ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΓΙΑΠΩΝΕΖΕΣ ΕΧΟΥΝ ΠΙΟ ΗΠΙΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗΣ;
Για κάποιες γυναίκες το πέρασμα στην εμμηνόπαυση φαίνεται ότι είναι πιο εύκολο. Τι έχουν οι Γιαπωνέζες σε σχέση με τις γυναίκες της Δύσης που τις βοηθάει σε αυτή τη μεταβατική φάση της ζωής τους; Μπορούμε, άραγε, να το υιοθετήσουμε;
Ήξερες ότι οι Γιαπωνέζες αντιμετωπίζουν σημαντικά λιγότερες δυσκολίες κατά την εμμηνόπαυση σε σχέση με τις Αμερικανίδες και τις Καναδέζες; Μια έρευνα που διεξήγαγε η ανθρωπολόγος Margaret Lock, PhD, στο Πανεπιστήμιο McGill, στο Μόντρεαλ του Καναδά, έδειξε ότι συμπτώματα όπως οι εξάψεις, οι νυχτερινές εφιδρώσεις και η κατάθλιψη ήταν αρκετά ηπιότερα σε γυναίκες ιαπωνικής καταγωγής που ζούσαν στις ΗΠΑ σε σχέση με τις «δυτικές» κατοίκους των ίδιων περιοχών.
Τα ευρήματα είναι βασισμένα σε μια δεκαετία έρευνας σχετικά με την εμμηνόπαυση και τη γήρανση των Γιαπωνέζων, και η Dr Lock υποστηρίζει ότι οι βιολογικές και πολιτιστικές μεταβλητές δρουν συντονισμένα για να παράγουν αυτές τις σημαντικές διαφορές στον τρόπο με τον οποίο οι γυναίκες βιώνουν την εμμηνόπαυση.
«Τα συμπληρωματικά ποσοτικά και ποιοτικά ευρήματα, όταν εξετάζονται σε σύγκριση με τη μεγαλύτερη μακροζωία και τη χαμηλότερη συχνότητα εμφάνισης καρδιακών παθήσεων, οστεοπόρωσης και καρκίνου του μαστού που χαρακτηρίζουν τη γυναικεία γήρανση στην Ιαπωνία, υποδηλώνουν ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να ανακαλυφθεί τι είναι αυτό που προστατεύει τις γυναίκες από την επώδυνη εμμηνόπαυση και προάγει την υγιή γήρανση», ανέφερε η ειδικός, τονίζοντας ότι πρέπει να συνεξεταστούν όλοι οι παράγοντες που διαμορφώνουν την κατάσταση υγείας, όχι μόνο οι ψυχολογικοί ή οι βιολογικοί.
Για ποιο λόγο οι Γιαπωνέζες είναι πιο... τυχερές στην εμμηνόπαυση;
Το ερώτημα παραμένει: για ποιο λόγο οι Γιαπωνέζες είναι πιο τυχερές αναφορικά με την εμμηνόπαυση; Μία έρευνα υποστηρίζει ότι η πλούσια σε σόγια ιαπωνική κουζίνα συμβάλλει στη μείωση των έντονων συμπτωμάτων – δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι συμπληρώματα σόγιας συνταγογραφούνται σε γυναίκες για τη διαχείριση των εμμηνοπαυσιακών συμπτωμάτων.
Μια μερίδα ειδικών, όμως, υποστηρίζει ότι η αντίληψή μας για την εμμηνόπαυση μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τον τρόπο που βιώνουμε τα συμπτώματά της. Αντίστοιχα, υπάρχουν έρευνες που επιβεβαιώνουν ότι οι γυναίκες που βλέπουν την εμμηνόπαυση ως μια φυσική και θετική μετάβαση στη ζωή τους συχνά αναφέρουν λιγότερο έντονα συμπτώματα, όπως εξάψεις ή αλλαγές στη διάθεση. Αντίθετα, όσες την αντιλαμβάνονται ως μια αρνητική εμπειρία μπορεί να βιώσουν αυξημένο άγχος, το οποίο εντείνει τα συμπτώματα.
Η ψυχολογία παίζει ρόλο σε όλα τα σωματικά συμπτώματα, γι' αυτό ίσως είναι χρήσιμο να δούμε το πώς αντιλαμβάνονται οι Γιαπωνέζες αυτή τη φάση της ζωής τους σε σχέση με τις δυτικές γυναίκες.
Παίζει ρόλο η διαφορετική αντίληψη της εμμηνόπαυσης;
Στην Ιαπωνία, η εμμηνόπαυση αναφέρεται ως konenki, που σημαίνει «τα χρόνια της μετάβασης» ή «μια αίσθηση νέου σκοπού και ανάπτυξης». Επειδή οι λέξεις έχουν σημασία στο πώς βιώνουμε τα πράγματα, αυτός ο όρος ενσωματώνει μια πιο θετική και ενδυναμωτική προοπτική σε αυτό το φυσικό στάδιο της ζωής. Αντί να βλέπουν την εμμηνόπαυση ως παρακμή ή τέλος, οι Γιαπωνέζες την αγκαλιάζουν ως ευκαιρία για προσωπική ανάπτυξη και αυτογνωσία.
Στον αντίποδα, στη Δύση η εμμηνόπαυση είναι αντιληπτή ως μια φάση της ζωής που επιφέρει σημαντικές αλλαγές στο σώμα μιας γυναίκας, αλλά και στον συναισθηματικό της κόσμο. Είναι ένα θέμα που συνοδεύεται από μια αίσθηση τρόμου ή αρνητικότητας.
