ΑΥΤΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΒΟΤΑΝΟ ΒΟΗΘΑΕΙ ΤΗΝ ΑΜΥΝΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΟΣΟ ΛΙΓΑ

Από το ρόφημα που πίναν οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας στα χωριά, μέχρι τη χρήση του στη μαγειρική, το φασκόμηλο προσφέρει ποικιλία θρεπτικών συστατικών, ακόμα και σε μικρές ποσότητες.

Salvia officinalis. Έτσι ονομάζεται επισήμως το κοινό φασκόμηλο, με το έντονο άρωμα και τη γήινη γεύση, που ανήκει στην οικογένεια της μέντας μαζί με τη ρίγανη, το δεντρολίβανο, τον βασιλικό και το θυμάρι – βότανα που οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας στα χωριά μάζευαν από τη φύση και είχαν πάντα στις κουζίνες τους. Το έκαναν ρόφημα και το χρησιμοποιούσαν σε σπιτικά γιατροσόφια που μπορείς να δοκιμάσεις ακόμη και σήμερα. Αν θέλεις βέβαια να το πας ένα βήμα παραπέρα, μπορείς να το χρησιμοποιήσεις σε υπέροχες συνταγές, όπως σε αυτή την υπέροχη χειμωνιάτικη σούπα με παντζάρι, φασκόμηλο και κάστανα.

Το φασκόμηλο είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνη Κ, σίδηρο, βιταμίνη Β6, ασβέστιο, μαγγάνιο, ενώ περιέχει μικρές ποσότητες μαγνησίου, ψευδαργύρου, χαλκού και βιταμινών Α, C και Ε. Στο βότανο αυτό βρίσκουμε πάνω από 160 είδη πολυφαινολών με αντιοξειδωτική δράση. Έρευνα, μάλιστα, διαπίστωσε ότι η κατανάλωση 1 φλιτζανιού (240 ml) ροφήματος φασκόμηλου δύο φορές την ημέρα αύξησε σημαντικά την αντιοξειδωτική άμυνα του οργανισμού των συμμετεχόντων.

4 ευεργετικές δράσεις που κρύβει το φασκόμηλο

Πέρα από τις εμπειρικές γνώσεις των παλιών, οι επιστήμονες άρχισαν να μελετούν την επίδραση που μπορεί να έχουν στην υγεία μας τα διάφορα είδη του και προς το παρόν τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά.

1. Το φασκόμηλο τονώνει τις νοητικές λειτουργίες

Αν και χρειάζονται περισσότερες μελέτες, αρκετές είναι αυτές που συνδέουν τη λήψη φασκόμηλου με βελτίωση της μνήμης και της λειτουργίας του εγκεφάλου τόσο σε νεότερους όσο και σε μεγαλύτερους υγιείς ενήλικες. Μάλιστα, ο Adrian L. Lopresti αναφέρει σε ανασκόπηση που δημοσίευσε το 2017 ότι «μελέτες in vitro σε ζώα και προκαταρκτικές μελέτες σε ανθρώπους καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι τα φυτά του γένους Salvia φαίνεται να ενισχύουν τις γνωστικές μας ικανότητες και να μας προστατεύουν από νευροεκφυλιστικές διαταραχές».

2. Αμβλύνει τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης

Τα γιατροσόφια των παλιών όσον αφορά την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης, όπως οι εξάψεις και οι νυχτερινές εφιδρώσεις, φαίνεται να έχουν κάποια βάση. Μια ημερήσια δόση S. officinalis σε δισκίο των 100 mg για οκτώ εβδομάδες περιόρισε τη συχνότητα εμφάνισης των παραπάνω και άλλων συμπτωμάτων στις γυναίκες που το λάμβαναν, σε σύγκριση με εκείνες που έπαιρναν placebo, αναφέρει μελέτη στο International Journal of Medical Research and Health Sciences.

Επίσης, το 2017 ανασκόπηση ερευνών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα φαρμακευτικά φυτά, ανάμεσά τους το φασκόμηλο, αποτελούν αποτελεσματική θεραπεία του οξέος εμμηνοπαυσιακού συνδρόμου, απαιτείται όμως περαιτέρω μελέτη.

ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΚΟΜΙΣΟΥΜΕ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΟΥ ΦΑΣΚΟΜΗΛΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΟΥΜΕ ΜΕΧΡΙ ΔΥΟ ΦΛΙΤΖΑΝΙΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ.

3. Ρίχνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα

Αν και οι ερευνητές έχουν ακόμα δρόμο να διανύσουν, τα μέχρι τώρα δεδομένα είναι ενθαρρυντικά. Πείραμα σε ποντίκια, όπου οι ειδικοί συνέκριναν την αποτελεσματικότητα εκχυλίσματος φύλλων φασκόμηλου με ένα κοινό φάρμακο για τη ρύθμιση του διαβήτη, έδειξε ότι το πρώτο μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη με τρόπο παρόμοιο με το δεύτερο.

