ΤΟ ΝΑ ΣΥΓΧΩΡΕΙΣ ΚΑΝΕΙ ΚΑΛΟ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΟΥ – ΔΕΣ ΠΩΣ

Πόσο σημαντική μπορεί να αποδειχθεί η πράξη της συγχώρεσης για τον άνθρωπο που την προσφέρει, αλλά και για την κοινωνία; Μια έρευνα έρχεται να δώσει απάντηση στο ερώτημα «γιατί αξίζει να συγχωρείς».

«Το να κάνεις λάθος είναι ανθρώπινο, το να συγχωρείς θεϊκό», κατά τον βρετανό ποιητή Alexander Pope. Αν το καλοσκεφτείς, μάλλον είναι δύσκολη η συγχώρεση όσο ασήμαντο κι αν φαντάζει αυτό που σε πλήγωσε. Ίσως γι’ αυτό θυμάσαι ακόμα εκείνον τον συμμαθητή που σου έκλεψε το στυλό στο δημοτικό.

Αν και τις περισσότερες φορές αναφερόμαστε στην πράξη της συγχώρεσης και στα οφέλη της στο πλαίσιο της θρησκείας, μια πιο κοσμική προσέγγιση στο ζήτημα θα μπορούσε να συμβάλλει στη βελτίωση της υγείας μας (και της κοινωνίας).

Ομάδα επιστημόνων, ανάμεσά τους και ο Everett Worthington, ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κοινοπολιτείας της Βιρτζίνια, σύμβουλος γάμου και ψυχολόγος, ολοκλήρωσε πρόσφατα μελέτη (Μάρτιος 2023) που δείχνει πως όταν η συγχώρεση διδάσκεται, εξασκείται και προσφέρεται με επιτυχία, έχει σαν αποτέλεσμα οφέλη για την ψυχική και συνολική ευεξία. Στη μελέτη συμμετείχαν πάνω από 4 χιλιάδες άτομα από πέντε χώρες (Κίνα, Ινδονησία, Ουκρανία, Κολομβία, Νότια Αφρική).

Κάνοντας ασκήσεις συγχώρεσης

Όπως εξηγεί ο Worthington, καθημερινά βιώνουμε αδικίες και η συγχώρεση είναι μια επιλογή που κάθε άνθρωπος μπορεί να κάνει ή να μην κάνει. Στη βάση αυτή, δημιούργησε ένα βιβλίο με ασκήσεις και προτροπές που σου επιτρέπουν να εξερευνήσεις συναισθήματα θυμού και αγανάκτησης και να μάθεις πώς θα τα αφήνεις πίσω σου.

Κατά τη διάρκεια της μελέτης, ζητήθηκε από τους μισούς συμμετέχοντες να ολοκληρώσουν τις ασκήσεις του βιβλίου μέσα σε διάστημα δύο εβδομάδων. Για παράδειγμα, έπρεπε να γράψουν μια ιστορία για κάτι που τους έχει πληγώσει και θέλουν να αφήσουν πίσω τους και μετά να την ξαναγράψουν ως παρατηρητές, χωρίς να δίνουν έμφαση στο πόσο κακός ήταν αυτός που τους πλήγωσε ή πόσο άσχημα ένιωσαν. Στη συνέχεια, έπρεπε να εντοπίσουν τουλάχιστον τρεις διαφορές ανάμεσα στις δύο εκδοχές. Η ομάδα ελέγχου έλαβε το βιβλίο 2 εβδομάδες μετά.

Χριστίνα Αβδίκου

Τα οφέλη της συγχώρεσης

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, υπήρξε στατιστικά σημαντική μείωση των συμπτωμάτων κατάθλιψης και άγχους μεταξύ των αναγνωστών του βιβλίου σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.

Τα παραπάνω ευρήματα, ωστόσο, θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμα και σε επίπεδο δημόσιας υγείας. «Η εμπειρία του να σε αδικούν είναι αρκετά συνηθισμένη. Εάν το βιβλίο αυτό αξιοποιηθεί ως εργαλείο σε ευρεία κλίμακα, οι επιδράσεις στην ψυχική υγεία του πληθυσμού μπορεί να είναι σημαντικές», σημειώνει από την πλευρά του ο Tyler VanderWeele, καθηγητής επιδημιολογίας στο Χάρβαρντ.

