6 ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΤΡΕΨΕΙΣ ΤΟ «BRAIN ROT»

Νιώθεις κι εσύ διανοητικά εξασθενημένος μετά από την πολύωρη κατανάλωση άσκοπου περιεχομένου στο διαδίκτυο και τα social media; Δες μερικές συνήθειες οι οποίες μπορούν να συμβάλουν θετικά στη νοητική και ψυχική σου κατάσταση, αποτρέποντας το brain rot που βιώνεις.

Το Λεξικό της Οξφόρδης ανακήρυξε λέξη της χρονιάς τον όρο «brain rot» για το 2024. Σε περίπτωση που δεν γνωρίζεις σε τι αναφέρεται, πρόκειται για την «υποτιθέμενη πνευματική ή διανοητική εξασθένηση» που συνδέεται με την υπερβολική κατανάλωση περιεχομένου χαμηλής ποιότητας (ιδίως διαδικτυακού). Η λέξη αναδείχθηκε μέσα από δημόσια ψηφοφορία και συζήτηση, αντικατοπτρίζοντας κοινωνικές και πολιτιστικές τάσεις του έτους.

Καθώς το brain rot αφορά έναν αντιληπτό κίνδυνο της εικονικής ζωής και το πώς χρησιμοποιούμε τον ελεύθερο μας χρόνο, είναι αναγκαίο να αναγνωρίσουμε το φαινόμενο και να προσπαθήσουμε να αποτρέψουμε τον εαυτό μας από το να κάθεται πολλές ώρες μπροστά από μια οθόνη καταναλώνοντας ανάλογο περιεχόμενο.

Αναρίθμητες έρευνες έχουν αποδείξει ότι η υπερβολική χρήση του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να μειώσει τη μνήμη, την προσοχή, την εστίαση, την κριτική σκέψη και τις ανθρώπινες σχέσεις ευρύτερα. Μπορεί επίσης να συμβάλει στην κοινωνική απομόνωση και να μειώσει τη σωματική δραστηριότητα, παράγοντες που με τη σειρά τους παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη γνωστική λειτουργία του εγκεφάλου και στον αυξανόμενο κίνδυνο άγχους, κατάθλιψης και καταστάσεων όπως η άνοια.

Το να υιοθετήσετε κάποιες υγιεινές συνήθειες μπορεί να σας βοηθήσει να παραμείνετε πνευματικά σε εγρήγορση και να αποτρέψετε το brain rot.

Τι μπορείτε να κάνετε για να αποτρέψετε το brain rot

1. Κάντε τεχνολογική αποτοξίνωση ή θέστε χρονικά όρια στη συσκευή σας

Οι πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν σχεδιαστεί για να τραβούν και να κρατούν την προσοχή σας. Παρότι μπορεί συχνά να είναι διασκεδαστικά, η παρατεταμένη περιήγηση μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τα επίπεδα της συγκέντρωσης, της παραγωγικότητας και της ψυχικής ευεξίας εν γένει. Έρευνες δείχνουν ότι η υπερβολική χρήση των social media μπορεί επίσης να αυξήσει το άγχος και την κατάθλιψη, και να μειώσει αντίστοιχα τις εργασιακές ή σχολικές επιδόσεις.

Για να προστατέψετε τη γνωστική σας υγεία και να ενισχύσετε την παραγωγικότητα και την ψυχική σας ευεξία, μπορείτε να δοκιμάσετε τεχνικές για ψηφιακή αποτοξίνωση. Η ψηφιακή αποτοξίνωση είναι η αποσύνδεση και απομάκρυνση από τις ηλεκτρονικές συσκευές για ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα. Με αυτό τον τρόπο μπορείτε να πάρετε ένα διάλειμμα από τον πειρασμό της άσκοπης περιήγησης σε διαδικτυακό περιεχόμενο και να επιτρέψετε στον εγκέφαλό σας να επανέλθει και να επαναφορτίσει. Μελέτες έχουν δείξει ότι η ψηφιακή αποτοξίνωση βελτιώνει την εστίαση, τη διάθεση και την ποιότητα του ύπνου.

