ΔΕΣ ΑΝ ΕΧΕΙΣ ΚΙ ΕΣΥ ΑΓΧΟΣ ΥΨΗΛΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ

Μπορεί ένας άνθρωπος να μοιάζει οργανωμένος και γεμάτος αυτοπεποίθηση, αλλά στην πραγματικότητα να ζει μέσα στην ανησυχία και στον φόβο; Μπορεί, αν πάσχει από άγχος υψηλής λειτουργικότητας.

Όταν αναφερόμαστε τις αγχώδεις διαταραχές, φέρνουμε στο μυαλό μας ανθρώπους νευρικός, που ανησυχούν διαρκώς και δεν μπορούν να ηρεμήσουν. Τι γίνεται όμως αν εξωτερικά ένα άτομο εμφανίζεται με αυτοπεποίθηση και οργανωμένο; Αυτό σημαίνει ότι δεν έχει άγχος; Τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, καθώς μπορεί να πάσχει από άγχος υψηλής λειτουργικότητας.

Αν και το άγχος υψηλής λειτουργικότητας δεν περιλαμβάνεται στο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο των Ψυχικών Διαταραχών (μια και δεν επηρεάζει την καθημερινότητα του ατόμου), αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούμε να υποτιμήσουμε τον αντίκτυπο που ενδέχεται να έχει στην ψυχική υγεία.

Πώς μπορεί να μοιάζει το άγχος υψηλής λειτουργικότητας

Εξωτερικά τα άτομα αυτά μπορεί να χαρακτηρίζονται από τελειομανία, συνέπεια, επιμονή στη λεπτομέρεια, εξωστρέφεια. Φαίνονται ιδιαίτερα οργανωμένα και δυναμικά, και είναι επιτυχημένα. Εσωτερικά, ωστόσο, συχνά παλεύουν με την υπερβολική σκέψη και την υπερανάλυση, τον φόβο μην απογοητεύσουν ή θυμώσουν τους άλλους. Αμφιβάλλουν για τον εαυτό τους, ελέγχουν εμμονικά κάθε λεπτομέρεια, αδυνατούν να χαλαρώσουν. Εάν αυτό αφεθεί χωρίς θεραπεία, υπάρχει μια σειρά από διαταραχές άγχους και διάθεσης στις οποίες θα μπορούσε να οδηγήσει, όπως η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή.

Επειδή η ικανότητα του καθενός να αντιμετωπίζει το άγχος είναι διαφορετική, το κλειδί για να καταλάβεις εάν το υψηλής λειτουργικότητας άγχος μπορεί να μετατραπεί σε αγχώδη διαταραχή είναι το αν επηρεάζει ή όχι την εκτέλεση των καθημερινών σου δραστηριοτήτων.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Παράγοντες κινδύνου

Ορισμένοι παράγοντες μπορεί να συμβάλλουν στην εκδήλωση της κατάστασης, αναφέρει δημοσίευση από το Ιατρικό Κέντρο Cleveland clinic. Τέτοιοι παράγοντες είναι το να υπάρχουν στην οικογένεια άλλα άτομα με αγχώδη διαταραχή, αρνητικά ή αγχωτικά γεγονότα ή εμπειρίες ζωής, ορισμένες ιατρικές παθήσεις (π.χ. προβλήματα θυρεοειδούς) κ.ά.

Τι μπορείς να κάνεις

• Να καταγράφεις τα συμπτώματά σου, γιατί πολλές φορές τα άτομα με άγχος υψηλής λειτουργικότητας δεν τα συνδέουν με το χρόνιο στρες τους. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι σωματικά, όπως χρόνιοι πονοκέφαλοι ή προβλήματα ύπνου. Μπορεί, όμως, να περιλαμβάνουν και άλλα, όπως αλλαγές στη διάθεση. Εξίσου σημαντικό είναι το να δώσεις σημασία σε όσα λένε οι κοντινοί σου άνθρωποι, καθώς μπορεί να αναγνωρίσουν συμπτώματα που δεν βλέπεις εσύ στον εαυτό σου.
• Δημιούργησε προστατευτικά… κιγκλιδώματα, για να διατηρήσεις το άγχος υπό έλεγχο. Για παράδειγμα, εάν εργάζεσαι πολλές ώρες κάθε μέρα της εβδομάδας, επίλεξε μία μέρα ή δύο μέρες που θα εργάζεσαι λιγότερο.

ΚΑΛΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙΣ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΝΑ ΦΤΑΣΟΥΝ ΣΤΟ ΑΠΡΟΧΩΡΗΤΟ ΓΙΑ ΝΑ ΖΗΤΗΣΕΙΣ ΒΟΗΘΕΙΑ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΕΙΔΙΚΟ.

• Τα άτομα με άγχος υψηλής λειτουργικότητας συχνά νιώθουν ότι δεν έχουν τον έλεγχο των καταστάσεων που αντιμετωπίζουν. Η συζήτηση, όμως, για τις επιλογές τους και τον πιθανό αντίκτυπο μπορεί να σε βοηθήσει. Εάν, για παράδειγμα, αγχώνεσαι για ένα μεγάλο έργο στη δουλειά, ρώτα (τον εαυτό σου) τι θα συνέβαινε αν έπαιρνες μια μέρα άδεια. Πώς θα επηρέαζε η απόφαση αυτή τον στόχο σου;
• Ζήτα βοήθεια. Όπως φροντίζεις την υγεία σου και δεν περιμένεις το έμφραγμα για να αντιμετωπίσεις προληπτικά τα επίπεδα χοληστερόλης σου, έτσι καλό είναι να μην περιμένεις τα πράγματα να φτάσουν στο απροχώρητο για να ζητήσεις βοήθεια από έναν ειδικό όσον αφορά την ψυχική σου υγεία.