Στις δυτικές κοινωνίες, η εμμηνόπαυση συνδέεται με αρνητικούς συνειρμούς, όπως οι εξάψεις, οι εναλλαγές της διάθεσης, οι διαταραχές του ύπνου και η απώλεια της γονιμότητας. Η έμφαση δίνεται στις σωματικές και συναισθηματικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Αντίθετα, στην Ιαπωνία, υπάρχει μια μετατόπιση της προοπτικής προς τις πιο... πνευματικές πτυχές της εμμηνόπαυσης, την ελευθερία και τη μεγαλύτερη σοφία.
ΣΤΗΝ ΙΑΠΩΝΙΑ, Η ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΩΣ KONENKI, ΠΟΥ ΣΗΜΑΙΝΕΙ «ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ» Ή «ΜΙΑ ΑΙΣΘΗΣΗ ΝΕΟΥ ΣΚΟΠΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ».
Οι Γιαπωνέζες βλέπουν το konenki ως μια εποχή ενδυνάμωσης και απελευθέρωσης. Είναι μια ευκαιρία για δημιουργικό προβληματισμό, αυτοφροντίδα και προσωπική ανάπτυξη. Η εμμηνόπαυση θεωρείται μια φυσική μετάβαση σε μια νέα φάση της ζωής, όπου οι γυναίκες μπορούν να επικεντρωθούν στη δική τους ευημερία και να ακολουθήσουν τις επιθυμίες τους.
Κοινωνικά δίκτυα και ολιστική ευεξία
Δύο ακόμη σημαντικές πτυχές είναι τα δίκτυα υποστήριξης και η ολιστική ευεξία. Στην Ιαπωνία, οι γυναίκες συχνά συγκεντρώνονται σε ομάδες που ονομάζονται kaki-kai (δηλαδή κοινότητες εμμηνόπαυσης) για να μοιραστούν τις εμπειρίες τους, να ζητήσουν συμβουλές και να προσφέρουν η μία στην άλλη συναισθηματική υποστήριξη. Στη Δύση πλέον αυτό γίνεται μέσω των social media (στη Βρετανία υπάρχουν και σχετικά καφέ).
Επιπλέον, η επένδυση στην ολιστική ευεξία επεκτείνεται και στην εμμηνόπαυση. Παραδοσιακές πρακτικές όπως η βοτανοθεραπεία, ο βελονισμός και οι διατροφικές προσεγγίσεις χρησιμοποιούνται συνήθως για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης, και σπανιότατα θεραπείες ορμονικής υποκατάστασης.
Η σημασία του πολιτιστικού υπόβαθρου
Για να κατανοήσει κανείς τις διαφορές μεταξύ των δυτικών και των ιαπωνικών αντιλήψεων για την εμμηνόπαυση, αξίζει να εξετάσει το πολιτιστικό πλαίσιο. Στην Ιαπωνία, η πολιτιστική εκτίμηση για τη γήρανση είναι εντελώς διαφορετική. Οι άνθρωποι που μεγαλώνουν θεωρούνται τυχεροί και σοφοί, και οι μικρότεροι προστρέχουν για συμβουλές σε αυτούς. Αυτό επιτρέπει στις γυναίκες να προσεγγίσουν την εμμηνόπαυση ως φυσικό κομμάτι της ζωής, αντί για κάτι που πρέπει να φοβούνται ή να κρύβουν.
ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΒΛΕΠΟΥΝ ΤΗΝ ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΩΣ ΜΙΑ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΘΕΤΙΚΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥΣ, ΣΥΧΝΑ ΑΝΑΦΕΡΟΥΝ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΕΝΤΟΝΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ.
Επιπλέον, η ιαπωνική κουλτούρα δεν εστιάζει στο άτομο, αλλά στο σύνολο. Αυτομάτως το άτομο και οι ανάγκες του υποβιβάζονται, με όποιες θετικές ή αρνητικές προεκτάσεις έχει αυτό. Κοινώς, οι άνθρωποι δεν σκέφτονται τόσο τον εαυτό τους και δεν μεγαλοποιούν καταστάσεις που τους αφορούν. Προτιμούν να εστιάζουν στο ανήκειν σε μια ευρύτερη κοινότητα και να εξακολουθούν να συμμετέχουν και να προσφέρουν σε αυτή με τους τρόπους που μπορούν.
Μπορείς να νιώσεις... Γιαπωνέζα;
Η Angela Foster, Αμερικανίδα σύμβουλος ευεξίας, αναφέρει σε σχετική ανάρτησή της ότι οι Γιαπωνέζες σχεδόν γιορτάζουν την ένταξη στα χρόνια της εμμηνόπαυσης, όμως κάτι τέτοιο δεν ισχύει – το επισημαίνει και μια Γιαπωνέζα αναγνώστρια σε σχόλιό της. Στην πραγματικότητα, οι Γιαπωνέζες δεν εστιάζουν τόσο στην εμμηνόπαυση, πρώτον, επειδή δεν νοιάζονται τόσο για το πώς θα δείχνουν –δεν έχει ιδιαίτερη σημασία για την κουλτούρα τους– και, δεύτερον, επειδή δείχνουν νεότερες ούτως ή άλλως!
Αν κάτι από αυτές τις συνήθειες σε εμπνέει να το υιοθετήσεις, μπορεί να έχεις κάποιο όφελος. Δεν σου εγγυώμαι όμως ότι πράγματι θα έχεις ηπιότερα συμπτώματα ή πιο υγιή γήρανση. Η βιολογία και το DNA μας εξακολουθούν να παίζουν μεγάλο ρόλο.