ΤΙ ΚΡΥΒΕΤΑΙ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΡΩΤΙΚΕΣ ΜΑΣ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΕΣ;

Αν νιώθεις ότι εξαρτάσαι σε υπερβολικό βαθμό από τον/τη σύντροφό σου ή αν προσελκύεις συντρόφους με ερωτικές ανασφάλειες και έντονα ξεσπάσματα, αυτό το άρθρο σε αφορά.

Μπορεί να νιώθουμε δυνατοί, άφοβοι, να είμαστε επιτυχημένοι στη δουλειά και να προχωράμε με σταθερότητα στη ζωή μας, αλλά κάθε φορά που συνάπτουμε μια ερωτική σχέση όλα αυτά να γκρεμίζονται μπροστά στο ενδεχόμενο εκείνος ή εκείνη να μας εγκαταλείψει. Σου έχει συμβεί;

Μήπως σου συμβαίνει να νιώθεις ότι δεν μπορείς να ζήσεις μόνος/η ή να χρειάζεσαι συνεχώς διαβεβαίωση ότι είσαι ο/η μοναδικός/ή στη ζωή του/της συντρόφου σου; Ή μήπως τυχαίνει να είσαι εσύ αποδέκτης τέτοιων συμπεριφορών και να ακούς φράσεις όπως «Μη μ' αφήσεις ποτέ», «Θα πεθάνω αν φύγεις» κ.λπ.;

Όπως και να 'χει, είναι σημαντικό να καταλάβεις ότι οι φράσεις αυτές –και κυρίως το συναίσθημα που τις υποκινεί– δεν ανήκουν σε έναν συναισθηματικά ώριμο άνθρωπο που έχει μάθει να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του ή να «αυτορρυθμίζεται» συναισθηματικά, όπως είναι της μόδας να λέμε.

Με τι μοιάζουν οι ερωτικές ανασφάλειες;

Αυτού του είδους οι ανασφάλειες μοιάζουν με κραυγές αγωνίας, κραυγές απελπισίας, όπως αυτές που εκφράζει ένα βρέφος με το κλάμα όταν η μητέρα του απομακρύνεται από το οπτικό του πεδίο, στη σκέψη ότι δεν θα εμφανιστεί ξανά ή ότι δεν θα του δώσει να φάει.

Ίσως να σου ακούγεται ακραία η σύνδεση με το βρεφικό συναίσθημα, σίγουρα όμως είναι παράξενο πώς ένας άνθρωπος κατά τα άλλα τόσο «στέρεος» βιώνει τέτοια συντριβή και μόνο στην ιδέα της εγκατάλειψης από ερωτικό σύντροφο.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Η εξήγηση θα μπορούσε να σχετίζεται με τα πολύ πρώτα βρεφικά συναισθήματα, ισχυρίζονται οι ειδικοί, εφόσον ένα άτομο δεν έχει καταφέρει, εξαιτίας της ανατροφής του, να μάθει να ελέγχει χωρίς εξωτερική βοήθεια τα συναισθήματά του και να «ανακουφίζει» το ίδιο τον εαυτό του, όταν αυτά γίνονται καταστροφικά.

Συναισθηματική ασφάλεια: Πότε μπαίνουν οι βάσεις;

Ξέρεις πότε μπαίνουν οι βάσεις για τη συναισθηματική αυτορρύθμιση; Τις πρώτες χίλιες μέρες της ζωής μας! Σύμφωνα με τη θεωρία της προσκόλλησης, η σχέση που αναπτύσσει ένα μωρό με τον κύριο φροντιστή του τις πρώτες μέρες της ζωής του φαίνεται ότι καθορίζει το υπόβαθρο της μετέπειτα ψυχικής του υγείας.

Η θεωρία αναφέρεται στον συναισθηματικό δεσμό ανάμεσα στο βρέφος –που έχει έμφυτη την ανάγκη να δεθεί με τα άτομα που του παρέχουν ασφάλεια– και στο κύριο πρόσωπο που το φροντίζει, συνήθως τη μητέρα. Η φύση και η μορφή αυτής της σχέσης γίνονται μοντέλο για τις μετέπειτα σχέσεις του παιδιού, παίζοντας καθοριστικό ρόλο στην ψυχική υγεία του.

Ο κόσμος του βρέφους είναι απόλυτος. Στην ηλικία που ακόμη δεν έχουν διαμορφωθεί πλήρως τα συναισθήματα, το παιδί νιώθει το κέντρο του κόσμου και η εξάρτησή του από τη μητέρα είναι μονόδρομος. Η ικανοποίηση της πείνας συνδέεται με την ευχαρίστηση, η μη ανταπόκριση της μητέρας σε αυτήν με τη... συντριβή.