Στην περίπτωση που η ψηφιακή αποτοξίνωση σας φαίνεται τρομακτική ή μη εφικτή λόγω της καθημερινότητας σας, μπορείτε να δοκιμάσετε να θέσετε χρονικά όρια στη χρήση του κινητού ή σε συγκεκριμένες πλατφόρμες. Μπορείτε, για παράδειγμα, να ορίσετε ένα ημερήσιο όριο 30-60 λεπτών για τη χρήση των social media, ή να απενεργοποιήσετε τις ειδοποιήσεις από αυτές τις πλατφόρμες για να μειώσετε τους αντιπερισπασμούς.

2. Κρατήστε επαφή με τις σκέψεις και τα συναισθήματα σας

Η λεγόμενη ενσυνειδητότητα, γνωστή και ως mindfulness, είναι η κατάσταση κατά την οποία είστε πλήρως παρόντες στη στιγμή και έχετε επίγνωση των σκέψεων και των συναισθημάτων σας χωρίς να είστε επικριτικοί. Η τακτική εξάσκηση της ενσυνειδητότητας μπορεί να βοηθήσει στην επανεκπαίδευση του εγκεφάλου ώστε να εστιάζει, σπάζοντας τη συνήθεια του άσκοπου scrolling στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε άλλο ασήμαντο περιεχόμενο.

iStock

Η διαδικασία αυτή μπορεί επίσης να μειώσει το άγχος και να βελτιώσει τις γνωστικές σας λειτουργίες, όπως η μνήμη και η προσοχή. Έρευνες μάλιστα έχουν δείξει ότι η ενσυνειδητότητα αυξάνει την πυκνότητα της φαιάς ουσίας στις περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για τη μάθηση, τη μνήμη και τη συναισθηματική ρύθμιση.

Κάποιες πρακτικές όπως οι βαθιές αναπνοές, ένας χαλαρωτικός περίπατος, ένα ισορροπημένο γεύμα ή μια εξερεύνηση των αισθήσεων μπορεί να συνεισφέρουν στη μείωση του brain rot και την ενίσχυση της γνωστικής διαύγειας.

3. Μην παραμελείτε τη σωματική άσκηση, τον ύπνο και τη διατροφή σας

Όπως έχει αναφερθεί από πολλούς ειδικούς, η τακτική σωματική άσκηση δεν αφορά μόνο το σώμα, αλλά αποτελεί επίσης έναν από τους καλύτερους τρόπους για να διατηρήσετε τον εγκέφαλό σας υγιή. Έρευνες αναφέρουν ότι η άσκηση ενισχύει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο, παρέχοντας το απαραίτητο οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά, ενώ παράλληλα ενισχύει τη νευροπλαστικότητα, την ικανότητα δηλαδή του εγκεφάλου να προσαρμόζεται και να αναπτύσσεται.

Ταυτόχρονα, η άσκηση μπορεί να σας βοηθήσει να παραμείνετε πνευματικά οξυδερκείς, μειώνοντας τον κίνδυνο για brain rot. Βοηθάει επίσης στη μείωση των επιπέδων κορτιζόλης, της ορμόνης που συνδέεται με το στρες και μπορεί να συσσωρευτεί μεταξύ άλλων και από την υπερβολική κατανάλωση ψηφιακού περιεχομένου.

iStock

Συνδυαστικά με τη σωματική άσκηση, δεν θα πρέπει να παραμελείτε τον ύπνο και τη διατροφή σας. Όταν κοιμόσαστε, το σώμα σας επισκευάζει τον εαυτό του, εδραιώνει αναμνήσεις και απομακρύνει τις τοξίνες από τον εγκέφαλο. Αντίστοιχα, μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, μπορεί να υποστηρίξει την τρέχουσα υγεία του εγκεφάλου και τη μακροπρόθεσμη γνωστική σας λειτουργία.

4. Περιορίστε το multitasking

Οι περισσότεροι θεωρούν ότι η εναλλαγή μεταξύ των emails της εργασίας, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της λίστας του σούπερ μάρκετ είναι αποτελεσματική και εξοικονομούν χρόνο. Αυτό δυστυχώς δεν ισχύει, αφού στην πραγματικότητα δεν κάνουμε πολλές εργασίες ταυτόχρονα, αλλά εναλλάσσουμε εργασίες. Καθώς καταναλώνουμε χρόνο για το πέρα δώθε, χρειαζόμαστε τελικά περισσότερο χρόνο για να ολοκληρώσουμε μια εργασία. Ο εγκέφαλός μας αλλάζει γρήγορα μεταξύ εργασιών, επιβαρύνοντας τη μνήμη εργασίας και μειώνοντας τελικά την ικανότητά μας να εστιάζουμε.

