ΓΙΑΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΛΑΙΣ ΜΕ ΤΟ ΠΑΡΑΜΙΚΡΟ

Το κλάμα είναι μια φυσιολογική και υγιής ανθρώπινη αντίδραση. Μερικοί άνθρωποι κλαίνε περισσότερο από άλλους, για διαφορετικούς λόγους. Αν αισθάνεσαι ότι τελευταία δεν μπορείς να σταματήσεις να κλαις, δες τι μπορεί να σου συμβαίνει.

Το κλάμα είναι βιολογική αντίδραση σε ένα συναισθηματικό, σωματικό ή διανοητικό ερέθισμα. Μπορεί να κλάψεις αν νιώσεις λύπη, φόβο, χαρά ή πόνο. Δάκρυα μπορεί να αρχίσουν να κυλάνε αβίαστα αν τραυματιστείς, αν σε «αγγίξει» μια συναισθηματική σκηνή ταινίας, ακόμη και μετά την προπόνηση.

Δάκρυα μπορεί να προκύψουν και αν τα μάτια σου είναι ξηρά ή αν καθαρίζεις κρεμμύδια! Ουσιαστικά, ο λόγος που το σώμα μας επιστρατεύει το κλάμα έχει να κάνει με την επαναφορά του στην ισορροπία, την ομοιόσταση την αποκαλούν οι ειδικοί.

Αν είσαι τύπος που κλαις εύκολα, ίσως έχεις προσέξει ότι η ανάγκη σου για κλάμα διαφοροποιείται ανάλογα με τις φάσεις της ζωής που διανύεις. Το θέμα όμως αυτού του άρθρου έχει να κάνει με την τάση για εύκολο και συχνό κλάμα. Αν νιώθεις ότι το «έχεις παρακάνει» και κλαις με το παραμικρό, χωρίς να υπάρχει προφανής λόγος, ίσως αξίζει να μάθεις τις αιτίες που μπορεί να κρύβονται πίσω από αυτή την αυθόρμητη αντίδραση.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Ποιοι μπορεί να είναι οι λόγοι που κλαις εύκολα;

1. Παρατεταμένη θλίψη

Κάθε άτομο βιώνει διαφορετικά τη θλίψη. Μερικοί άνθρωποι χρειάζονται λίγες εβδομάδες για να προσαρμοστούν σε μια απώλεια, ενώ άλλοι μπορεί να θρηνούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, κι αυτό είναι ΟΚ. Δεν χρειάζεται να ξαναπούμε πόσο φυσιολογικό και υγιές είναι να κλαις (ακόμη και να μην μπορείς να σταματήσεις), αν έχεις υποστεί μια σημαντική απώλεια. Οπότε, το συναίσθημα της φυσιολογικής θλίψης δεν είναι αυτό που μας νοιάζει εδώ πέρα.

Η παρατεταμένη θλίψη όμως είναι κάτι άλλο. Σηματοδοτεί την κατάσταση κατά την οποία κάποιος συνεχίζει να θρηνεί για μεγάλο διάστημα και, επιπλέον, τα συμπτώματά του γίνονται πιο έντονα με την πάροδο του χρόνου. Ορισμένοι ειδικοί την αποκαλούν διαταραχή παρατεταμένης θλίψης, όμως καθώς δεν υπάρχουν αυστηρά πλαίσια για το πόσο διαρκεί η θλίψη της απώλειας, ο όρος δεν είναι και πολύ ακριβής.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η παρατεταμένη θλίψη δυνητικά είναι προάγγελος πιθανής κατάθλιψης, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι χρειάζεσαι ψυχίατρο. Ένας ειδικός πένθους θα μπορούσε να σε βοηθήσει να διερευνήσεις τα συναισθήματά σου και να αναπτύξεις μηχανισμούς διαχείρισης.

2. Κατάθλιψη

Η κατάθλιψη είναι μια διαταραχή της διάθεσης που μπορεί να σου φέρνει δάκρυα στα μάτια, ακόμα κι αν δεν αισθάνεσαι λύπη. Έτσι, μπορεί να σου κάνει μεγάλη εντύπωση το ότι δεν μπορείς να σταματήσεις να κλαις ενώ δεν νιώθεις συναισθηματική πίεση. Για να βεβαιωθείς αν πάσχεις από κατάθλιψη, πρέπει να επισκεφτείς κάποιον ψυχίατρο ο οποίος θα αποφανθεί εάν αντιμετωπίζεις τουλάχιστον 5 από τα 9 χαρακτηριστικά συμπτώματα, το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, για περισσότερες από 15 συνεχόμενες ημέρες.

Τα συμπτώματα της κατάθλιψης περιλαμβάνουν:

• χαμηλή διάθεση (θλίψη, κενό, απελπισία),
• χαμηλή ενέργεια ή κίνητρο,
• δυσκολία συγκέντρωσης,
• δυσκολία στην απόλαυση καθημερινών ή ειδικών δραστηριοτήτων,
• αλλαγές στην όρεξη (κατανάλωση περισσότερου ή λιγότερου φαγητού από το συνηθισμένο),
• αλλαγές στις συνήθειες ύπνου (περισσότερες ή λιγότερες ώρες από το συνηθισμένο),
• αλλαγές στα μοτίβα κίνησης (κινούνται πιο αργά ή πιο γρήγορα από το συνηθισμένο),
• αισθήματα ντροπής ή ενοχής,
• επαναλαμβανόμενες σκέψεις αυτοτραυματισμού, θανάτου ή αυτοκτονίας.

Το συχνό κλάμα, ακόμη και στον ύπνο σου, μπορεί να είναι σημάδι κατάθλιψης εάν συνυπάρχουν κι άλλα συμπτώματα από τη λίστα.

