ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΜΑΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΑΣ ΚΑΝΕΙ ΚΑΚΟ

Μπορεί να είστε παθιασμένοι με τη δουλειά σας, αλλά αυτό δεν είναι απαραίτητα καλό, αναφέρουν ψυχολόγοι. Το εργασιακό πάθος έχει τη θετική, αλλά και την αρνητική του πλευρά.

«Κάνε το χόμπι σου επάγγελμα και δεν θα χρειαστεί να δουλέψεις ούτε μια μέρα στη ζωή σου». Δεν ξέρω ποιος το είπε αυτό, αλλά πιστεύω ότι είτε υπήρξε εξαιρετικά τυχερός είτε δεν χρειάστηκε να δουλέψει πραγματικά ποτέ στη ζωή του.

Είμαι πιο πολύ της λογικής «αν η δουλειά ήταν ευχάριστη, θα την κάναμε τσάμπα». Ακόμα κι αν είναι ικανοποιητική, η ηθική αυτή ικανοποίηση συνοδεύεται συνήθως από ψυχολογικό κόστος.

Πιθανότατα υπάρχουν άνθρωποι που ξυπνάνε κάθε μέρα γεμάτοι ενέργεια και τρέχουν με ενθουσιασμό να ριχτούν σε παραγωγικές σκέψεις και πράξεις. Ίσως και να τους ζηλεύω.

Υπάρχει, όμως, μόνο ένας τύπος εργασιακού πάθους; Και, αν υπάρχουν παραπάνω τύποι, είναι όλοι θετικοί;

Τα εργασιακά μας πάθη

Στα παραπάνω ερωτήματα απαντά μέσα από την έρευνά του ο Taha Yasseri, αν. καθηγητής στη Σχολή Κοινωνιολογίας του University College στο Δουβλίνο, μιλώντας για δύο τύπους πάθους που σχετίζονται με την εργασία. Όπως εξηγεί, υπάρχει το «αρμονικό» εργασιακό πάθος και το «εμμονικό».

Το «αρμονικό» εργασιακό πάθος

Σε αυτή την περίπτωση, ο εργαζόμενος απολαμβάνει τη δουλειά του και έχει το… πάνω χέρι στη σχέση αυτή. «Άτομα με αρμονικό πάθος για δουλειά έχουν συχνά επιλέξει την καριέρα τους γιατί είναι κάτι που τους ενδιαφέρει και παίρνουν μεγάλη ευχαρίστηση από το πώς κερδίζουν τα προς το ζην. Το πιο σημαντικό είναι ότι η δουλειά δεν επηρεάζει ουσιαστικά άλλες πτυχές της ζωής τους».

Το «εμμονικό» εργασιακό πάθος

Ο εργαζόμενος με «εμμονικό» πάθος για δουλειά είναι ο αδύναμος κρίκος στην σχέση με την εργασία του. Οι άνθρωποι αυτοί «θεωρούν ότι το επάγγελμά τους είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωή τους. Σπάνια αποδεσμεύονται από τη δουλειά και, παρόλο που μπορεί να είναι επιτυχημένοι, η επιτυχία συχνά δεν συνοδεύεται από αίσθημα ικανοποίησης».

Unsplash Jason Goodman

Κατά τον Robert Vallerand, καθηγητή Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κεμπέκ, ο τύπος του εργασιακού μας πάθους έχει να κάνει με το κατά πόσο η εργασία μας έχει γίνει μέρος της προσωπικότητάς μας. Το «αρμονικό» πάθος επιδρά θετικά στην εργασία μας, ενώ αντιθέτως το «εμμονικό» γεννά αρνητικά συναισθήματα.

Η σημασία της προσωπικότητάς μας

Προκειμένου να μελετήσει τη σχέση μεταξύ προσωπικότητας, εργασίας και τύπου πάθους, ο Yasseri και οι συνεργάτες του ανέλυσαν δεδομένα περισσοτέρων από 800 συμμετεχόντων.

• Αρχικά, εξέτασαν πέντε από τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους (ειλικρίνεια, ευσυνειδησία, εξωστρέφεια, ευχαρίστηση και νευρωτισμός).
• Στη συνέχεια, εστίασαν στη στάση τους απέναντι στην εργασία τους, ζητώντας τους να συμφωνήσουν ή να διαφωνήσουν με μια σειρά δηλώσεων, όπως π.χ. «η δουλειά μου είναι σε αρμονία με άλλες δραστηριότητες στη ζωή μου».
• Τέλος, χώρισαν τις επαγγελματικές δραστηριότητες σε έξι κατηγορίες: ρεαλιστικές, ερευνητικές, καλλιτεχνικές, κοινωνικές, επιχειρηματικές και συμβατικές.

«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας αλληλεπιδρούν με το εργασιακό περιβάλλον με έναν περίπλοκο τρόπο και πυροδοτούν διαφορετικούς τύπους πάθους. Ειδικότερα, τα άτομα που είναι επιρρεπή στο νευρωτισμό είναι πιθανότερο να αναπτύξουν “εμμονικό” πάθος για τη δουλειά τους, εάν εκτελούν μια επιχειρηματική δραστηριότητα. Σε γενικές γραμμές, αυτού του είδους οι δραστηριότητες βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στη δύναμη της πειθούς και δίνεται μεγάλη έμφαση στη φήμη, τη δύναμη και το status».

Unsplash

Για να το κάνει πιο σαφές, ο Yasseri αναφέρει ότι ένα άτομο που συμφωνεί με δηλώσεις όπως «εκνευρίζομαι εύκολα» ή «ανησυχώ ταυτόχρονα για διαφορετικά πράγματα» είναι πιο ευάλωτο στην εργασιακή εξουθένωση εάν είναι δικηγόρος ή μεσίτης, αλλά λιγότερο πιθανό να αποκτήσει εμμονή με τη δουλειά του εάν είναι οδοντίατρος ή κοινωνικός λειτουργός.

Εντοπίζοντας το δικό μας πάθος

Το συμπέρασμα που βγαίνει από τα παραπάνω είναι ξεκάθαρο. Είναι σημαντικό για την ψυχική μας (σε πρώτη φάση) υγεία να αντιληφθούμε τι σχέση πάθους έχουμε με την εργασία μας. Αν νιώθουμε ότι έχουμε χάσει τον έλεγχο, αν δεν απολαμβάνουμε τις όποιες επιτυχίες μας, τότε ίσως ήρθε η ώρα για αλλαγή καριέρας.

Όπως λέει και ο ειδικός, μπορεί να μην είμαστε σε θέση να αλλάξουμε την προσωπικότητά μας, μπορούμε ωστόσο να αλλάξουμε δουλειά.