ΤΙ ΕΜΑΘΑ ΚΡΑΤΩΝΤΑΣ ΕΠΙ ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

Με το να κρατάω προσωπικό ημερολόγιο, το «σκέφτομαι και γράφω» στην ενήλικη εκδοχή του έγινε για μένα μια διαφωτιστική εμπειρία.

Η πρώτη μου επαφή με το προσωπικό ημερολόγιο συνέβη στην εφηβεία. Τότε έγραφα για ανεκπλήρωτους έρωτες και φιλικές διαμάχες, με χρωματιστά στιλό και μεγάλα, στρογγυλά γράμματα. Θυμάμαι ένα ημερολόγιο με σκληρό, λουλουδάτο εξώφυλλο και κλειδαριά. Πραγματική κλειδαριά!

Στην ενήλικη ζωή μου, καλωσόρισα ξανά αυτή την πρακτική όταν ξεκίνησα το «ταξίδι» της ψυχοθεραπείας. Ναι, γράφω ακόμα σε τετράδια με εξώφυλλα που ευφραίνουν την καρδιά. Η τελευταία προσθήκη στη «συλλογή» μου έχει τυπωμένο στο εξώφυλλο το σοφό ρητό «Just do fun». Οριακά προκλητικό για ένα τετράδιο που «ασθμαίνει» από προβληματισμό, άγχος και αβεβαιότητα.

Τα γράμματα πλέον υποδηλώνουν βιασύνη (λογικό, εάν αναλογιστώ την καθημερινότητά μου). Αντί για πολύχρωμα στιλό, χρησιμοποιώ κυρίως καλοξυσμένα ή μηχανικά μολύβια (Θεέ μου, αγαπώ τα μολύβια). Το γράψιμο με μολύβι με αποφορτίζει, με χαλαρώνει, με φέρνει στο εδώ και το τώρα.

Και τότε συμβαίνει κάτι υπέροχο: Οι σκέψεις φανερώνονται και γίνονται λέξεις. Σχεδόν άθελα μου, τις παρατηρώ και συνειδητοποιώ πως αυτό το χαριτωμένο τετράδιο με παρηγορεί και ταυτόχρονα με ενδυναμώνει, με ενθαρρύνει να είμαι ειλικρινής με τον εαυτό μου και παράλληλα «καθρεφτίζει» μοτίβα συμπεριφορών μου, αλλά και κομμάτια μου που χρειάζονται φροντίδα.

iStock

Τι λέει η επιστήμη για το να κρατάς ημερολόγιο

Εκτός από το προσωπικό μου βίωμα, η ψυχοθεραπευτική διάσταση της καταγραφής σκέψεων –το λεγόμενο αγγλιστί journaling– έχει απασχολήσει και την επιστήμη με κάποια ενδιαφέροντα ευρήματα. Ας δούμε ενδεικτικά ευρήματα από σχετικές έρευνες:

•   Μια μελέτη που διεξήχθη από κορυφαίους ειδικούς του UCLA, μέτρησε την εγκεφαλική δραστηριότητα των ανθρώπων κατά τη διάρκεια της θεραπείας με ημερολόγιο. Ανακάλυψαν ότι οι γραπτές λέξεις μπορούν να κάνουν μια τραυματική εμπειρία λιγότερο έντονη.

•    To journaling αποτελεί έναν τρόπο επεξεργασίας των συναισθημάτων. Η καταγραφή ημερολογίου σού δίνει την ευκαιρία να επεξεργαστείς τα συναισθήματά σου σε έναν ασφαλή χώρο. Κατονομάζοντας τα συναισθήματα που βιώνεις, σου δίνεται η ευκαιρία να τα αποδεχθείς και, τελικά, η επιρροή που σου ασκούν μειώνεται.

•   Μια ερευνητική ανασκόπηση του 2018 υποδεικνύει ότι το να γράφεις για τις βαθύτερες σκέψεις και τα συναισθήματά σου μπορεί να συμβάλει σε λιγότερες επισκέψεις σε ειδικούς που σχετίζονται με το άγχος, χαμηλότερη αρτηριακή πίεση, βελτιωμένη διάθεση, μεγαλύτερη ευημερία.

