ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΓΙΑ ΝΑ ΓΕΡΑΣΕΙΣ ΜΕ ΥΓΕΙΑ;

Αν το ζητούμενο είναι η υγιής γήρανση, πώς μπορούμε να την κατακτήσουμε; Τις βασικές παραμέτρους που οδηγούν στη μακροζωία λίγο-πολύ τις γνωρίζουμε. Υπάρχει όμως και κάτι ακόμη, στο οποίο ίσως δεν έχουμε δώσει την πρέπουσα σημασία.

Πολλά έχουν ειπωθεί για τη μακροζωία και τα κλειδιά που σου ανοίγουν τις πόρτες στον επίγειο παράδεισό της. Με την προϋπόθεση πάντα ότι δεν μιλάμε μόνο για «χρόνια πολλά», αλλά και για «χρόνια όμορφα», δηλαδή υγιή. Διότι χωρίς υγεία, ποιο θα ήταν το νόημα της μακροζωίας;

Έτσι, το ισορροπημένο βάρος, η μεσογειακή –κατά βάση χορτοφαγική– διατροφή, η σωματική δραστηριότητα, η συμμετοχή σε μια κοινότητα, η εκμάθηση νέων πραγμάτων, η ανθρώπινη επαφή –σε αντιδιαστολή με τη μοναξιά– έχουν όλα υπογραμμιστεί ως βασικοί πυλώνες μιας υγιούς μακροημέρευσης.

Όλα αυτά, αν το καλοσκεφτείς, είναι πράγματα τα οποία στερεί η σύγχρονη ζωή στις πόλεις (εφόσον μιλάμε για ανθρώπους ενός μέσου και χαμηλού εισοδήματος) και περιορίζει σημαντικά η φυσική διαδικασία της γήρανσης.

Μοιάζει λοιπόν σα να πρέπει να αγωνιστείς ενάντια σε μια σειρά εμποδίων για να μπορέσεις να ορθοποδήσεις και μάλιστα να ξεκινήσεις τον αγώνα σου, εγκαίρως, υιοθετώντας συνήθειες που θα μπορείς να έχεις για αρκετά χρόνια καθώς μεγαλώνεις.

Οι 5 πυλώνες της μακροζωίας

Η Αμερικανίδα συγγραφέας Caroline Paul δεν χρειάστηκε να δώσει έναν σκληρό αγώνα με την καθημερινότητα, καθώς η προηγούμενη δουλειά της (πυροσβέστης) και τα χόμπι της (πεζοπορία και surfing) της επέτρεψαν να φτάσει στην ηλικία των 60 ετών με ένα σχετικά δυνατό κορμί.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Στο τελευταίο της βιβλίο που αφορά την υγιή μακροζωία, η Paul ναι μεν υπογραμμίζει 5 βασικούς πυλώνες που την εξασφαλίζουν, κάνει λόγο όμως και για έναν ακόμη, που η ίδια έμαθε σε αυτή τη ζωή.

Οι σωματικά, διανοητικά και συναισθηματικά ικανοί ηλικιωμένοι ενήλικες που σκιαγραφεί η Paul έχουν 5 κοινά χαρακτηριστικά:

1. Είναι μέρος μιας κοινότητας.
2. Έχουν σκοπό ή κίνητρο.
3. Μαθαίνουν και ανακαλύπτουν νέα πράγματα.
4. Διατηρούν τη σωματική τους υγεία.
5. Έχουν θετική άποψη για τη δική τους γήρανση.

Οι πρώτοι 4 πυλώνες συνάδουν σε μεγάλο βαθμό με τις αρχές της υγιούς γήρανσης που περιγράφονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και το Διεθνές Κέντρο Μακροζωίας: υγεία, συμμετοχή, ασφάλεια και διά βίου μάθηση.

Αρνητικά μηνύματα: Τι επίδραση έχουν στη γήρανση;

Καθώς η ίδια η Paul κατάλαβε τι δίνει στους ανθρώπους ζωτικότητα καθώς γερνούν, διαπίστωσε ότι οι πυλώνες του ΠΟΥ ισχύουν, με κάποιες διευκρινίσεις και προσθήκες που υποστηρίζονται από μελέτες. Πλην όμως, παρατηρώντας τον κόσμο γύρω της, κατέληξε ότι υπάρχουν και άλλες παράμετροι που επηρεάζουν την εξίσωση.