Αν και οι συμμετέχοντες ωφελήθηκαν από την παρέμβαση, τα αποτελέσματα φαίνεται να εξασθενούν με τον καιρό, γι’ αυτό είναι σημαντική η εξάσκηση μέσα από μικρές καθημερινές πράξεις συγχώρεσης. Προσπάθησε, λοιπόν, να μην βάλεις τις φωνές σε αυτόν που σου πήρε τη σειρά στο ταμείο.

Η σημασία της δικαιοσύνης

«Forgive, but don’t forget», είχε πει ο διάσημος συγγραφέας Κοέλο και ο Worthington εξηγεί ότι η συγχώρεση και η επιθυμία για δικαιοσύνη δεν αλληλοαποκλείονται. «Η συγχώρεση βοηθά τους ανθρώπους που την προσφέρουν. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να αναζητήσουν δικαίωση. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να πάνε σε δίκη. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν συνέπειες», συμπληρώνει ο Andrew Serazin, πρόεδρος του Ιδρύματος Templeton World, που συμμετείχε στη χρηματοδότηση της έρευνας. «Η συγχώρεση απελευθερώνει το θύμα από τον δράστη. Όταν συγχωρέσεις κάποιον, όμως, δεν σημαίνει ότι όλα φτιάχνουν. Η πράξη αυτή αποτελεί, πάντως, καλύτερη εναλλακτική από το να μυρικάζεις μια κατάσταση ή να καταπιέζεις τα συναισθήματά σου. Ίσως γι’ αυτό μπορεί να βελτιώσει τη συνολική ψυχική ευεξία», καταλήγει ο VanderWeele.

«Η ΣΥΓΧΩΡΕΣΗ ΒΟΗΘΑ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΠΟΥ ΤΗΝ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ. ΑΥΤΟ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ».

Πώς να κατακτήσεις τα οφέλη της συγχώρεσης

Το πρώτο βήμα προς τη συγχώρεση είναι το να αποφασίσεις ότι θες να συγχωρήσεις, που σημαίνει ότι πρέπει να αφήσεις πίσω σου το ότι έχεις αδικηθεί. Πρόκειται για μια συνειδητή επιλογή.

Μάλιστα, η μελέτη επικεντρώθηκε στην εφαρμογή μιας συγκεκριμένης μεθόδου, που περιλαμβάνει τα ακόλουθα βήματα:

• Ανακάλεσε αυτό που σε πλήγωσε. Δες το περιστατικό αντικειμενικά και μην προσπαθήσεις να παραμερίσεις τα συναισθήματά σου.
• Δείξε ενσυναίσθηση απέναντι στον δράστη, χωρίς να δικαιολογείς την πράξη ή να ακυρώνεις τα δικά σου συναισθήματα.
• Σκέψου μια περίσταση στην οποία εσύ ήσουν αγενής ή σκληρός, αναγνώρισε το γεγονός ότι όλοι έχουμε ελαττώματα και πρόσφερε το δώρο της συγχώρεσης.
• Γράψε ένα γράμμα (που δεν χρειάζεται να στείλεις κάπου), προκειμένου να βοηθήσεις τον εαυτό σου να δεσμευτεί.
• Προσπάθησε να μείνεις πιστός στην απόφασή σου. Αν και οι αναμνήσεις δεν αλλάζουν, μπορεί να αλλάξει ο τρόπος που αντιδράς εσύ στα συναισθήματα.

Η τελευταία έκδοση του βιβλίου είναι διαθέσιμη σε πέντε γλώσσες και μπορείς να την κατεβάσεις δωρεάν.

Βρείτε εδώ τα audio articles που είναι διαθέσιμα αυτή τη στιγμή.

Για να ακούτε τα άρθρα του OW που είναι διαθέσιμα σε ηχητική μορφή, μπορείτε να μας ακολουθήσετε σε Spotify και σε Apple Podcasts.