ΓΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΕΙΣ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΜΗ ΗΜΕΡΑ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΚΙΡΚΑΔΙΟ ΡΥΘΜΟ ΣΟΥ

Όλο και περισσότεροι είναι οι επιστήμονες που υποστηρίζουν ότι θα έπρεπε να εργαζόμαστε σύμφωνα με τον κιρκάδιο ρυθμό μας, και όχι κόντρα σε αυτόν, όπως συνηθίζουμε. Τι σημαίνει αυτό;

Στο όνειρό μου βλέπω έναν κόσμο χωρίς ξυπνητήρια, λαχταριστό. Αν με αφήσεις, πιστεύω μπορώ να κοιμάμαι απεριόριστα. Το έκανα τα σαββατοκύριακα πριν γίνω μαμά. Και το κάνω ακόμα, όποτε τα παιδιά μου το επιτρέπουν. Όλες τις υπόλοιπες ημέρες, σχεδόν κάθε πρωί υποφέρω. Τα μάτια μου πασχίζουν να ανοίξουν καθώς αποχαιρετώ τη μεγάλη μου κόρη για το σχολείο στις 7μιση και μέχρι να πιω τον πρώτο καφέ, στις 9, μου είναι δύσκολο να αρθρώσω ολοκληρωμένες προτάσεις. Την ίδια ώρα, όμως, πρέπει να δουλέψω.

Όχι, δεν έχω συνηθίσει ακόμα το πρωινό ξύπνημα, παρόλο που εξαναγκάζομαι σε αυτό μια ολόκληρη ζωή. Και αυτό μόνο ένα πράγμα μπορεί να σημαίνει: ότι δεν είμαι πρωινός τύπος. Ή, για να το πω πιο επιστημονικά, ότι ο κιρκάδιος ρυθμός μου, η εσωτερική διαδικασία που ελέγχει τον κύκλο ύπνου-ξύπνιου, ενεργοποιείται όταν ο ήλιος έχει πάρει για τα καλά τη θέση του ψηλά στον ουρανό. Όμως, ποιος νοιάζεται; Ούτε το σχολικό ωράριο, ούτε το εργασιακό θα αλλάξει επειδή κάποιοι από εμάς λειτουργούμε καλύτερα τις μεσημεριανές ώρες. Αν και δεν είναι λίγοι οι επιστήμονες που υποστηρίζουν πως θα έπρεπε.

Πώς να συγχρονίσεις τη δουλειά με το εσωτερικό σου ρόλοι

Πέτυχα τυχαία ένα podcast, το Eat, Sleep, Work, Repeat, στο οποίο η δημοσιογράφος έκανε λόγο για «chronoworking», το να προσαρμόζεις δηλαδή την εργάσιμη ημέρα σου στην φυσικό κιρκάδιο ρυθμό σου. Να ξεκινάς π.χ. να δουλεύεις στις 7, αν είσαι πρωινός τύπος, και στις 11, αν είσαι πιο μεσημεριανός.

Η ίδια υποστήριζε πως η ελαστικότητα αυτή θα έπρεπε να καθιερωθεί από όλες τις επιχειρήσεις και βάσιζε την εισήγησή της σε μελέτη που έδειξε πως οι κορυφαίες επιδόσεις σε γνωστικά καθήκοντα διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των πρωινών και των βραδινών τύπων. Οι πρώτοι φαίνεται να αποδίδουν καλύτερα στις 8 το πρωί, ενώ τα νυχτοπούλια έχουν καλύτερη απόδοση στις 8 το βράδυ. Οπότε, η θεωρία που λέει ότι όλοι μας λειτουργούμε καλύτερα το πρωί –αρκεί να δοκιμάσουμε να γίνουμε πρωινοί τύποι– καταρρίπτεται.

Στην εν λόγω μελέτη αναφέρθηκε σε άρθρο και η ειδικός σε ζητήματα ύπνου Dr Lindsay Browning, η οποία είπε πως «το αν είσαι πρωινός τύπος ή όχι δεν είναι κάτι που μπορείς να αλλάξεις, όμως μπορείς τουλάχιστον να προσαρμόσεις το πρόγραμμά σου έτσι, ώστε να ταιριάζει καλύτερα στη φυσική σου προδιάθεση».