•   Μια πειραματική μελέτη που διεξήχθη στο Michigan State University αποκάλυψε ότι η εκφραστική γραφή μπορεί να βοηθήσει τον εγκέφαλό μας να καταπραϋνθεί όταν βρίσκεται σε κατάσταση ανησυχίας.

•   Σε μια άλλη έρευνα διαπιστώθηκε ότι η απλή πράξη της καταγραφής μείωσε το άγχος σε γυναίκες που έπασχαν από σκλήρυνση κατά πλάκας.

•   Ίσως δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η καταγραφή ημερολογίου μπορεί να βελτιώσει ακόμα και τη συνολική λειτουργία της μνήμης. Μεταξύ άλλων, ο νευρολόγος Judy Willis εξηγεί πως «η εξάσκηση της γραφής μπορεί να ενισχύσει την πρόσληψη, την επεξεργασία, τη διατήρηση και την ανάκτηση πληροφοριών από τον εγκέφαλο… προωθεί την προσεκτική εστίαση του εγκεφάλου… ενισχύει τη μακροπρόθεσμη μνήμη, φωτίζει τα μοτίβα, δίνει στον εγκέφαλο χρόνο για προβληματισμό και όταν είναι καλά καθοδηγούμενη, είναι πηγή εννοιολογικής ανάπτυξης και ερέθισμα της ανώτερης γνωστικής ικανότητας του εγκεφάλου».

Πώς θα «κρατήσεις» ημερολόγιο στην ενήλικη ζωή

Το προσωπικό ημερολόγιο είναι… προσωπική υπόθεση. Για μένα είναι ένα ξεχωριστό τελετουργικό, που ξεκινά με την επιλογή του τετραδίου. Αν έχεις δημιουργική έμπνευση, μπορείς να επιλέξεις κάτι απλό και να διακοσμήσεις το εξώφυλλο του με αυτοκόλλητα, σκίτσα, κολάζ, doodles κ.ά.

iStock

Αφού έχεις πια στα χέρια σου το «μπαούλο», ήρθε η στιγμή να το γεμίσεις με «θησαυρούς», δηλαδή τις πολύτιμες σκέψεις σου. Στη γραφή μπορείς να πειραματιστείς με στιλό, μαρκαδόρους, μολύβια, ώστε να δεις πώς απολαμβάνεις περισσότερο αυτή την πρακτική.

Το «αγαπημένο μου ημερολόγιο…» είναι πάντα μια καλή αρχή για να ξεκινήσεις, αλλά κάποιες ενδεικτικές ερωτήσεις μπορεί να σε «ξεκλειδώσουν»:

• Πώς νιώθω αυτή τη στιγμή;
• Τι συνέβη σήμερα που με έκανε να αισθανθώ καλά ή δυσάρεστα;
• Ποιο είναι το βασικό μου άγχος αυτή τη στιγμή;
• Τι μπορώ να κάνω για να αισθανθώ καλύτερα;
• Τι έμαθα σήμερα;
• Τι θα ήθελα να αποκομίσω από την αυριανή μέρα;

Το πότε και το πόσο θα γράφεις εξαρτάται από σένα. Μπορεί να είναι στο τέλος της ημέρας, ως μία πρακτική χαλάρωσης πριν τον ύπνο, ή ενδιάμεσα, ως ένας τρόπος να αποφορτιστείς από το άγχος. Γράφεις ό,τι θέλεις, όποτε θέλεις και για όσο θέλεις. Δεν υπάρχει σωστό και λάθος. Το «σκέφτομαι και γράφω» μου είναι ρεαλιστικό, προσαρμοσμένο στην καθημερινότητα μου και γεμίζει με λέξεις σε στιγμές που το αισθάνομαι πραγματικά.

Αναμφίβολα, η καταγραφή ημερολογίου δεν είναι μία πρακτική που ταιριάζει ή αρέσει σε όλους, και αυτό είναι εντάξει. Αν δεν το έχεις δοκιμάσει, όμως, ελπίζω πως αυτό το κείμενο θα σε ενθαρρύνει να του δώσεις μία ευκαιρία.

Ευχή μου να επιστρέφω σε αυτό το συναίσθημα που βιώνω όταν γράφω κάτι αυθόρμητο και αληθινό. Αυτό έγραψα σήμερα – εδώ και στο αγαπημένο μου ημερολόγιο.