ΓΙΑΤΙ ΚΑΠΟΙΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΟ ΣΤΡΕΣ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΑ ΤΟΥΣ ΜΟΙΑΣΕΙΣ

Το πώς αντιμετωπίζεις το στρες δεν έχει απαραίτητα να κάνει με τη θετική σου ψυχολογία, αλλά με μια σωματική κατάσταση η οποία μπορεί να καλλιεργηθεί σε σημαντικό βαθμό, ακολουθώντας ορισμένες καθημερινές πρακτικές.

Αν και μάλλον περιμένεις να διαβάσεις κάποιο άρθρο με ψυχολογικό υπόβαθρο, που θα σε μυήσει σε τεχνικές καταπολέμησης των αρνητικών σκέψεων, θα εκπλαγείς αν μάθεις ότι η αντοχή στο στρες έχει να κάνει με μια ικανότητα του οργανισμού και μπορεί σε έναν βαθμό να καλλιεργηθεί.

Σημαντικό προτού αναφερθούμε διεξοδικά σε αυτό είναι να επισημάνουμε ότι στρες και άγχος δεν είναι το ίδιο πράγμα. Το στρες είναι η αντίδραση του οργανισμού απέναντι σε κάτι νέο, απαιτητικό ή παράξενο. Ο οργανισμός τότε εκκρίνει αδρεναλίνη, η οποία μας επιτρέπει να παίρνουμε γρήγορες αποφάσεις και να παραμένουμε σε εγρήγορση.

Στρες και άγχος: Διαφορετικά, αλλά παρόμοια

Στρες προκαλείται ακόμη κι όταν βιώνουμε έντονα συναισθήματα, από λύπη και θυμό μέχρι ανυπομονησία και χαρά. Γενικά, οτιδήποτε διαταράσσει την ησυχία μας, δημιουργεί στρες. Το στρες συνήθως προκαλείται από εξωτερικά ερεθίσματα και υποχωρεί, όταν αυτά εξαφανιστούν. Τέτοια ερεθίσματα μπορεί να είναι:

• Επαγγελματικό deadline
• Χρόνια νόσος
• Χωρισμός
• Οικονομικές δυσχέρειες
• Διακρίσεις στον χώρο της δουλειάς ή της κοινότητας

Αντίθετα, το άγχος έχει να κάνει περισσότερο με επίμονες και πιο γενικευμένες σκέψεις σχετικά με την έκβαση των πραγμάτων –είναι το «τι θα γίνει αν...»– διαρκεί περισσότερο και δεν έχει να κάνει τόσο με εξωτερικά ερεθίσματα. Φυσικά, το ένα συνδέεται με το άλλο, αλλά το ένα δεν προϋποθέτει το άλλο.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Για να καταλάβεις πώς το στρες επιδρά στο σώμα, καλό είναι να διαβάσεις μερικά πράγματα για τη σύνδεσή του με τα σωματικά συμπτώματα υγείας, την οποία πρώτος ανακάλυψε ο ενδοκρινολόγος και βιοχημικός Hans Selye στα μέσα του προηγούμενου αιώνα.

Από το στρες στην αδρεναλίνη κι από εκεί στην καρδιά

Επιστρέφοντας στο θέμα μας, έχει σημασία να υπενθυμίσουμε ότι αντιλαμβανόμενος ο οργανισμός μια απειλή, εκκρίνει αδρεναλίνη μέσω των επινεφριδίων. Εκείνη με τη σειρά της προκαλεί 3 αντιδράσεις:

1. Επιταχύνει τους παλμούς της καρδιάς.
2. Επιταχύνει τον ρυθμό της αναπνοής.
3. Κάνει το συκώτι να παράξει τεράστιες ποσότητες γλυκόζης και να τις διοχετεύσει στο σώμα.

Εσύ κράτησε τους παλμούς της καρδιάς, διότι εδώ βρίσκεται το μυστικό στον έλεγχο του στρες. Η καρδιά δεν χτυπάει σαν καλοκουρδισμένο ρολόι. Πρέπει να προσαρμόζεται στο περιβάλλον και στις αναρίθμητες διαδικασίες που συμβαίνουν στο σώμα.

Έτσι, από τον ένα παλμό στον επόμενο καταγράφεται μια μεταβολή ως προς τον ρυθμό και την ισχύ, που είναι γνωστή ως μεταβλητότητα καρδιακού ρυθμού (Heart Rate Variability).

Τι είναι η μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού;

Στην προσπάθειά της να ανταπεξέλθει στις καθημερινές απαιτήσεις, η καρδιά θα επιταχύνει ή θα επιβραδύνει ανάλογα. Αλλά όταν αντιληφθεί σημαντικούς κινδύνους, είτε ψυχολογικούς είτε φυσιολογικούς (από την αγωνία για την έκβαση μιας εξέτασης, μέχρι την απουσία τροφής), θέτει σε λειτουργία τη διαδικασία αυτορρύθμισης, πράγμα που οδηγεί σε μικρότερη μεταβλητότητα.