Αν μπορέσεις να ρυθμίσεις το πώς και πότε δουλεύεις, πιθανότατα θα βελτιώσεις και την ποιότητα ύπνου σου. Γιατί, ενώ οι πρωινοί τύποι συνήθως κοιμούνται νωρίς και έτσι ξυπνούν το πρωί ξεκούραστοι και γεμάτοι ενέργεια, υπάρχουμε κι εμείς που τα βράδια βλέπουμε ταινίες, μαγειρεύουμε, κάνουμε γυμναστική και μπάνιο ή βγαίνουμε για ποτό, και έτσι στις 7 το πρωί… καταρρέουμε. «Αν, λοιπόν, μπορείς να επιλέξεις να πιάνεις δουλειά στις 11 αντί για τις 9, το να κοιμάσαι στη 1 τη νύχτα δεν θα σου δημιουργεί πρόβλημα», συμπληρώνει η ειδικός. Φυσικά, λίγες είναι οι δουλειές που προσφέρουν αυτή την ευελιξία. Τι μπορείς, λοιπόν, ρεαλιστικά να κάνεις;

3 tips για να αποδίδεις καλύτερα σύμφωνα με τον κιρκάδιο ρυθμό σου

iStock

1. Δόμησε τη μέρα σου λαμβάνοντας υπόψη το βιολογικό σου ρολόι

Ο σύμβουλος προσωπικής ανάπτυξης και συγγραφέας Κωνσταντίνος Χαραντινιώτης έλεγε πρόσφατα στο OW πως ξυπνά κάθε πρωί στις 5:30 και, αφού πιει κάτι ζεστό, μπορεί να κάτσει να γράψει. Πρόκειται για έναν ξεκάθαρα πρωινό τύπο, ο οποίος στις 7 είναι απόλυτα έτοιμος για δουλειά. Αν ισχύει και για εσένα το ίδιο, έχει νόημα να επιλέξεις μια εργασία που να ξεκινά και να τελειώνει νωρίς ή, τέλος πάντων, να μεταφέρεις τις πιο σημαντικές δουλειές σου όσο γίνεται κατά τις πρωινές ώρες.

2. Βρες πότε η ενέργειά σου είναι στο ζενίθ και πότε στο ναδίρ

Η Dr Browing προτείνει να ελέγξεις ποιες ώρες κορυφώνεται και ποιες ώρες πέφτει η ενέργειά σου μέσα στη μέρα. Μπορεί να διαπιστώσεις ότι ορισμένες δουλειές τις κάνεις καλύτερα συγκεκριμένες ώρες και αυτό να έχει σχέση με τον κιρκάδιο ρυθμό σου. Όταν το διακρίνεις, μπορείς να σχεδιάσεις τη μέρα σου έτσι, ώστε π.χ. να βάζεις τις εργασίες που απαιτούν καθαρό μυαλό στις ώρες του peak σου και τις πιο διεκπεραιωτικές εργασίες στις ώρες που… σε πιάνει μια νύστα.

3. Μη σπαταλάς ενέργεια

Αν εσύ ξυπνάς από τις 6 μα η δουλειά σε περιμένει στις 10, μη σπαταλάς άσκοπα την καλή πρωινή σου ενέργεια. Τις ώρες αυτές μπορείς να κάνεις ένα σωρό άλλα πράγματα που διαφορετικά θα άφηνες για το απόγευμα, όταν η εξάντληση θα σε είχε καταβάλλει. Μπορείς, λοιπόν, αφού ξυπνήσεις να κάνεις γυμναστική (που θα ενισχύσει τη διάθεσή σου για την υπόλοιπη ημέρα). Μπορείς να μαγειρέψεις ή να κάνεις άλλες δουλειές του σπιτιού. Μπορείς ίσως να ξεκινήσεις από το σπίτι μέρος της δουλειάς, ώστε το μεσημέρι που θα «πέσεις» να έχεις λιγότερο φόρτο και ίσως να σχολάσεις και στην ώρα σου. Με τον τρόπο αυτό τα βράδια σου θα είναι πιο ξεκούραστα, θα μπορείς να απολαύσεις άλλες, πιο χαλαρωτικές δραστηριότητες, και βέβαια να κοιμάσαι στην ώρα σου για να συμπληρώνεις όσο ύπνο χρειάζεσαι.