ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΤΙΜΟΤΕΡΟ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΑΔΥΝΑΤΟΣ Ή ΣΕ ΚΑΛΗ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ;
Τι θα σε βοηθήσει να ζήσεις περισσότερα χρόνια; Να χάσεις βάρος ή να ξεκινήσεις συστηματικά γυμναστική για να αποκτήσεις καλή φυσική κατάσταση;
Το ερώτημα αυτό βασανίζει πολύ κόσμο. Την απάντηση προσπαθεί να δώσει μεγάλη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο British Journal of Sports Medicine (Νοέμβριος 2024) και εξετάζει τη σύνδεση μεταξύ αερόβιας φυσικής κατάστασης, δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) και μακροζωίας.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματά της, το να είσαι σε φόρμα είναι πολύ πιο σημαντικό για τη μακροζωία από το να είσαι αδύνατος. Η ανασκόπηση διαπίστωσε ότι η κακή φυσική κατάσταση διπλασίασε ή τριπλασίαζε τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου, ανεξάρτητα από την ηλικία ή τον ΔΜΣ. Από την άλλη, αν κάποιος ήταν παχύσαρκος αλλά γυμναζόταν, είχε περίπου τις μισές πιθανότητες να πεθάνει νέος σε σχέση με κάποιον που ναι μεν είχε φυσιολογικό βάρος, αλλά η αερόβια φυσική του κατάσταση δεν ήταν τόσο καλή. Με άλλα λόγια, φαίνεται να αυξάνονται τα στοιχεία που υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι μπορούν να είναι υγιείς και να ζήσουν πολλά χρόνια ανεξάρτητα από το βάρος τους, αν είναι σωματικά δραστήριοι και σε καλή φυσική κατάσταση.
Μπορεί να έχεις παραπανίσια κιλά και να είσαι υγιής;
Μέχρι στιγμής, τα στοιχεία είναι ανάμεικτα. Συνολικά, τα άτομα με παχυσαρκία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων παθήσεων, όπως ο διαβήτης, ο καρκίνος και τα καρδιαγγειακά. Επίσης, έχουν περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν σε νεαρότερη ηλικία από άτομα με φυσιολογικό βάρος.
Ωστόσο, τα δεδομένα υποστηρίζουν ότι το να είσαι σε φόρμα μπορεί να αλλάξει την παραπάνω εικόνα ανεξάρτητα από το ΔΜΣ. Προηγούμενη ανασκόπηση συνέκρινε τα κέρδη που προέκυψαν από την έναρξη ενός προγράμματος είτε άσκησης είτε δίαιτας, όσον αφορά τη μακροζωία παχύσαρκων ατόμων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η άσκηση μείωσε τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου κατά περίπου 30%, ακόμη και αν οι συμμετέχοντες δεν έχασαν βάρος. Το όφελος αυτό ήταν περίπου διπλάσιο από εκείνο που προέκυψε από την απώλεια βάρους μέσω της δίαιτας.
Δυστυχώς, πολλές από τις προηγούμενες μελέτες είχαν αρκετές αδυναμίες (π.χ. αφορούσαν μικρές ομάδες ανθρώπων, το μεγαλύτερο μέρος των συμμετεχόντων ήταν άντρες και Αμερικανοί), τις οποίες προσπάθησε να εξαλείψει η πρόσφατη μετα-ανάλυση.
Η σημασία της φυσικής κατάστασης
Η παχυσαρκία, όπως ήταν αναμενόμενο, συνδέθηκε με τη θνησιμότητα. Τα παχύσαρκα άτομα που ήταν και αγύμναστα είχαν περίπου τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα σε σύγκριση με άτομα σε καλή φυσική κατάσταση των οποίων ο ΔΜΣ ήταν φυσιολογικός.
Όμως, η κακή φυσική κατάσταση είχε τους δικούς της κινδύνους. Άτομα με κανονικό βάρος και κακή φυσική κατάσταση είχαν περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν νέοι σε σχέση με παχύσαρκα άτομα που είχαν καλή φυσική κατάσταση. Από στατιστική άποψη, η φυσική κατάσταση εξάλειψε σε σημαντικό βαθμό τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου από παθήσεις που σχετίζονται με την παχυσαρκία, δήλωσε ο Siddhartha Angadi, φυσιολόγος άσκησης στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια και ανώτερος συγγραφέας της μελέτης.
Τέλος, οι επιστήμονες αναφέρουν πώς αν θες να ξεφύγεις από την κατηγορία του αγύμναστου δεν απαιτείται μεγάλη προσπάθεια. Για τους περισσότερους ανθρώπους, αυτό μπορεί να μεταφραστεί σε μερικούς γρήγορους περίπατος με ταυτόχρονη κίνηση των χεριών και γενικά οποιαδήποτε δραστηριότητα αρκετά κουραστική, ώστε να μπορείς να μιλάς αλλά να μην τραγουδάς.