Επίσης, μελέτη σε άτομα με διαβήτη και υψηλή χοληστερόλη καταλήγει ότι εκείνοι που έλαβαν εκχύλισμα φύλλων φασκόμηλου για 3 μήνες είχαν στο τέλος της δοκιμής χαμηλότερα επίπεδα γλυκόζης νηστείας.

«Τα παραπάνω, ωστόσο, δεν σημαίνουν ότι από μόνη της η λήψη φασκόμηλου μπορεί να λύσει το πρόβλημα ή να αντικαταστήσει την όποια εξειδικευμένη παρέμβαση», σχολιάζει η Αγγελική Ιωαννίδου, κλινική διαιτολόγος MSc.

Unsplash Paulina H.

4. Βελτιώνει τα επίπεδα χοληστερόλης

Η αύξηση της «κακής» (LDL) χοληστερόλης αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρδιακών παθήσεων. Ίσως, λοιπόν, δεν είναι κακή ιδέα να βάλουμε στη διατροφή μας ένα φλιτζάνι φασκόμηλο.

Σύμφωνα με έρευνα στο περιοδικό Phytotherapeutic Research, οι συμμετέχοντες που λάμβαναν 400 έως 1.500 χιλιοστόγραμμα φασκόμηλου καθημερινά (ως σκόνη, τσάι ή συμπλήρωμα) σημείωσαν βελτίωση των επιπέδων των λιπιδίων στο αίμα μετά από τρεις μήνες. Ειδικότερα, τα επίπεδα ολικής χοληστερόλης μειώθηκαν κατά 16-20%, η LDL χοληστερόλη μειώθηκε κατά τουλάχιστον 12%, η HDL χοληστερόλη αυξήθηκε έως και 20% και τα τριγλυκερίδια μειώθηκαν κατά τουλάχιστον 18%.

Το φασκόμηλο στην κουζίνα μας

Τα φρέσκα φύλλα φασκόμηλου έχουν έντονη αρωματική γεύση, γι’ αυτό καλό είναι να τα χρησιμοποιούμε με φειδώ. Μπορούμε να πασπαλίσουμε με αυτά σούπες, να τα ανακατέψουμε ψιλοκομμένα με βούτυρο, να τα προσθέσουμε σε σάλτσες ντομάτας ή στις ομελέτες.

Το αποξηραμένο φασκόμηλο μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε ως καρύκευμα σε κρέατα (πουλερικά και χοιρινό), αλλά και σε ψητά λαχανικά ή να το προσθέσουμε σε πουρέ πατάτας.

Μπορούμε, φυσικά, να απολαύσουμε το βότανο αυτό σε μορφή τσαγιού ή να προμηθευτούμε φυτικά συμπληρώματα.

Unsplash Svitlana

Έχει παρενέργειες το φασκόμηλο;

Όταν το φασκόμηλο καταναλώνεται για γαστρονομικούς σκοπούς, θεωρείται ασφαλές για ενήλικες και παιδιά. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει πιθανότητα να είμαστε αλλεργικοί. Επίσης, η κατανάλωσή του αντενδείκνυται κατά τη διάρκεια της κύησης και του θηλασμού, καθώς και σε άτομα με ορμονοεξαρτώμενες ασθένειες.

Ορισμένα είδη φασκόμηλου (ανάμεσά τους και το κοινό) περιέχουν θουγιόνη, μία ένωση που μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι η υψηλή πρόσληψή της μπορεί να έχει νευροτοξική και ηπατοτοξική δράση. Δεν υπάρχουν, όμως, επαρκείς ενδείξεις για τον άνθρωπο. Επιπλέον, είναι σχεδόν αδύνατο να καταναλωθούν τοξικές ποσότητες μέσω των τροφών.

Ωστόσο, η υπερβολική κατανάλωση ροφήματος από φασκόμηλο μπορεί να έχει τοξικές επιδράσεις, γι’ αυτό καλό είναι να μην ξεπερνάμε, σύμφωνα με έρευνα, τα 3-6 φλιτζάνια την ημέρα.

Η υπερβολική κατανάλωσή του μπορεί, ακόμα, να επηρεάσει τη δράση αντισπασμωδικών φαρμάκων, καθώς και φαρμάκων για τον διαβήτη. Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι όποιος λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, να ενημερώσει σχετικά τον γιατρό του.

Εάν επιλέξουμε να λαμβάνουμε κάψουλες ή εκχυλίσματα φασκόμηλου, ακολουθούμε πιστά τη συνιστώμενη δόση που αναγράφεται στην ετικέτα του προϊόντος.

«Πρόκειται για ένα ευεργετικό βότανο από θρεπτικής πλευράς, που αξίζει να έχουμε στην κουζίνα μας. Ένα με δύο φλιτζάνια την ημέρα μπορεί να έχουν ορισμένα οφέλη. Αποφεύγουμε, ωστόσο, την υπερβολική λήψη και κατάχρησή του είτε σε μορφή ροφήματος είτε σε μορφή συμπληρωμάτων, λόγω της τοξικής τους επίδρασης», καταλήγει η ειδικός.