Έτσι, στο νέο της βιβλίο Tough Broad: From Boogie Boarding to Wing Walking―How Outdoor Adventure Improves Our Lives as We Age, που βρίσκεται στη λίστα με τα ευπώλητα των New York Times, η Paul κάνει λόγο για το πρωταρχικό πράγμα που σε κρατάει υγιή μεγαλώνοντας και δεν είναι άλλο από τη δραστηριότητα (που φτάνει ακόμη και στα όρια της περιπέτειας) στη φύση.

Βλέποντας γύρω της πόσο λίγες γυναίκες βρίσκονται εκεί έξω, άρχισε να την απασχολεί το γιατί. «Το μήνυμα που λαμβάνουμε ως γυναίκες, καθώς μεγαλώνουμε, είναι βασικά ότι είμαστε αδύναμες και γινόμαστε όλο και πιο εύθραυστες», γράφει.

«Αυτό το μήνυμα εμποδίζει τις μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες να δοκιμάζουν νέα πράγματα και να παραμείνουν ενεργές, επειδή γεννά φόβο και προσοχή. Ίσως είναι η συνέχιση των μηνυμάτων που λαμβάνουν οι νεότερες γυναίκες ότι δεν πρέπει να πηγαίνουν σε μέρη μόνες τους ή να μιλούν σε ξένους, ριζωμένες στα κοινωνικά στερεότυπα που φέρουν τις γυναίκες αδύναμες και ευάλωτες», αναφέρει.

Σε αυτό το σημείο αναδεικνύεται η σημασία του 5ου πυλώνα: Η θετική άποψη για τις ικανότητες και τη ζωτικότητά μας  έχει φανεί ότι σχετίζεται καθώς μεγαλώνουμε με την ποιότητα ζωής και τη μακροζωία. «Αν έχετε αρνητική άποψη για τη δική σας γήρανση, ότι θα είστε αδύναμοι, ότι θα είστε σε γνωστική εξασθένηση, έχετε περισσότερες πιθανότητες να σας συμβεί. Είναι σημαντικό να έχουμε μια θετική νοοτροπία για τη δική μας γήρανση και να απομακρύνουμε τα τοξικά μηνύματα», λέει η συγγραφέας.

Επαφή με τη φύση για υγιή γήρανση

Η δραστηριότητα στη φύση έχει αποδεδειγμένα οφέλη για την ψυχική υγεία. Ωστόσο, η Paul αναγνωρίζει ότι η υιοθέτηση μιας υπαίθριας δραστηριότητας μπορεί να φοβίζει κάποιους ή να είναι κάτι ανέφικτο για πολλούς, ειδικά αν πάσχουν από οστεοπόρωση ή δεν έχουν πρόσβαση σε εξωτερικούς χώρους.

Αλλά δεν χρειάζεται να κάνεις κάτι extreme. Δεν είναι απαραίτητο να ανέβεις στο βουνό. Το να παρατηρεί κανείς τα πουλιά στη γειτονιά του ή στο πλησιέστερο άλσος μπορεί να τον κάνει να νιώσει ότι βρίσκεται σε μια περιπετειώδη αναζήτηση, η επίσκεψη σε ένα σημείο με υπέροχη θέα μπορεί να ενισχύσει το αίσθημα της ικανοποίησης από τη ζωή και μια βουτιά στη δημοτική πισίνα ή στην κοντινή θάλασσα μπορεί να τον αναζωογονήσει.

Γι' αυτό, όταν βλέπεις ανθρώπους μεγάλης ηλικίας να παίρνουν το τραμ και να απολαμβάνουν το μπάνιο τους στα νότια προάστια, ή ακόμη κι όταν μαζεύονται στις παραλίες ως χειμερινοί κολυμβητές, να τους χαίρεσαι και να εύχεσαι να τους μοιάσεις.