Έρευνες δείχνουν μάλιστα ότι το παρατεταμένο multitasking μειώνει την εκτελεστική λειτουργία, επηρεάζοντας αρνητικά τις εργασιακές και σχολικές επιδόσεις και την ποιότητα ζωής γενικότερα.

Αντ’ αυτού, επικεντρωθείτε σε μια εργασία κάθε φορά, ορίζοντας συγκεκριμένες ώρες για να αντιμετωπίσετε το κάθε task.

5. Επιδιώξτε την κοινωνική επαφή

Ενώ οι διαδικτυακές συνδέσεις μπορούν να συνεισφέρουν στη διατήρηση μιας ανθρώπινης σχέσης ή να σας βοηθήσουν να συνδεθείτε με ανθρώπους με κοινές εμπειρίες και ενδιαφέροντα, η φυσική σύνδεση με τους φίλους και την οικογένεια παραμένει εξίσου σημαντική.

iStock

Φροντίστε να καλλιεργείτε τις σχέσεις που έχετε εκτός σύνδεσης, προγραμματίζοντας τακτικές συναντήσεις με τους δικούς σας ανθρώπους. Οι ανθρώπινες σχέσεις και οι ουσιαστικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις είναι θεμελιώδεις για την ψυχική και συναισθηματική υγεία.

Η φυσική επικοινωνία και σύνδεση προάγει βαθύτερους δεσμούς, ενσυναίσθηση και ευκαιρίες για ουσιαστικές συζητήσεις και συναισθηματική υποστήριξη. Οι ισχυροί κοινωνικοί δεσμοί μπορούν επίσης να βελτιώσουν τη μνήμη και να προστατεύσουν από τη γνωστική εξασθένιση που σχετίζεται με την ηλικία, ενώ εξουδετερώνουν και τη συχνά απομονωτική φύση του ατελείωτου scrolling στο κινητό.

6. Καταπιαστείτε με μια καινούργια δραστηριότητα

Πιστεύω όλοι γνωρίζουν ότι η εκμάθηση μιας νέας δεξιότητας είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να διατηρήσετε τον εγκέφαλο σας ενεργό και απασχολημένο. Υπάρχουν πολλές επιλογές από τις οποίες μπορείτε να διαλέξετε, όπως η ενασχόληση με κάποιο μουσικό όργανο, η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας ή η παρακολούθηση μαθημάτων μαγειρικής. Αντίστοιχα, υπάρχουν και αρκετά δημιουργικά χόμπι όπως η χειροτεχνία, το σχέδιο, το γράψιμο ή το πλέξιμο, που επιτρέπουν στο μυαλό σας να εξερευνήσει και να εκφράσει δημιουργικά νέες ιδέες.

Φυσικά, η έκθεση στη φύση είναι άλλη μια επιλογή που μπορεί να μειώσει τα επίπεδα άγχους, να ενισχύσει τη διάθεση και την εστίαση, και να βελτιώσει τη γνωστική λειτουργία του εγκεφάλου.

iStock

Όποια τακτική κι αν επιλέξετε, σημασία έχει να εστιάσετε στην ενίσχυση της γνωστικής λειτουργίας και της ψυχικής σας ευεξίας. Προσπαθήστε να βρείτε τους τρόπους να μειώσετε τις ώρες που καταναλώνετε άσκοπο διαδικτυακό περιεχόμενο και να περιορίσετε τον χρόνο επί της οθόνης στις ενέργειες που πραγματικά είναι απαραίτητες.

Το κόστος του brain rot στη σωματική και συναισθηματική σας υγεία δεν είναι αμελητέο, γι’ αυτό δώστε προτεραιότητα σε αυτά που σας χαλαρώνουν και σας εξελίσσουν, και θα δείτε τελικά πόσο μπορούν να επηρεάσουν και άλλους τομείς της ζωής σας.