Όταν επικρατεί πανικός, η καρδιά κάνει το καλύτερο που μπορεί μπορεί για να ρυθμίσει τον οργανισμό, με απώτερο στόχο να επιστρέψει στην ομοιόσταση. Τότε χάνει τη μεταβλητότητά της. Με απλά λόγια, η υψηλή μεταβλητότητα συνδέεται με καλύτερη σωματική και ψυχική αντοχή, ενώ η χαμηλή υποδηλώνει ότι ο οργανισμός έχει κουραστεί από στρεσογόνες επιθέσεις και χρειάζεται ανάπαυση, ώστε να ανακτήσει δυνάμεις.

Τι σχέση έχει με το πώς αντιμετωπίζεις το στρες;

«Η χαμηλή ΜΚΡ έχει συνδεθεί με την αρνητική έκβαση προβλημάτων υγείας, όπως η θνησιμότητα και τα καρδιακά νοσήματα. Είναι πολλά αυτά που μπορούν να χαμηλώσουν τη ΜΚΡ, συμπεριλαμβανομένων των λοιμώξεων, της θερμοκρασίας, της φλεγμονής, καθώς και των τραυματικών εμπειριών στρες. Η χαμηλή ΜΚΡ δηλώνει ότι ο οργανισμός βρίσκεται σε κατάσταση στρες και όχι ευδοκίμησης» σημειώνει ο Βρετανός Dr Rangan Chatterjee, δημοφιλής από την εκπομπή του BBC Doctor in House, στο βιβλίο του Η λύση για το στρες, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πεδίο.

Πλέον, υπάρχουν φορητές συσκευές που μετρούν τη μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού τις οποίες χρησιμοποιούν συχνότερα οι αθλητές, πλην όμως αυτό το μέγεθος είναι μία από τις πιο αξιόπιστες μετρήσεις που δίνουν πληροφορίες για την απόκριση στο στρες.

Η ΛΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΤΡΕΣ

εκδ. Πεδίο

Αγόρασέ το

Public.gr

11 τρόποι για να αντιμετωπίζεις το στρες καλύτερα

Ο Dr Chatterjee αφιερώνει ένα ολόκληρο κεφάλαιο του βιβλίου του στη ΜΚΡ, εξηγώντας τη λειτουργία της, παρουσιάζοντας ένα παράδειγμα ασθενή του και δίνοντας ορισμένες πρακτικές συμβουλές για την αύξησή της.

Πρόκειται για 11 απλές προτάσεις. Δεν χρειάζεται να τις ακολουθήσεις όλες. Διάλεξε όσες πιστεύεις ότι μπορείς να εντάξεις στη ζωή σου.

1. Να κοιμάσαι καλά. Καλός ύπνος σημαίνει ότι θα ξυπνήσεις αναζωογονημένος/η και ξεκούραστος/η. Οι περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται 7-9 ώρες καθημερινού ύπνου.
2. Να καταναλώνεις το τελευταίο γεύμα της ημέρας τουλάχιστον 3 ώρες προτού πας για ύπνο.
3. Βάλε σε σειρά τη σωματική άσκηση. Ακολούθησε ένα πρόγραμμα ενδυνάμωσης τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα και προσπάθησε να κινείσαι όσο μπορείς περισσότερο σε καθημερινή βάση.
4. Κάνε ασκήσεις βαθιάς αναπνοής για 5 έως 10 λεπτά κάθε πρωί.
5. Ακολούθησε μια διατροφή πλούσια σε υγιεινές, μη επεξεργασμένες τροφές.
6. Κάνε τακτικά ασκήσεις γιόγκα. Δέκα λεπτά κάθε μέρα είναι προτιμότερα από 2 μεγάλης διάρκειας προπονήσεις την εβδομάδα.
7. Κάνε διαλογισμό.
8. Άκουσε χαλαρωτική μουσική. Η μουσική έχει αποδειχθεί ότι «αλλάζει» τον εγκέφαλο.
9. Κάνε μια βόλτα σε φυσικό περιβάλλον. Σε μερικές χώρες η λεγόμενη δασοθεραπεία συνταγογραφείται.
10. Ξεκίνησε μαθήματα Tai Chi.
11. Κάνε ασκήσεις καθημερινής ευγνωμοσύνης.

Βρείτε εδώ τα audio articles που είναι διαθέσιμα αυτή τη στιγμή.

Για να ακούτε τα άρθρα του OW που είναι διαθέσιμα σε ηχητική μορφή, μπορείτε να μας ακολουθήσετε σε Spotify και σε Apple Podcasts.