ΤΙ ΜΑΣ ΕΜΑΘΕ Η ΜΑΡΙΑ ΣΑΚΚΑΡΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΡΙΣΕΙΣ ΠΑΝΙΚΟΥ
Σε τηλεοπτική συνέντευξή της, η πρωταθλήτρια του τένις Μαρία Σάκκαρη μίλησε με ειλικρίνεια για τις κρίσεις πανικού που της προκάλεσε το άγχος του πρωταθλητισμού. Δεν είναι μόνο οι αθλητές αυτού του επιπέδου που αντιμετωπίζουν κάτι τέτοιο, αλλά όλοι μας, στον «πρωταθλητισμό» της καθημερινότητάς μας.
Οι περισσότεροι από εμάς τους θαυμάζουμε, οι περισσότεροι από εμάς θα θέλαμε να είμαστε και στη θέση τους. Καθόμαστε με τις ώρες να δούμε έναν πρωταθλητή στην τηλεόραση, να διαπρέπει διεθνώς όπως η τενίστρια Μαρία Σάκκαρη. Ζητωκραυγάζουμε στην επιτυχία του, αναζητούμε μια φωτογραφία μαζί του ή ένα αυτόγραφο.
Όμως, θα θέλαμε στην πραγματικότητα να είμαστε στη θέση τους; Η καθημερινότητα ενός αθλητή αυτού του επιπέδου έχει ώρες προπόνησης, εξαντλητική διατροφή, μια καθημερινή ρουτίνα με ασφυκτικό πρόγραμμα. Ταυτόχρονα, υπάρχει η ανάγκη για προσωπικό χρόνο, η ανάγκη για σχέση ή οικογένεια, η διαχείριση των τραυματισμών ή η διαχείριση της αποτυχίας, η αντιμετώπιση της κακής κριτικής του κόσμου, που συχνά γίνεται αδιάφορος ή σκληρός για το αν ένας πρωταθλητής χώρισε, για το αν δυσκολεύεται, για το αν έχει οικονομική ανασφάλεια, για το αν πονάει ή αν αντιμετωπίζει χρόνιο πόνο.
Και κάπου εκεί έρχεται η αντίδραση του ίδιου του πρωταθλητή.
«Όταν πήγα Νο 3 στον κόσμο, ήμουν στην Καλιφόρνια και κέρδισα την τότε Νο 2 του κόσμου», εξομολογήθηκε η Μαρία Σάκκαρη στην εκπομπή «Πρωταγωνιστές» του Σταύρου Θεοδωράκη. «Έβαλα τα κλάματα, ήταν κάτι άπιαστο για εμένα όταν ήμουν παιδάκι. Ήταν η αδελφή μου εκεί, το γιορτάσαμε, ήταν αργά το βράδυ. Για να είμαι ειλικρινής όμως, το Νο 3 ήταν ευχή και κατάρα μαζί. Όταν έφτασα εκεί, άρχισα να βάζω πολλή πίεση στον εαυτό μου. Μου πήρε ενάμισι χρόνο να το διαχειριστώ όλο αυτό.
»Σήμερα είμαι έτοιμη να το διαχειριστώ, τότε δεν ήμουν. Μετά από έναν μήνα πήγα στη Στουτγάρδη και μπήκα στο γήπεδο και με έπιασε πρώτη φορά κρίση πανικού. Έλεγα στον προπονητή μου ότι δεν μπορούσα να αναπνεύσω. Δεν μπορούσα να εγκαταλείψω τον αγώνα λέγοντας ότι έχω πάθει κρίση πανικού. Το δούλεψα από τότε πάρα πολύ, με έχει πιάσει μόνο μία φορά από τότε. Ήθελα να ξεφύγω από το συναίσθημα ότι είμαι μέσα στο γήπεδο και πρέπει να κερδίσω, και δεν μπορώ να χάσω επειδή είμαι Νο 3. Δεν ήξερα πού πατάω και πού βρίσκομαι. Τώρα ξέρω ότι είναι εντάξει να χάσεις».
Τι δείχνουν οι κρίσεις πανικού
Δεν είναι μόνο η Μαρία Σάκκαρη που βίωσε κρίσεις πανικού, οι οποίες ίσως και να ήταν μία εξαιρετική ευκαιρία για εκείνη να δουλέψει με τον εαυτό της και να σκεφτεί ότι έχει δικαίωμα να χάσει, ότι είναι ΟΚ να χάσει. Ίσως οι κρίσεις πανικού να ήταν η αφορμή που την ανάγκασε να δει τον εαυτό της, η αφορμή για να φροντίσει τις ανάγκες της, να μάθει το σώμα της να διαχειρίζεται το άγχος.
