3 ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΠΟΥ ΘΕΣ ΝΑ ΚΑΠΝΙΣΕΙΣ

Μάθε τι είναι αυτό που πραγματικά σε κάνει να θες να καπνίσεις και με τι καλύτερο μπορείς να το αντικαταστήσεις τη στιγμή που θέλεις να ανάψεις τσιγάρο.

Περισσότεροι από 8 εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο πεθαίνουν κάθε χρόνο πρόωρα εξαιτίας του καπνίσματος. Από όλες τις χώρες του πλανήτη, μάλιστα, η Ελλάδα βρίσκεται στην 9η θέση, με 19.000 θανάτους καπνιστών ετησίως. Ο ΕΟΔΥ, σύμφωνα με τα καταγεγραμμένα στοιχεία του, υπολογίζει ότι ένα άτομο 25 ετών που καπνίζει ένα πακέτο την ημέρα θα ζήσει 4,6 χρόνια λιγότερο από όσο θα ζούσε αν δεν κάπνιζε. Αν, μάλιστα, αυτό το άτομο αποκτήσει και παιδιά, οι βλάβες που θα προκαλέσει στους δικούς τους πνεύμονες από το παθητικό κάπνισμα είναι ανυπολόγιστες.

Τα ξέρεις, λίγο-πολύ, τα παραπάνω στοιχεία. Όμως η κίνηση είναι πλέον μηχανική. Έχεις 5 λεπτά ανάπαυλας και απλώνεις το χέρι εκεί που ξέρεις ότι θα βρεις το προσωπικό σου «όπιο».

Μερικά δευτερόλεπτα μετά την πρώτη ρουφηξιά, ενώ ο καπνός περνά από το στόμα στον φάρυγγα και από εκεί στους πνεύμονες, η νικοτίνη φτάνει στο αίμα και απότομα διεγείρει τα επινεφρίδια προκαλώντας εκρήξεις αδρεναλίνης. Πίεση και καρδιακοί παλμοί ανεβαίνουν, ενώ όσο οι ρουφηξιές συνεχίζονται μονοξείδιο του άνθρακα συσσωρεύεται στο αίμα μπλοκάροντας το οξυγόνο. Ο οργανισμός αντιδρά σαν ο καπνιστής να ρουφά καπνό από μια εξάτμιση. Κι όμως, πολύ σύντομα η νικοτίνη φτάνει στον εγκέφαλο. Τότε απελευθερώνεται ντοπαμίνη και αρχίζεις να νιώθεις ευφορία. Αυτός είναι ο λόγος που ο εγκέφαλος αποζητά να καπνίσεις ξανά.

iStock

Τη στιγμή που θα θέλεις να καπνίσεις κάνε κάτι που θα σου δώσει χαρά

Το να συνειδητοποιήσεις τι είναι αυτό που σε οδηγεί στο κάπνισμα είναι μια καλή αρχή για να καταλάβεις πως το μόνο «καλό» που σου προσφέρει το τσιγάρο μπορείς εύκολα να το βρεις και αλλού. Είναι σα να έχεις συνάψει μια τοξική σχέση με έναν άνθρωπο που ξέρεις ότι δεν έχει τίποτα καλό να σου προσφέρει, πέρα από τα ανέκδοτα που λέει και σε κάνει να γελάς. Μη μου πεις ότι δεν μπορείς να βρεις άλλες πηγές χαράς και γέλιου!

1. Ανακάλυψε τι άλλο σου δίνει χαρά

Ο εγκέφαλός σου ζητά να καπνίσεις ξανά γιατί θυμάται πως έτσι εκλύει ντοπαμίνη. Όσο συχνότερα ενδίδεις στην ανάγκη για λίγη παραπάνω ντοπαμίνη, τόσο περισσότερο καπνίζεις και τόσο πιο δύσκολο γίνεται στην πορεία να σταματήσεις. Αν, όμως, τη στιγμή που άπλωνες το χέρι για να πιάσεις τα τσιγάρα επέλεγες ένα άλλο διεγερτικό της ντοπαμίνης; Υπάρχουν φυσικοί –ή έστω λιγότερο επιβλαβείς– τρόποι να αυξήσεις άμεσα τη ντοπαμίνη στο σώμα σου όπως:

• Η κατανάλωση καφέ: Αντί να ανάψεις ένα ακόμα τσιγάρο, πιες λίγο καφέ.
• Η σωματική άσκηση: Αντί να ανάψεις τσιγάρο, βγες έξω για μια σύντομη βόλτα.
• Οι τροφές που είναι πλούσιες σε πρωτεΐνη ή τροφές όπως μπανάνα, μήλο, αβοκάντο: Αντί να ανάψεις τσιγάρο, φάε λίγους ξηρούς καρπούς ή ένα μήλο.
• Ο ύπνος: Άσε τα τσιγάρα αργά το βράδυ και πήγαινε για ύπνο.
• Η μουσική: Έχει αποδειχθεί ότι η ντοπαμίνη αυξάνεται όταν ακούμε μουσική που μας αρέσει, οπότε άσε το τσιγάρο και βάλε το αγαπημένο σου τραγούδι.
• Το γέλιο: Το γέλιο χαρίζει μακροζωία, λένε οι επιστήμονες, ειδικά όταν γελάμε παρέα με φίλους. Επιπλέον, ανακουφίζει το άγχος, καθώς ενισχύει τα επίπεδα ντοπαμίνης και ενδορφίνης. Αντί να καπνίσεις, λοιπόν, μίλα στο τηλέφωνο με τους κολλητούς ή βάλε να δεις βιντεάκια που σε κάνουν να γελάς.

2. Άλλαξε το περιβάλλον που ενισχύει τη συνήθεια του καπνίσματος

Όπως έχει πει στο OW η Σοφία Μπαλαλή,Ψυχολόγος με ειδίκευση στην Εφαρμοσμένη Γνωστική Ψυχολογία, αλλά και σύμφωνα με μελέτες του Πανεπιστημίου Duke, «το περιβάλλον γύρω μας παίζει καθοριστικό ρόλο στο αν θα ξεκινήσουμε και αν θα υιοθετήσουμε μια συμπεριφορά που θα εξελιχθεί εν δυνάμει σε συνήθεια». Έτσι, αλλάζοντας το περιβάλλον μπορείς πιο εύκολα να αλλάξεις την συνήθεια του καπνίσματος.

Για παράδειγμα, αν συνηθίζεις να καπνίζεις στο μπαλκόνι του γραφείου σου, ζήτα από έναν συνάδελφο να πάτε μια βόλτα σε κάποιον άλλο εσωτερικό ή εξωτερικό χώρο για να κάνεις ένα διάλειμμα. Αν καπνίζεις στο αυτοκίνητο, δοκίμασε να του κάνεις ένα καλό καθάρισμα και να βάλεις έπειτα ένα πολύ όμορφο αρωματικό που δεν θα θέλεις να «καταστρέψεις» με τη μυρωδιά του τσιγάρου.

iStock

3. Αντικατάστησε το κάπνισμα με νέες, καλύτερες δραστηριότητες

Αν καπνίζεις φανατικά, το πιθανότερο είναι πως –πέρα από το διάλειμμα στη δουλειά– έχεις συνδέσει το τσιγάρο με ένα σωρό άλλες δραστηριότητες: Με τον πρωινό καφέ, με τη διαδρομή στο γραφείο, με το μεσημεριανό γεύμα (μετά από κάθε γεύμα, για την ακρίβεια), με την έξοδο με φίλους… Δεν είναι εύκολο να βρίσκεις πάντα κάτι καλύτερο να κάνεις τις στιγμές εκείνες, οπότε αν θέλεις να αποβάλλεις αυτή την κακή συνήθεια εντελώς, ίσως χρειάζεται να αλλάξεις το καθημερινό πρόγραμμά σου.

Το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι να ξεκινήσεις γυμναστική, ειδικά πρωινή. Με αυτόν τον τρόπο θα αφήσεις σίγουρα πίσω σου τα πρωινά τσιγάρα, θα τονώσεις την αδρεναλίνη και τις ενδορφίνες σου για πολλές ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας, και θα μπεις σε μια διαδικασία αυτοφροντίδας που ίσως σε βοηθήσει να καταλάβεις πόσα καλύτερα πράγματα μπορείς να κάνεις αντί να καπνίσεις.