Αναζητώντας την ιδανική μητέρα

Σιγά-σιγά το μωρό συνειδητοποιεί ότι αυτός που το φροντίζει μπορεί να μην είναι πάντα διαθέσιμος και αυτή η συνειδητοποίηση το αφήνει σε απόλυτο τρόμο. Το βρέφος θέλει τη μαμά του πάντα διαθέσιμη. Και η ιδανική μητέρα είναι η πάντα διαθέσιμη μητέρα.

ΣΤΟΝ ΠΥΡΗΝΑ ΚΑΘΕ ΣΧΕΣΗΣ ΣΤΕΚΕΤΑΙ ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΗΣ ΑΡΧΕΤΥΠΙΚΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ, ΕΚΕΙΝΗΣ ΠΟΥ ΠΡΕΣΒΕΥΕΙ ΤΗΝ ΑΝΕΥ ΟΡΩΝ ΑΓΑΠΗ, ΤΗΝ ΠΑΝΤΟΤΕ ΔΙΑΘΕΣΙΜΗ.

«Το βρέφος απαιτεί την απόλυτη σταθερότητα και προβλεψιμότητα, επειδή είναι ανίκανο να αυτορρυθμιστεί. Και ο ενήλικας που αγαπά με τρόπο βρεφικό απαιτεί την ίδια σταθερότητα και προβλεψιμότητα. για τον ίδιο λόγο: είναι ανίκανος να διαχειριστεί τις δικές του συναισθηματικές διακυμάνσεις, τις δικές του αβεβαιότητες, τις δικές του ανασφάλειες», εξηγούν η σύμβουλος ψυχικής υγείας Άννα Σκάρπα και ο συγγραφέας Αντώνιος Βαμβακάς σε σχετικό δημοσίευμά τους.

Οι ερωτικές ανασφάλειες σχετίζονται με την οργή

Στον πυρήνα κάθε σχέσης στέκεται το φάντασμα της ιδανικής, της αρχετυπικής μητέρας, εκείνης που πρεσβεύει μια φαντασιακή αγάπη: την άνευ όρων αγάπη, την πάντοτε διαθέσιμη, την αγάπη που δεν έχει σχέση με τον άλλον αλλά με τον εαυτό μας. Με λίγα λόγια, θέλουμε ο σύντροφός μας να είναι η προέκταση των αναγκών μας και να τις ικανοποιεί πάντοτε, ανεξάρτητα από τις δικές του ανάγκες. Μπορεί όμως μια τέτοια αγάπη να ευδοκιμήσει στον κόσμο των ενηλίκων;

Η οργή που προκύπτει από την αδυναμία του άλλου να εκπληρώσει τις απόλυτες ανάγκες μας μοιάζει με τη βρεφική οργή, τον θυμό απέναντι στη ματαίωση, ο οποίος δεν μπορεί να ελεγχθεί και ξεσπά με λόγια σπαρακτικά ή ακόμη και πράξεις βίαιες και απειλές.

Τι σημαίνει «αγαπώ σαν ενήλικας»;

Το να αγαπήσουμε ως ενήλικες και όχι ως βρέφη σημαίνει να απαλλαγούμε από τις προσδοκίες μιας ανέφικτης αφοσίωσης και μιας ιδανικής προσκόλλησης, και να αναγνωρίσουμε ότι και ο ενήλικας απέναντί μας έχει δικές του ανάγκες και είναι ένα ξεχωριστό από εμάς, αυτόνομο άτομο.

Σημαίνει να αποδεχτούμε την ελευθερία του άλλου, το δικαίωμά του να λέει «όχι» και το ότι δεν είναι υπεύθυνος για τα δικά μας συναισθήματα, πόσο μάλλον για την ευτυχία μας. Σημαίνει, τέλος, να συνειδητοποιήσουμε ότι η αγάπη στον απόλυτο βαθμό που ίσως την έχουμε στο μυαλό μας δεν είναι η απόλυτη επιλογή για μια όμορφη ζωή, ούτε η μοναδική λύση, και φυσικά δεν αποτελεί κανενός είδους σωτηρία.

Η αγάπη ανάμεσα σε ενήλικες είναι ένας ακόμη τρόπος να σταθούμε απέναντι στη ζωή με συντροφικότητα και μπορεί να ευδοκιμήσει με την προϋπόθεση ότι είμαστε υπεύθυνοι για τα δικά μας συναισθήματα.