Κι ίσως για μια ακόμα φορά να μας εκπλήσσει το ανθρώπινο σώμα, που μετά από μία επιτυχία, σε μία ευτυχισμένη περίοδο που η Μαρία Σάκκαρη ήταν στο Νο 3 ή που κάποιος μπορεί να είναι σε διακοπές και να νιώθει ήρεμος, ξεσπάει με μία κρίση άγχους, με μια σωματοποίηση, με μία κρίση πανικού.
Οι κρίσεις πανικού είναι ένα συχνό εμπόδιο στην καθημερινότητα πολλών ανθρώπων, μία αιτία για να είμαστε δυσλειτουργικοί, μια αιτία για να κινητοποιούνται σκέψεις, αισθήματα αβοηθησίας, ανασφάλειας, απόγνωσης και αναξιότητας, φόβοι.
Το αίσθημα του φόβου είναι κυρίαρχο στις κρίσεις πανικού και είναι αυτό που καθηλώνει τον πάσχοντα στις αποφυγές, τον εγκλωβίζει ουσιαστικά μέσα στην ίδια την κατάσταση που βιώνει, λόγω των σκέψεων που κάνει μήπως επαναληφθεί ξανά αυτή η κατάσταση. Ταυτόχρονα, πλήττεται η αυτό-εικόνα μας. Νιώθουμε ανίκανοι να διαχειριστούμε καταστάσεις, νιώθουμε ότι δεν εμπιστευόμαστε τον εαυτό μας και, όταν αρχίζουμε μετά από κόπο να το κάνουμε, νιώθουμε ενοχές και προσπαθούμε να αποδεικνύουμε μόνιμα την αξία μας στους άλλους.
Ο πρωταθλητισμός είναι ένας χώρος που ευνοεί τα υψηλά επίπεδα στρες, τη σκληρή κριτική των άλλων και τη σκληρή μας αυτοκριτική. Είναι ένας χώρος όπου όλοι έχουν άποψη και κρίνουν, χωρίς να αξιολογούν με αντικειμενικά κριτήρια, χωρίς να μπορούν να μπούνε στη θέση του πρωταθλητή και στη σκληρή του καθημερινότητα. Εστιάζουν απλά στα αποτελέσματα.
Ίσως η πιο ενδεδειγμένη συμβουλή για την αντιμετώπιση της κριτικής που οδήγησε και στις κρίσεις πανικού είναι η συμβουλή που έδωσε ο προπονητής τένις Patrick Mouratoglou σε μία αθλήτριά του: «Είπαμε πως δεν μας νοιάζει. Μην κρίνεις τον εαυτό σου και κάθε σου βολή. Απλά χτύπα, δοκίμασέ τη».
Αυτή είναι η αλήθεια: Ο εαυτός μας μπορεί να γίνει το μεγαλύτερο εμπόδιό μας, ένας ανασταλτικός παράγοντας στην αυτο-εξέλιξή μας.
Ο πρωταθλητισμός του καθενός μας
Είτε αγωνίζεσαι είτε είσαι στην εργασία σου, καλείσαι να αντιμετωπίσεις τις προσδοκίες των άλλων και τις δικές σου, καλείσαι να πετύχεις ένα αποτέλεσμα. Όσο εστιάζεις στο αποτέλεσμα, τόσο θα μεγιστοποιείται το άγχος σου και η πίεση στην οποία θα υποβάλλεις τον εαυτό σου. Σαν ένας φαύλος κύκλος στον οποίο θα εγκλωβίζεσαι, ένας φαύλος κύκλος μέσα στον οποίο το άγχος σου θα πυροδοτείται και θα αναζητάει τρόπους να εκτονωθεί.
Οπότε, εστίασε στο να χτίσεις μια κουλτούρα ζωής, μία φιλοσοφία ζωής. Εστίασε σε συμμάχους, σε μέντορες και σε ανθρώπους που θα σε εξελίσσουν στην καθημερινότητά σου, φρόντισε εσένα και δώσε αξία στις επιλογές σου.
Απόλαυσε τον πρωταθλητισμό, απόλαυσε και την καθημερινότητα, γιατί αντικειμενικά όλοι μας είμαστε μικροί ή μεγάλοι πρωταθλητές της ζωής μας.
Η Ελένη Σολταρίδου είναι ψυχολόγος, MSc, εξειδικευμένη στη διαχείριση των αγχωδών διαταραχών και στη γνωσιακή ψυχοθεραπεία.
SLOW MONDAY NEWSLETTER
Θέλεις να αλλάξεις τη ζωή σου; Μπες στη λογική του NOW. SLOW. FLOW.
Κάθε Δευτέρα θα βρίσκεις στο inbox σου ό,τι αξίζει να ανακαλύψεις.
