μου άρεσε πολύ η ιδέα ότι, ύστερα από μια γεμάτη μέρα πεζοπορίας, θα μπορούσα να γυρίσω σε ένα ζεστό, στεγνό μέρος με θέρμανση, τρεχούμενο νερό και κουζίνα. Στις διαδρομές φορούσα θερμαινόμενα γάντια, που λειτουργούν με μπαταρία, όπως κάνω πάντα όταν πάω πεζοπορία με κρύο, ακόμα και πριν τη χημειοθεραπεία, αφού έχω Σύνδρομο Ρεϊνό. Τώρα έχουν γίνει απαραίτητο κομμάτι του εξοπλισμού μου.

3. Να θυμάστε ότι η πεζοπορία είναι ένα ταξίδι

Να σταματάτε πριν φτάσετε στο σημείο να το χρειάζεστε επειγόντως και να είστε ειλικρινής με τον συνοδοιπόρο σας, όταν περιγράφετε τις δυνατότητες και τα όριά σας. Αφήστε το σώμα σας να καθορίσει πόσο μακριά και πόσο γρήγορα θα πάτε, και να ξέρετε πότε είναι η σωστή στιγμή να γυρίσετε πίσω.

H Lornet Turnbull είναι δημοσιογράφος.