3. Άγχος

Το αίσθημα άγχους ή νευρικότητας κατά καιρούς είναι φυσικό. Εάν όμως έχεις αγχώδη διαταραχή, τότε νιώθεις έντονη ανησυχία και νευρικότητα συχνά, ακόμη και σε καθημερινή βάση, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε εύκολο κλάμα. Τα συμπτώματα του άγχους μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο, αλλά συχνά περιλαμβάνουν:

• νευρικότητα ή ευερεθιστότητα,
• υπερβολική ανησυχία και φόβο,
• μυϊκή ένταση,
• κούραση,
• δυσκολία εστίασης ή συγκέντρωσης,
• πρόβλημα στον ύπνο,
• τινάγματα,
• χαμηλή ανοχή στην απογοήτευση.

Μερικά από αυτά τα συμπτώματα μπορεί να φέρνουν δάκρυα στα μάτια, με τον ίδιο τρόπο που μπορεί να το κάνει και η εξάντληση.

4. Μετατραυματικό στρες

Μπορεί η στιγμή που βίωσες μια τραυματική εμπειρία να έχει περάσει ανεπιστρεπτί, αλλά το σώμα σου δεν το έχει ξεχάσει. Έχει καταγράψει το τραύμα με πολλούς τρόπους. Είναι πολύ συνηθισμένο λοιπόν να ξεσπάς σε κλάματα με μικρές αφορμές, ίσως και ασήμαντες, ακόμη και μετά από πολλά χρόνια. Το καλό με το μετατραυματικό στρες είναι ότι επιδέχεται θεραπεία, αρκεί να επισκεφτείς ειδικό, όσο πιο σύντομα τόσο καλύτερα.

5. Ορμονικά σκαμπανεβάσματα

Από τους πιο συνηθισμένους λόγους που μπορεί κάποιος να ξεσπάει για αδιόρατους λόγους είναι οι ορμονικές μεταβολές, διαταραχές και μεταβάσεις. Η εγκυμοσύνη, η λοχεία, το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο (PMS) και οι παθήσεις του θυρεοειδούς είναι οι πιο συχνές αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν εύκολα τα δάκρυά σου. Ο υποθυρεοειδισμός μάλιστα μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη, χωρίς καν να υπάρχει ψυχολογικό υπόβαθρο.

Αν πιστεύεις ότι ανήκεις σε αυτή την κατηγορία, μία επίσκεψη σε ενδοκρινολόγο θα σου δώσει τις απαντήσεις που ψάχνεις και θα μπορέσεις με τη βοήθειά του να ρυθμίσεις το όποιο πρόβλημα. Αν πάλι είσαι έγκυος ή μόλις γέννησες, μάλλον θα πρέπει να αποδεχτείς ότι το ένα φέρνει το άλλο και να κάνεις υπομονή μέχρι να... περάσει.

6. Ψευδοβολβική επίδραση

Είναι σπάνιο, αλλά πρόκειται για μια νευρολογική διαταραχή που αποκαλείται ψευδοβολβική επίδραση (PBA) και στην ουσία οδηγεί τον ασθενή σε επεισόδια ισχυρών συναισθημάτων τα οποία είναι ακατάλληλα για την περίσταση. Εκτός λοιπόν από το εύκολο κλάμα, αυτή η πάθηση μπορεί να προξενήσει και ασταμάτητα νευρικά γέλια. Η ψευδοβολβική επίδραση συνδέεται με καταστάσεις που επηρεάζουν τον εγκέφαλο και εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα με ιστορικό:

• εγκεφαλικού επεισοδίου,
• νόσου του Πάρκινσον,
• άνοιας ή Αλτσχάιμερ,
• σκλήρυνσης κατά πλάκας,
• αμυοτροφικής, πλευρικής σκλήρυνσης (ALS).

Κλαις εύκολα; Τι μπορείς να κάνεις για να το περιορίσεις

Αν αισθάνεσαι ότι μπορεί να σου συμβαίνει κάτι από τα παραπάνω, καλό είναι να επισκεφτείς έναν επαγγελματία υγείας που θα μπορέσει να κάνει τη διάγνωση. Ωστόσο, πάντα είναι χρήσιμες μερικές συμβουλές που θα σε βγάλουν από τη δύσκολη θέση και θα σε βοηθήσουν να περιορίσεις τα ξαφνικά ξεσπάσματά σου:

• Επικεντρώσου στη λήψη αργών, βαθιών αναπνοών. Εισπνοή από τη μύτη και εκπνοή από το στόμα. Η βαθιά αναπνοή έχει επίδραση στον εγκέφαλο και μπορεί να σε βοηθήσει να χαλαρώσεις και να σταματήσεις να κλαις.
• Προσπάθησε να χαλαρώσεις συνειδητά τους μυς του προσώπου σου, ώστε η έκφρασή σου να γίνει ουδέτερη. Καθώς όλα αυτά τα συμπτώματα συνδέονται, αν καταφέρεις να ελέγξεις το ένα, μπορεί να σε βοηθήσει να σταματήσεις το άλλο.
• Σκέψου κάτι επαναλαμβανόμενο, όπως ένα ποίημα, ένα τραγούδι ή ένα παιδικό στιχάκι. Εάν αυτό δεν λειτουργήσει, εστίασε σε ένα κοντινό αντικείμενο και προσπάθησε να διακρίνεις τα χρώματα, τις υφές και τα σχήματα.
• Μια βόλτα ή οποιαδήποτε κινητική δραστηριότητα μπορεί επίσης να βοηθήσει.
• Προσπάθησε να εκφράσεις τα συναισθήματά σου γράφοντάς τα. Το γράψιμο μπορεί να αντικαταστήσει την ανάγκη σου να κλάψεις.